Τα capital controls είναι για την οικονομία ό,τι ο ανασχηματισμός και οι εκλογές για την πολιτική: Δεν προαναγγέλλονται. Τα capital controls δεν είναι επίσης νόμιμα: Με βάση το ευρωπαϊκό δίκαιο και την κοινοτική αρχή της ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων απαγορεύονται ρητώς και δια ροπάλου στην ενωμένη Ευρώπη και την ευρωζώνη του κοινού νομίσματος. Τα capital controls δεν αποτελούν, ακόμη, «όπλο» και «απειλή» για την καταστροφή μιας ευρωπαϊκής οικονομίας: Αποτελούν, κατ' εξαίρεση, έσχατη γραμμή άμυνας για την προστασία μιας εθνικής οικονομίας.
Ως εκ τούτων και μόνον - των θεμελιωδών οικονομικών και τραπεζικών αρχών - το μπαράζ των απειλών (;), τελεσιγράφων και διαρροών των τελευταίων 24ώρων περί επικείμενης επιβολής ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων, εάν δεν είναι το έσχατο παίγνιο της διαπραγματευτικής πίεσης, μπορεί να είναι απλώς το έσχατο βήμα αυτο-υπονόμευσης και αυτο-ακύρωσης των ευρωπαϊκών θεσμών.
Η πρώτη αντίφαση έρχεται από αυτή καθ΄αυτή την χρήση της «απειλής»: Τα capital controls επιβάλλονται για να αποτρέψουν ενδεχόμενο bank run και να προστατεύσουν τις τράπεζες μιας χώρας. Εξ ου και δεν προαναγγέλλονται. Εν προκειμένω, οι αλλεπάλληλες «προειδοποιήσεις» - προερχόμενες είτε από την... Ντόρα Μπακογιάννη και τον Αδωνι, είτε από την Sddeutsche Zeitung και τους Financial Times - χρησιμεύουν αποκλειστικά και μόνον στο ακριβώς αντίθετο: Στην πυροδότηση εκροής καταθέσεων και πιθανού bank run.
Σε ακόμη πιο θεσμικό και υψηλό επίπεδο, η υλοποίηση της απειλής προϋποθέτει αυτο-ακύρωση της ίδιας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας: Για να υπάρξει ανάγκη επιβολής capital controls θα πρέπει η ΕΚΤ να αποκόψει - χωρίς να υπάρχει είτε τραπεζική, είτε κρατική χρεοκοπία - την πρόσβαση της Ελλάδας στον μηχανισμό πληρωμών Target2 του ευρωσυστήματος. Θα ήταν τουλάχιστον παράδοξο ο εγγυητής της τραπεζικής σταθερότητας στην ευρωζώνη να πυροβολήσει τα πόδια του. Και θα ήταν ηθικά - και νομικά διάτρητο - να αποδεχθεί η ίδια η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ρόλο πολιτικού υποχείριου στον βωμό των σκοπιμοτήτων των δανειστών.
Εξίσου διάτρητο είναι μάλλον και το νομικό πλαίσιο για την υλοποίηση μιας τέτοιας απειλής. Με βάση τη νομοθεσία του 1993, τη μόνη αρμοδιότητα για την επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων την έχει ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας - εν προκειμένω ο Γιάννης Στουρνάρας - με απαραίτητη προϋπόθεση την έγκριση από τον υπουργό Οικονομικών την ίδια μέρα - εν προκειμένω από τον Γιάνη Βαρουφάκη. Με δεδομένο ότι η ελληνική κυβέρνηση ουδεμία πρόθεση εκφράζει για επιβολή capital controls, ο μόνος τρόπος να οδηγηθεί εκεί θα ήταν μετά από μία κατ' εντολή ολοκληρωτική ασφυξία των τραπεζών.
Επίσης, η ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων, χωρίς κανέναν περιορισμό, εντάσσεται στις τέσσερις βασικές ιδρυτικές αρχές της ΕΕ. Η επιβολή τους είναι δυνατή μόνον «υπό αυστηρές προϋποθέσεις που σχετίζονται με το δημόσιο συμφέρον και τη δημόσια ασφάλεια». Αυτή η εξαίρεση, από καταβολής ευρωζώνης επετράπη μόνον μία φορά, στην περίπτωση της Κύπρου, τον Μάρτιο του 2013, όταν η Κομισιόν έδωσε την επίμαχη - και ιστορικά ελεγχόμενη - έγκριση επικαλούμενη σημαντικό κίνδυνο «πλήρους αποσταθεροποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος».
Για την ιστορία, στην περίπτωση της Κύπρου, επιβλήθηκε όριο ημερήσιων αναλήψεων 300 ευρώ από τα ΑΤΜs, κάθε μεταβίβαση άνω των 5.000 ευρώ προϋπέθετε ειδική έγκριση, οι αποστολές εμβασμάτων για σπουδές παιδιών στο εξωτερικών δεν μπορούσαν να ξεπερνούν τα 5.000 ευρώ, ενώ όποιος Κύπριος ταξίδευε στο εξωτερικό δεν μπορούσε να έχει μαζί του πάνω από 1.000 ευρώ.
Η μεγάλη διαφορά με την περίπτωση της Κύπρου όμως - την οποία, παρεμπιπτόντως, ο μάλλον μη... αντιμνημονιακός Economist χαρακτήρισε «κολοσσιαίο λάθος της Ευρώπης» - είναι ότι τα capital controls επιβλήθηκαν για να γίνει το περίφημο bail in των τραπεζών: Να διασωθούν οι κυπριακές τράπεζες με ευρωπαϊκά κεφάλαια και με παράλληλο κούρεμα καταθέσεων.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, τραπεζικές χρεοκοπίες δεν υφίστανται και συζήτηση για bail in δεν υπήρξε και δεν μπορεί λογικά να υπάρξει. Εκτός εάν η Ευρώπη... παραφρόνησε σε τέτοιο βαθμό που θέλει να χρεοκοπήσει τις ελληνικές τράπεζες για να τις... διασώσει αμέσως μετά. Με χρήματα των «γερμανών και γάλλων φορολογουμένων» που, όμως, δεν μπορούν να δοθούν για κρατική διάσωση...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ας είμαστε ευγενείς στο σχολιασμό.