Δημόσιο χρέος: Επαναγορά των «ακριβών» ομολόγων

Αν αγοραστούν τα ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά ομολόγων, η εξαγορά τους θα γίνει στις τρέχουσες τιμές δηλαδή μειωμένες κατά 70-75%, σε σύγκριση με την ονομαστική τιμή.

Ομόλογα ύψους 98 δισ. ευρώ με επιτόκιο άνω του 5% αποτελούν τις πρώτες επιλογές για την επαναγορά του δημόσιου χρέους, με την υλοποίηση του γερμανικού σχεδίου, το οποίο προβλέπει την παροχή πιστώσεων στην Ελλάδα για την προεξόφληση «ακριβών» ομολόγων.

Πρόκειται για τους τίτλους που έχουν τα υψηλότερα επιτόκια και επιβαρύνουν τα μέγιστα το κονδύλι των τόκων και τις ετήσιες δαπάνες για τόκους.

Στη Σύνοδο Κορυφής την προσεχή Παρασκευή οι ηγέτες των «27» θα συζητήσουν διάφορα σενάρια με το επικρατέστερο να είναι ο δανεισμός της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) προκειμένου να προαγοράσει ένα ορισμένο ύψος του δημόσιου χρέους ή εναλλακτικά να προβεί στις προαγορές το ίδιο το EFSF.

Στο υπουργείο Οικονομικών έχουν καταγράψει τα ομόλογα που επιβαρύνονται με αρκετά υψηλά επιτόκια, που φτάνουν μέχρι και 6,5%, και σε συνδυασμό με τον αυξημένο όγκο του χρέους οι πληρωμές τόκων αυξάνονται δραματικά.

Στο πλαίσιο της μείωσης του κόστους δανεισμού, σε άμεση προτεραιότητα τίθενται τα ομόλογα υψηλού επιτοκίου άνω του 5%, η συνολική ονομαστική αξία των οποίων φτάνει σε 98 δισ. ευρώ. Οι συγκεκριμένοι τίτλοι εκδόθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και στο τέλος της (από το 2008 και μετά) σε περιόδους που υπήρχαν πιέσεις στα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων.

Υπό την προϋπόθεση ότι θα υλοποιηθεί το σχέδιο της προαγοράς τους και το επιτόκιο του δανείου που θα λάβει η Ελλάδα από τον EFSF θα είναι χαμηλότερο έστω και κατά μία μονάδα, υπολογίζεται ότι θα υπάρξει ελάφρυνση των τόκων που καταβάλλει ετησίως το Ελληνικό Δημόσιο ύψους 980 εκατ. ευρώ, ανακουφίζοντας αισθητά τους προϋπολογισμούς των επόμενων ετών.

Ωστόσο, το ύψος του οφέλους που θα έχει η Ελλάδα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως:

- Την οριστική απόφαση της Ευρωζώνης για τη στήριξη των χωρών που έχουν πρόβλημα χρέους με την ενίσχυση του EFSF μέσω των προαγορών χρέους.

- Το ύψος του ποσού που θα διατεθεί στην Ελλάδα για την επαναγορά ομολόγων της.

- Το επιτόκιο του δανείου από τον EFSF που θα επιβαρύνει την Ελλάδα, το οποίο η ελληνική πλευρά θεωρεί ότι δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 4%, ώστε να υπάρξει σοβαρό όφελος από την εξοικονόμηση τόκων.

- Τις διαθέσεις των θεσμικών επενδυτών που διακρατούν ελληνικά ομόλογα, αν είναι πρόθυμοι να τα ρευστοποιήσουν πριν από τη λήξη τους και σε ποια τιμή.

Με τα ερωτήματα αυτά να παραμένουν οι προτεραιότητες του υπουργείου Οικονομικών αναφορικά με τα δάνεια που θα αναχρηματοδοτηθούν είναι εκείνα με τα υψηλότερα επιτόκια. Αρχικά άνω του 6%, κατόπιν άνω του 5%. Προβληματισμό δημιουργεί ο όγκος των ομολόγων με επιτόκιο άνω του 5% που φτάνουν σε 98 δισ. ευρώ, με την αβεβαιότητα να θα καλυφθεί ολόκληρο το ποσό ή πιο ακριβά.

Επίσης, με δεδομένη την πρόθεση των ηγετών της Ευρωζώνης, προεξάρχουσας της γερμανικής ηγεσίας, να βρεθεί λύση στο χρέος των χωρών της ΕΖ, ερωτηματικό παραμένει η στάση των τραπεζών που κατέχουν τα συγκεκριμένα ομόλογα.

