Η δημογραφική κρίση, η μεγάλη απειλή για την Ελλάδα

Ο πληθυσμός της Ελλάδας, όπως και ο πληθυσμός του συνόλου σχεδόν των ανεπτυγμένων χωρών του πλανήτη μας, στην μεταπολεμική περίοδο έχει αυξηθεί σημαντικά, αλλά παράλληλα γηράσκει προοδευτικά, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Η μελέτη του καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και διευθυντή του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων (ΕΔΚΑ) Βύρωνα Κοτζαμάνη, ανιχνεύει τις τάσεις και τις προοπτικές του πληθυσμού της χώρας.

Μάλιστα ο ίδιος δεν παραλείπει να αναφέρει πως ο πληθυσμός της Ελλάδας, από σχετικά «ομοιογενής» εθνικά μετά τον πόλεμο συμπεριλαμβάνει σήμερα περίπου 1.000.000 αλλοδαπούς, η τεράστια πλειονότητα των οποίων προέρχεται από τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες και τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές του πλανήτη μας, με σημαντικό τμήμα των τελευταίων έχουν εισέλθει παρανόμως στη χώρα μας και δεν έχουν άδεια παραμονής.

Ειδική αναφορά κάνει ο καθηγητής για την τελευταία περίοδο, η οποία έχει ως σημείο εκκίνησης τα πρώτα χρόνια της τρέχουσας δεκαετίας και συμπίπτει με την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης, περίοδο που σύμφωνα με τον ίδιο παραμένει «ανοικτή».

Η κρίση αυτή, διευκρινίζει, αναμένεται να επιταχύνει και ενδεχομένως και να ανατρέψει τις πρότερες τάσεις εξέλιξης των βασικών δημογραφικών συνιστωσών, δηλαδή της γονιμότητας, της θνησιμότητας και της μετανάστευσης.
Ποιο αναλυτικά, όσον αφορά την πορεία της γονιμότητας σημειώνει, ο. κ. Κοτζαμάνης, αυτή είναι συνεχώς φθίνουσα, γεννιούνται όλο και λίγο λιγότερα παιδιά .

Η μέση ηλικία στην απόκτηση του πρώτου παιδιού, επισημαίνει ο καθηγητής, είναι σήμερα ήδη εξαιρετικά υψηλή, αγγίζοντας τα 30 έτη, και η όποια αναβολή των γεννήσεων για αργότερα εξαιτίας των δυσμενών κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών από τις γενεές, οι οποίες στα χρόνια της κρίσης, θα βρεθούν στις ηλικίες 25- 35 πιθανότατα, θα οδηγήσει στην επιτάχυνση της τάσης μείωσης του αριθμού των παιδιών τους, εξαιτίας της συρρίκνωσης τόσο του διατιθέμενου αναπαραγωγικού τους «χρόνου» όσο και της βιολογικής τους ικανότητας σύλληψης που μειώνεται ταχύτατα μετά τα 30 έτη.

Ταυτόχρονα, προσθέτει ο κ. Κοτζαμάνης, η τάση αύξησης της ατεκνίας, ενώ η συρρίκνωση των πολύτεκνων οικογενειών που έχει ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες δεν έχει ανακοπεί, και δεν πρόκειται να ανακοπεί. Οι γεννήσεις του τέταρτου και άνω παιδιού που υπερέβαιναν το 13% του συνόλου των γεννήσεων στις αρχές της δεκαετίας του ’50, αποτελούν σήμερα μόλις το 3% και αναμένεται να σταθεροποιηθούν στο 2% στα μέσα της επόμενης δεκαετίας.

Η κρίση του δημόσιου συστήματος υγείας και η μείωση των εισοδημάτων ευρύτατου τμήματος του ελληνικού πληθυσμού, αναφέρει ο κ. Κοτζαμάνης, θα έχουν επίσης, πιθανότατα, επιπτώσεις και στην υγεία – μακροζωία του πληθυσμού.
Ο ίδιος αναφέρει ότι έχει, ήδη, επιβραδυνθεί και σύντομα πιθανότατα θα ανακοπεί η πρότερη τάση αύξησης του προσδόκιμου ζωής στη γέννηση ενώ πιθανότατα θα αυξηθούν την επόμενη δεκαετία και τα χρόνια ζωής σε κακή κατάσταση υγείας πριν από τον θάνατο του πληθυσμού μας.

Τι θα γίνει όμως στο άμεσο μέλλον; Ο κ. Κοτζαμάμης αναφέρεται και σε κάποιες βεβαιότητες όσον αφορά τις μέλλουσες πληθυσμιακές μας εξελίξεις. Ειδικότερα, αναφέρει ότι το 2025, ο πληθυσμός της Ελλάδας θα υπολείπεται πιθανότατα κατά 300-400 χιλιάδες περίπου αυτού του 2015, τα φυσικά (γεννήσεις- θάνατοι) ως και τα μεταναστευτικά ισοζύγια (είσοδοι- έξοδοι) την επόμενη δεκαετία θα είναι αρνητικά.

Παράλληλα η δημογραφική γήρανση – μη αναστρέψιμη τάση – θα συνεχισθεί καθώς το ποσοστό των άνω των 65 ετών το 2025 θα υπερβεί πιθανότατα το 22% του συνολικού πληθυσμού και οι άνω των 85 ετών θα αποτελούν σχεδόν το 15% της ομάδας των 65+ , ενώ η μέση ηλικία θα ξεπεράσει τα 45 έτη.

Το προσδόκιμο ζωής, μετά από 10 χρόνια, στην ευνοϊκότερη των περιπτώσεων δεν θα μειωθεί σημαντικά ενώ η πιθανότητα να αυξηθούν τα χρόνια ζωής πριν τον θάνατο σε κακή κατάσταση υγείας είναι ισχυρή, ενώ η γονιμότητα των γενεών που γεννήθηκαν τη δεκαετία 1975-1990 θα συρρικνωθεί ακόμη περισσότερο και τέλος, το ειδικό βάρος των αλλοδαπών δεν αναμένεται να μεταβληθεί σημαντικά το 2025 (γύρω από το 10% του συνολικού πληθυσμού), ενώ το ίδιο έτος ένας στους 7 νέους κάτω των 15 ετών θα έχει γεννηθεί από έναν τουλάχιστο αλλοδαπό γονέα.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ (ανταπόκριση Α. Ζώη), http://mignatiou.com/