$8,9 τρισ. κρυμμένα σε off shore εταιρείες - Μόλις το 0,7% του πληθυσμού ελέγχει το 41% του παγκόσμιου πλούτου

Καθώς όπως λέγεται «όσο πιο πολλά λεφτά έχεις τόσο πιο εύκολο είναι να τα κρύψεις για να αποφύγεις φόρους» δεν είναι να απορεί κανείς πώς παρά το γεγονός ότι οι δραματικές ανισότητες παραμένουν το κύριο χαρακτηριστικό στην κατανομή του πλούτου αυτού του πλανήτη, σύμφωνα με μελέτη της Boston Consulting Group, οι πλούσιοι αυτού του κόσμου έχουν κρυμμένα σε φορολογικούς παραδείσους κεφάλαια αξίας 8,9 τρισ. δολ. Από αυτά τα 2,3 τρισ. δολ. είναι τοποθετημένα στην Ελβετία, στο Offshore Banking της οποίας σύμφωνα με διεθνή τραπεζικά στελέχη με γνώση του αντικειμένου, εκτιμάται πως βρήκε καταφύγιο και το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών συμφερόντων κεφαλαίων (συμπεριλαμβανομένων και αυτών των εφοπλιστών) ύψους 140 δισ. ευρώ που είναι τοποθετημένα στο εξωτερικό σε διάφορα ενεργητικά, εκ των οποίων το 30%-40% εξ αυτών εκτιμάται ότι αφορά βραχυπρόθεσμα καταθετικά προϊόντα.

Παράλληλα, παρά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και τη μεγάλη ύφεση του 2008 που ακολούθησε τη χρεοκοπία της Lehman Brothers, οι οικονομικές ελίτ κατάφεραν να υπερδιπλασιάσουν την περιουσία τους, ενώ και στην Ελλάδα της εξαετούς ύφεσης περίπου 16.000 οικογένειες, σύμφωνα με κορυφαίους τραπεζίτες,   διαθέτουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ αποκλειστικά για επενδύσεις σε διάφορα ενεργητικά μέσω εξειδικευμένων επενδυτικών τμημάτων των ελληνικών τραπεζών και είδαν την (προσωπική) περιουσία τους να μεγαλώνει.

Οι εκτιμήσεις

Οι σούπερ πλούσιοι, που αποτελούν μόλις το 0,7% του παγκόσμιου πληθυσμού, ελέγχουν πλέον το 41% του πλούτου, ενώ αν προστεθεί και το 7,7% των απλώς πλουσίων το 8,3% του πληθυσμού ελέγχει το 83,3% του παγκόσμιου πλούτου. Από την άλλη πλευρά, το 68,7% των απλώς αδυνάτων ελέγχει μόλις το 3% του παγκόσμιου πλούτου. Καθώς ο «πλούτος φέρνει πλούτο», οι δισεκατομμυριούχοι από 2.170 το 2013, αναμένεται να φθάσουν σύμφωνα με εκτιμήσεις του Wealth-X Institute τους 3.873 το 2020. Οι εκατομμυριούχοι πάλι με εισοδήματα άνω των 30 εκατ. δολ. από 199.300 το 2013 αναμένεται να αυξηθούν σύμφωνα με τη Knight Frank κατά 40% φθάνοντας τις 280.000 περίπου αντίστοιχα. Στις σχετικές λίστες των  Wealth-X και UBS συμπεριλαμβάνονται και 559 έλληνες κροίσοι (με εισοδήματα άνω των 30 εκατ. δολ.), η  συνολική περιουσία των οποίων εκτιμάται σε 76 δισ. δολ.

«Νέος πλούτος»

Σύμφωνα με τη Wealth-X - εταιρεία που συγκεντρώνει πληροφορίες για τους πλούσιους αυτού του κόσμου για λογαριασμό και των τμημάτων αξιοποίησης περιουσίας των μεγαλύτερων επενδυτικών τραπεζών - εκτιμάται πως την ερχόμενη πενταετία «νέος πλούτος» 8,5 τρισ. δολ. θα δημιουργηθεί στον κόσμο με την Ασία να θεωρείται ο μεγάλος νικητής, καθώς όπως αναφέρει ο Lawrence Summers, ο επίτιμος πρόεδρος του Πανεπιστημίου του Harvard, «ο δραματικός εκσυγχρονισμός των οικονομιών της Ασίας θεωρείται μαζί με την Αναγέννηση και τη Βιομηχανική Επανάσταση ως μία από τις πιο σημαντικές εξελίξεις της παγκόσμιας οικονομικής ιστορίας». 