Αν αγοραστούν τα ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά ομολόγων, η εξαγορά τους θα γίνει στις τρέχουσες τιμές, δηλαδή μειωμένες κατά 70-75% σε σύγκριση με την ονομαστική τιμή. Η συγκεκριμένη «ζημιά» έχει εγγραφεί από τις τράπεζες, καθώς ήδη έχουν διαγράψει μέρος της αξίας των ομολόγων και δεν θα έχει αντίκτυπο στην οικονομική τους κατάσταση. Στην περίπτωση αυτή, το ελληνικό δημόσιο θα έχει διπλό όφελος, καθώς, πέραν από τη μείωση του επιτοκίου, θα διαγραφεί και μέρος του δανείου, που είχαν διαγράψει οι ίδιες οι τράπεζες, φοβούμενες τη χρεοκοπία της Ελλάδας.

Επίσης, πρόβλημα είναι τα ομόλογα που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους στο banking book, τα οποία είναι εγγεγραμμένα στο 100% της ονομαστικής τους αξίας. Με δεδομένο ότι η Ελλάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχουν αποκλείσει το hair cut, η προεξόφληση των συγκεκριμένων ομολόγων θα γίνει εφόσον συναινέσουν οι θεσμικοί και στο 100% της αξίας τους, ώστε να μην κλονιστεί η σταθερότητά τους.

Στη δεύτερη κατηγορία εντάσσονται τα ασφαλιστικά τόσο της Ελλάδας όσο και ξένα που έχουν αποκτήσει ελληνικά πολυετή ομόλογα. Τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία και άλλοι δημόσιοι φορείς κατέχουν ομόλογα ύψους 29 δισ. ευρώ.

Το υπόλοιπο ποσό από τα 357,34 δισ. ευρώ, που ανήλθε το χρέος στο τέλος του 2010, βρίσκεται στα χαρτοφυλάκια τραπεζών και άλλων θεσμικών επενδυτών.

Οι ξένοι θεσμικοί κατέχουν περίπου το 70% του ελληνικού χρέους (τα περισσότερα γαλλικές τράπεζες) και το 30% οι ελληνικές τράπεζες.

Πρόταση που βρίσκεται επί τάπητος

Το ενδεχόμενο επαναγοράς κρατικών ομολόγων είναι μία πρόταση που βρίσκεται επί τάπητος, δηλώνει ο υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, σε συνέντευξή του στην αυστριακή εφημερίδα «Der Standard».

Απαντώντας στην ερώτηση για το ενδεχόμενο επαναγοράς κρατικών ομολόγων, ο κ. Παπακωνσταντίνου διευκρινίζει πως πρόκειται για πρόταση που βρίσκεται επί τάπητος, δεν προέρχεται από την Ελλάδα και δεν υπάρχει επίσημα σχετική συζήτηση, αλλά συζητείται ως ιδέα, όπως και άλλες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στην ερώτηση, γιατί η Ελλάδα δεν θα χρεοκοπήσει και δεν θα προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του χρέους, όπως διακήρυξε από το Νταβός ο Έλληνας πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, ο υπουργός Οικονομικών τονίζει πως πρόκειται για την αντοχή των δημοσίων οικονομικών, των χρεών, και αυτή εξαρτάται, από παράγοντες όπως η υλοποίηση του προϋπολογισμού, η επίτευξη ικανοποιητικών ρυθμών ανάπτυξης που μειώνουν το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ και από το ύψος των επιτοκίων, για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους.

Παράλληλα ο κ. Παπακωνσταντίνου σημειώνει πως η ελληνική πλευρά ελπίζει σε μια αλλαγή των προϋποθέσεων δανεισμού των 110 δισ. ευρώ και σε επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής τους, κάτι που -όπως είπε- θα βοηθήσει, και, εάν λειτουργήσει καλά, θα είναι αρκετό για να συμβάλει στη σταθεροποίηση καθώς και σε μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού.

Επισήμανε ακόμα ότι η Ελλάδα πέρασε έναν μακρύ και άγριο δρόμο, μείωσε μέσα σε έναν χρόνο το έλλειμμα κατά έξι ποσοστιαίες μονάδες το 2010, ενώ παράλληλα τόνισε ότι οι περισσότερες διαρθρωτικές αλλαγές προχωρούν ή έχουν ήδη υλοποιηθεί, και έχει επιτευχθεί η αποκατάσταση της αξιοπιστίας, ενώ τώρα το μέλημα είναι να διατηρηθεί αυτή η βάση.

ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ - pkak@naftemporiki.gr

http://www.naftemporiki.gr/