Δημήτρης Τσομώκος, Καθηγητής Πανεπιστημίου της Οξφόρδης: Στην Ελλάδα η κρίση έγινε κοινωνική

ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΑΣ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ
Η λανθασμένη διαχείριση των προσδοκιών και της ψυχολογίας της αγοράς από την κυβέρνηση ήταν η σταγόνα που «ξεχείλισε το ποτήρι της ελληνικής οικονομίας» και οδήγησε τη χώρα σε παρατεταμένη κρίση, υποστηρίζει ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης κ. Δημήτρης Τσομώκος. Μιλώντας στα «Επίκαιρα», ο κ. Τσομώκος τονίζει ότι πλέον το πρόβλημα δεν είναι οικονομικό αλλά κοινωνικό, με την κυβέρνηση να θρέφει το «θηρίο» των κοινωνικών συγκρούσεων. Εκφράζει αμφιβολίες όσον αφορά στην επιτυχία του Μνημονίου και μιας πιθανής αναδιάρθρωσης του χρέους αλλά και στην προοπτική συγκέντρωσης του τραπεζικού τομέα.

Ο «Τιτανικός» βύθισε την ελληνική οικονομία

Ο καθηγητής υπογραμμίζει τη μοναδικότητα της ελληνικής περίπτωσης αναφορικά με την αντιμετώπιση της κρίσης, σημειώνοντας ότι για πρώτη φορά είδε μια κυβέρνηση να «σκάβει το λάκκο» της, αφού οι αναφορές περί «Τιτανικού» οδήγησαν σε αποσταθεροποίηση της οικονομίας και σε κερδοσκοπικά χτυπήματα από το εξωτερικό. Σύμφωνα με τον ίδιο, καμία άλλη χώρα δεν έκανε τόσο λανθασμένη διαχείριση των προσδοκιών και της ψυχολογίας της αγοράς. Ο υπέρμετρος ανταγωνισμός των ελληνικών τραπεζών, αναφέρει, οδήγησε στη δημιουργία διάφορων τραπεζικών προϊόντων, όπως τα «διακοποδάνεια» που αποτελούν παγκόσμια πρωτοτυπία, με την Τράπεζα της Ελλάδος να μένει απλός θεατής, την ώρα που οι δανειολήπτες υπερχρεώνονταν. Το πρόβλημα, προσθέτει, μεγέθυνε η παράταση του χρόνου διακανονισμού των ελληνικών ομολόγων, το γνωστό Τ+3 που έγινε T+10, καθώς η οικονομία βρέθηκε αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή κερδοσκοπία και συνεχή χτυπήματα από τις αγορές. «Στην Ελλάδα το πρόβλημα δεν εντοπίζεται στις τράπεζες, αλλά στην ελληνική οικονομία γενικά, με την παραοικονομία που αναλογεί στο 30% του ΑΕΠ, την εισφοροδιαφυγή και φοροδιαφυγή να είναι μέγιστης σημασίας. Όσο για το ΔΝΤ, δεν πρέπει να ξεχνάμε», λέει, «ότι είναι “σύνοικος πτώχευσης”, με καθαρά εισπρακτικό ενδιαφέρον και όχι ενδιαφέρον για το εάν η Ελλάδα ανακάμψει. Η ελληνική διαχείριση της κρίσης, αλλά και γενικότερα το Μνημόνιο, είναι σε λάθος κατεύθυνση, χωρίς να ασχολείται με τα πραγματικά προβλήματα, με μια κυβέρνηση να φοβάται το πολιτικό κόστος. Δυστυχώς πλέον η Ελλάδα βιώνει μια κοινωνική κρίση, αφού ο ένας έχει στραφεί εναντίον του άλλου», υποστηρίζει ο καθηγητής. Όσο για το εάν η Ελλάδα θα βγει από το σκοτεινό τούνελ, σύμφωνα με τον κ. Τσομώκο τα πράγματα από το Φεβρουάριο θα δυσκολέψουν, με τη λήψη σκληρότερων μέτρων, περισσότερες μειώσεις στον ιδιωτικό τομέα και την ΕΕ να σκληραίνει τη στάση της, ενόψει μάλιστα της τέταρτης δόσης του δανείου.
Αλλά και για τα ελληνικά ομόλογα τα νέα δεν είναι καλά. «Ναι μεν για τα επόμενα δύο χρόνια οι επενδυτές θα αγοράζουν ελληνικά ομόλογα, όμως οι αγορές έχουν ήδη προεξοφλήσει τη χρεοκοπία μας από τη στιγμή που τα ασφάλιστρα έναντι χρεοκοπίας, τα CDS, έχουν αγγίξει τις 800 μονάδες. Στις αγορές δεν θα επιστρέψουμε για πολύ καιρό ακόμα, ενώ στο εξωτερικό μάς έχουν ήδη ξεγράψει, τους έπεισε άλλωστε η ίδια η κυβέρνηση».
Όσο για το ποια θα μπορούσε να είναι η λύση, όπως υποστήριξε και σε πρόσφατο άρθρο, από κοινού με τον Charles A. E. Goodhart, αναφορικά με την ελληνική κρίση, η πτώχευση της Ελλάδας και η έξοδος από την Ευρωζώνη θα ήταν το χειρότερο σενάριο, αφού δεν θα μπορούσε να επιστρέψει στις αγορές για μεγάλο χρονικό διάστημα. Στο ίδιο άρθρο επιχειρηματολογεί κατά της αναδιάρθρωσης του χρέους, κρίνοντας ότι κάτι τέτοιο θα μεγέθυνε το πρόβλημα στον τραπεζικό τομέα, ενώ τάχθηκε υπέρ της λύσης του διπλού νομίσματος για τις ευρωπαϊκές χώρες.

Όχι στις συγχωνεύσεις των τραπεζών

Στον αντίποδα των κυβερνητικών ευχολογίων για ισχυροποίηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος μέσω συγχωνεύσεων και εξαγορών, ο κ. Τσομώκος θεωρεί τις συμφωνίες για συγχωνεύσεις των τραπεζών άκρως επικίνδυνες για την ελληνική οικονομία. «Η συγκέντρωση του τραπεζικού τομέα και η δημιουργία ενός κρατικού πυλώνα είναι λάθος. Αν δημιουργηθεί μία μεγάλη τράπεζα σε σχέση με το ΑΕΠ, ενδέχεται να τραβήξει την οικονομία προς τα κάτω. Αυτό έγινε στην Ισλανδία και γίνεται και στην Ιρλανδία. Λογικές τύπου too big to fail ενέχουν ηθικό κίνδυνο, αφού επαφίενται στη διάσωση ύστατης ανάγκης από το κράτος», τονίζει ο κ. Τσομώκος.

ΕΠΙΚΑΙΡΑ