$12,4 τρισ. ο offshore πλούτος το 2018
Γιατί θα συνεχιστεί η πίεση στην Ελβετία
Αν και πολλοί αναρωτιούνται για τα οφέλη των οικονομιών αν τα κράτη κατάφερναν να φορολογήσουν έστω και λίγο τον υπεράκτιο πλούτο που βρίσκεται κρυμμένος στους διάφορους φορολογικούς  παραδείσους, εν τούτοις, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της BCG, τα κεφάλαια που βρίσκονται τοποθετημένα στα «offshore-κέντρα»  αυτού του κόσμου αναμένεται να αυξηθούν με μέσο ετήσιο ρυθμό 6,8% φθάνοντας τα 12,4 τρισ. δολάρια στο τέλος του 2018 (από 8,9 τρισ. δολάρια σήμερα), καθώς οι πλούσιοι και κυρίως αυτοί με περιουσία άνω των 100 εκατ. δολαρίων επιθυμούν, όπως λέγεται, να συνεχίσουν να αξιοποιούν τις επενδυτικές δυνατότητες που προσφέρουν.

Η Ελβετία, που παραμένει  ηγέτιδα δύναμη στον κόσμο των  offshore με 2,3 τρισ. δολάρια, που αντιπροσωπεύουν το 26% του παγκόσμιου υπεράκτιου πλούτου, βρίσκεται, όπως  λέγεται, υπό μεγάλη πίεση λόγω της σημαντικής έκθεσής της σε περιουσιακά στοιχεία που προέρχονται από αναπτυγμένες οικονομίες - μερικά από τα οποία αναμένεται να επαναπατριστούν έπειτα από ενέργειες των κυβερνήσεων με στόχο την ελαχιστοποίηση της φοροδιαφυγής. Σε μακροπρόθεσμη βάση η θέση της ως του μεγαλύτερου υπεράκτιου κέντρου παγκοσμίως αμφισβητείται από την άνοδο της Σιγκαπούρης και του Χονγκ Κονγκ, που σήμερα αντιπροσωπεύουν το 16% των υπεράκτιων περιουσιακών στοιχείων, ενώ αναμένεται να επωφεληθούν από τον ρυθμό αύξησης του πλούτου στην περιοχή.

Τα υπεράκτια κεφάλαια αναμένεται να σημειώσουν μέση ετήσια αύξηση 10,2% και 11,3% σε Σιγκαπούρη και Χονγκ Κονγκ αντίστοιχα ως το 2018 αντιπροσωπεύοντας τότε το 20% του υπεράκτιου πλούτου.

Ο επαναπατρισμός των κεφαλαίων πάντως προς τη Δυτική Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, απόρροια της εφαρμογής αυστηρότερων φορολογικών ρυθμίσεων, θα συνεχίσει να ασκεί πίεση σε πολλά υπεράκτια κέντρα. Αντιδρώντας σε αυτές τις εξελίξεις ορισμένες ιδιωτικές τράπεζες  έχουν αρχίσει να επανεξετάζουν τη διαχείριση των διεθνών  χαρτοφυλακίων τους. Κάποιες εγκαταλείπουν ορισμένες αγορές, ενώ άλλες εστιάζουν στην εξυπηρέτηση μόνο των πιο πλούσιων πελατών τους. Σε κάθε περίπτωση φαίνεται ότι επανεξετάζουν τη στρατηγική τους.

Προς τα $200 τρισ. ο ιδιωτικός πλούτος
Στα 152 τρισ. δολ., δηλαδή πάνω από δύο φορές το ΑΕΠ στον κόσμο, έχει διαμορφωθεί ο παγκόσμιος ιδιωτικός πλούτος που αφορά μετρητά, καταθέσεις, αμοιβαία κεφάλαια και μετοχές το τρέχον διάστημα σημειώνοντας αύξηση 15% τους τελευταίους 12 μήνες, σύμφωνα με μελέτη της BCG, ενώ όπως εκτιμάται την ερχόμενη πενταετία θα πλησιάσει τα 200 τρισ. δολ.  

Η μεγαλύτερη ανάπτυξη παρατηρείται στην περιοχή Ασίας - Ειρηνικού, με την Κίνα να ξεπερνά ως προς τον ιδιωτικό πλούτο τη Γερμανία και την Ιαπωνία και να βρίσκεται πλέον στη δεύτερη θέση παγκοσμίως πίσω από τις ΗΠΑ. Η συνολική ιδιωτική περιουσία 22 τρισ. δολαρίων των Κινέζων αναμένεται να αυξηθεί μάλιστα περισσότερο από 80% σε 40 τρισ. δολάρια το 2018, ενώ η περιουσία των Αμερικανών μπορεί να αυξηθεί την ίδια περίοδο στα 54 από 46 τρισ. δολάρια. Στις χώρες - πέραν της Κίνας - όπου παρατηρούνται ισχυροί ρυθμοί αύξησης του ιδιωτικού πλούτου περιλαμβάνονται η Ινδία, που πιθανόν να διπλασιάσει τον ιδιωτικό πλούτο της στα 5 τρισ. δολάρια το 2018, και η Ρωσία, με εκτιμώμενη αύξηση άνω του 80% σε 4 τρισ. δολάρια.

Η Βόρεια Αμερική, η Δυτική Ευρώπη και η Ιαπωνία αναμένεται να σημειώσουν την επόμενη 5ετία χαμηλότερους ρυθμούς αύξησης από την εκτιμώμενη μέση ετήσια παγκόσμια άνοδο 5,4% του πλούτου.

Με βάση εκτιμήσεις της Wealth-X, αλλά και στοιχείων της ελβετικής τράπεζας UBS, μεταξύ των χωρών που απέκτησαν περισσότερους δισεκατομμυριούχους τον τελευταίο χρόνο είναι και η Γερμανία, με συνολικά 148 κροίσους, τη στιγμή που στις ΗΠΑ καταγράφονται 515 και στην Κίνα 157 δισεκατομμυριούχοι.

Ως το τέλος της τρέχουσας 10ετίας, σύμφωνα με τη Wealth-X, οι δισεκατομμυριούχοι θα αυξηθούν κατά 80%, ενώ οι χώρες με τους περισσότερους δισεκατομμυριούχους σήμερα είναι οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Γερμανία, η Βρετανία, η Ρωσία, η Ινδία, το Χονγκ Κονγκ, η Γαλλία, η Σαουδική Αραβία, η Ελβετία, η Βραζιλία, η Τουρκία, ο Καναδάς, τα ΗΑΕ και η Ιαπωνία.

Σύμφωνα επίσης με μελέτη της Knight Frank, ο αριθμός των σούπερ πλουσίων αναμένεται να αυξηθεί σε όλες τις περιοχές του πλανήτη, αλλά η τάση σύμφωνα με τις προβλέψεις θα είναι ισχυρότερη στις αναδυόμενες οικονομίες, με την Ασία να έχει μάλιστα τους περισσότερους δισεκατομμυριούχους καθώς θα παρουσιάσει ισχυρότερη ανάπτυξη από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Σε «επενδύσεις πάθους» ξοδεύουν οι εκατομμυριούχοι
Οι επενδύσεις σε κοσμήματα απέδωσαν 156%, σε κρασιά 176%, σε αυτοκίνητα 456% και σε νομίσματα 227%
Τα μεγαλύτερα πάθη των κροίσων αφορούν την τέχνη, τα αεροπλάνα, τα ακριβά ακίνητα, τα ταξίδια και το γκολφ, ενώ ένας αυξανόμενος αριθμός εκατομμυριούχων ανακαλύπτει πως οι πολυτέλειες και οι απολαύσεις της ζωής μπορούν επίσης να γίνουν κερδοφόρες επενδύσεις. Η τέχνη, το κρασί κτλ., οι αποκαλούμενες και «επενδύσεις πάθους», αυξήθηκαν μάλιστα εντυπωσιακά τα τελευταία χρόνια σύμφωνα με την Κnight Frank. Την τελευταία δεκαετία όποιοι από τους πλούσιους αυτού του κόσμου επένδυσαν σε κινεζικά κεραμικά είχαν αποδόσεις 77%, σε κοσμήματα 156%, σε ρολόγια 82%, σε κρασιά 176%, σε αυτοκίνητα 456%, σε γραμματόσημα 250% και σε νομίσματα 227%. Εξάλλου, ενώ ένα χαρτοφυλάκιο μετοχών μπορεί να χάσει μέρος της αξίας του σε μία νύχτα, στις «επενδύσεις του πάθους» ακόμη και έπειτα από μια πτώση μπορείς να συνεχίσεις να τις απολαμβάνεις. Οπως αναφέρουν π.χ. σύμβουλοι τέχνης, οι εκατομμυριούχοι πελάτες τους δέχονται ότι ακόμη και αν δαπανήσει κανείς 5 εκατ. ευρώ για έναν Πικάσο η τιμή του πίνακα μπορεί π.χ. να υποχωρήσει κατά 20% αλλά τουλάχιστον, όπως λένε, θα έχεις ένα αριστούργημα στους τοίχους του σπιτιού σου.

Ο παγκόσμιος δείκτης που αποτυπώνει τις τάσεις στο κρασί (Livex 100) αυξήθηκε κατά 176% τα τελευταία δέκα χρόνια, με την εν λόγω αγορά να γιγαντώνεται, απόρροια κυρίως της αυξημένης ζήτησης από τους πλούσιους της Ασίας. Από την άλλη πλευρά, αν και το να αγοράζεις τη δική σου αθλητική ομάδα θεωρείται αναμφισβήτητα μία από τις ακριβές «επενδύσεις πάθους», παρ' όλα αυτά 50 από τα μεγαλύτερα αθλητικά κλαμπ του κόσμου ανήκουν σήμερα στους πλούσιους αυτού του πλανήτη.

Ποδοσφαιρικές ομάδες, νησιά, επαύλεις και σούπερ γιοτ είναι ορισμένες από τις σπατάλες στις οποίες επιδίδονται, ενώ όταν δεν ταξιδεύουν σε εξωτικούς προορισμούς, δεν αγοράζουν ακριβά αυτοκίνητα και δεν επιδίδονται σε τολμηρές επενδύσεις, καταφεύγουν, όπως λέγεται, στη φιλανθρωπία, έχοντας μάλιστα συγκεκριμένες προτιμήσεις.

Πρώτη επιλογή θεωρούνται οι πολιτιστικοί σύλλογοι, που ασχολούνται κυρίως με τις τέχνες, τη μουσική και τα μουσεία, ακολουθούν ο τομέας της εκπαίδευσης, καθώς αρέσκονται στο να κάνουν δωρεές σε σχολεία και πανεπιστήμια, και ο χώρος της Υγείας.

Σύμφωνα με έρευνα, οι προτιμήσεις των πλουσίων ποικίλλουν ανάλογα με την περιοχή στην οποία ζουν. Στις ανεπτυγμένες οικονομίες, όπως στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, η Υγεία και ο πολιτισμός συγκεντρώνουν τις περισσότερες δωρεές. Στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, πρώτη στις προτιμήσεις των εκατομμυριούχων είναι η εκπαίδευση.

Σύμφωνα με έρευνα, οι αυτοδημιούργητοι δισεκατομμυριούχοι αποτελούν το 60% του πληθυσμού τους, το 20% έχει κληρονομήσει την περιουσία του, ενώ το υπόλοιπο 20% αύξησε την κληρονομιά του. Σε παγκόσμιο επίπεδο οι αποκαλούμενοι τέσσερις «mega-δισεκατομμυριούχοι» (ο Μπιλ Γκέιτς, ο Κάρλος Σλιμ, ο Αμάνσιο Ορτέγκα και ο Γουόρεν Μπάφετ), με προσωπική περιουσία άνω των 50 δισ. δολαρίων, είναι αυτοδημιούργητοι. Το 87% των δισεκατομμυριούχων και το 88% των εκατομμυριούχων είναι άνδρες.

Συνολικά επίσης μόλις 17% των γυναικών δισεκατομμυριούχων είναι αυτοδημιούργητες, με το 71% να έχει απλώς κληρονομήσει τον πλούτο τους. Ο μέσος δισεκατομμυριούχος έχει 2,1 παιδιά, ελαφρώς χαμηλότερο ποσοστό από τα 2,2 παιδιά που έχουν οι εκατομμυριούχοι. Υπάρχει βέβαια και ένα 15% των δισεκατομμυριούχων με τέσσερα ή και περισσότερα παιδιά, ενώ ένας δισεκατομμυριούχος από τη Μέση Ανατολή έχει 24 παιδιά!

Οι πόλεις με τους περισσότερους δισεκατομμυριούχους είναι η Νέα Υόρκη, το Χονγκ Κονγκ, η Μόσχα, το Λονδίνο, το Μουμπάι, η Σιγκαπούρη, το Πεκίνο, το Παρίσι, η Ριάντ και το Ντουμπάι. Αν τώρα αναζητήσουμε τα πανεπιστήμια από τα οποία αποφοίτησαν οι δισεκατομμυριούχοι αυτού του κόσμου, θα δούμε ότι η μεγαλύτερη δεξαμενή δισεκατομμυριούχων (52) προέρχεται από το Harvard, ενώ ακολουθούν το University of Pennsylvania (28), το Stanford University (27), το New York University (17) και το Columbia University (15).

Μαντικίδης Τάσος
 
http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=624992