Ε.Ε: Ανεπαρκείς οι οίκοι αξιολόγησης

Ανοιχτό το ενδεχόμενο για πρόστιμα

Πρόστιμα ενδέχεται να επιβληθούν στους οίκους αξιολόγησης Moody's, S&P και Fitch επειδή, παρά τις συστάσεις, δεν βελτίωσαν διαδικασίες τους που κρίθηκαν ανεπαρκείς, όπως ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Αρχή Εποπτείας Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA), δημοσιοποιώντας τη Δευτέρα έρευνα που διενήργησε από τον Φεβρουάριο ως τον Οκτώβριο 2013.

Η ESMA επέκρινε τις καθυστερήσεις των τριών οίκων στην δημοσίευση των μεταβολών των αξιολογήσεων και τον ανεπαρκή έλεγχο του απορρήτου, όμως δεν προβαίνει σε εκτιμήσεις για τις καθαυτές αξιολογήσεις από τους οίκους Moody's, Standard & Poor's και Fitch.

Η ESMA διαπίστωσε σε ορισμένες περιπτώσεις καθυστερήσεις τουλάχιστον πέντε ημερών από τη λήψη μιας απόφασης για αξιολόγηση και τη δημοσίευσή της. Μάλιστα, σε μία περίπτωση, η απόφαση καθυστέρησε να δημοσιοποιηθεί δύο εβδομάδες.

Οι αξιολογήσεις πρέπει να δημοσιεύονται έγκαιρα, αφού δίνεται στις χώρες προθεσμία τουλάχιστον 24 ωρών για να αμφισβητήσουν τυχόν σφάλματα και παραλείψεις από μέρους των αναλυτών του οίκου.

Παράλληλα, διαπιστώθηκαν ανεπαρκείς έλεγχοι στη χρήση εξωτερικών συνεργατών στον τομέα της επικοινωνίας και των δημοσίων σχέσεων των διεθνών οίκων.

Η ευρωπαϊκή εποπτική αρχή εξετάζει περαιτέρω το πώς μια επικείμενη μεταβολή μιας αξιολόγησης κατέληξε να αποκαλυφθεί σε τρίτο μέρος το οποίο κανονικά δεν είχε δικαίωμα να είναι ενήμερο γι' αυτήν πριν δημοσιευθεί.

 «Η έρευνα της ESMA αποκάλυψε ελαττώματα στην διαδικασία αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας τα οποία θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την ποιότητα, την ανεξαρτησία και την ακεραιότητα των αξιολογήσεων και της διαδικασίας των αξιολογήσεων», δήλωσε ο Στέφεν Μάιγιορ, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Εποπτείας Κινητών Αξιών και Αγορών. Πρόσθεσε ότι οι οίκοι «θα όφειλαν να επιταχύνουν τις διαδικασίες τους και να διασφαλίσουν ότι θα βάλουν σε τάξη τα του οίκου τους».

Οι τρεις μεγάλοι οίκοι αξιολόγησης θα πρέπει να καταρτίσουν και να θέσουν σε εφαρμογή «επανορθωτικά σχέδια» για να διασφαλιστεί ότι συμμορφώνονται πλήρως προς τη νομοθεσία της Ε.Ε. και να εξαλείψουν τις ανεπαρκείς διαδικασίες που ακολουθούσαν στο παρελθόν, όπως είπε ο ολλανδός πρόεδρος της ευρωπαϊκής εποπτικής αρχής.

Σύμφωνα με την ESMA, οι ανεπάρκειες αυτές ενδέχεται να επηρεάζουν καθοριστικά την ανεξαρτησία της αξιολόγησης, όπως όταν ανώτατα στελέχη των οίκων ή ακόμη και μέλη των διοικητικών τους συμβουλίων αποφασίζουν για τις αναβαθμίσεις ή τις υποβαθμίσεις μάλλον, παρά οι επικεφαλής αναλυτές τους, γεγονός το οποίο εγείρει φόβους πως ίσως υπάρχουν κίνητρα εμπορικού χαρακτήρα.

Η ευρωπαϊκή εποπτική αρχή επισημαίνει ότι οι οίκοι αξιολόγησης δίνουν θέσεις-κλειδιά σε κατώτερα ή ακόμη και νεοπροσληφθέντα στελέχη τους.

Πάντως, η ESMA δεν έχει ακόμη καταλήξει εάν παραβιάστηκαν ευρωπαϊκοί κανόνες και εάν πρέπει να επιβληθούν πρόστιμα. Ωστόσο, στελέχη της εξετάζουν το ενδεχόμενο να το πράξουν βασιζόμενα σε προηγούμενη έρευνα.

Η ESMA, στη νέα έκθεσή της, κάνει λόγο και για καλές πρακτικές των οίκων αξιολόγησης, όπως η πολύ προσεκτική εξέταση των προτάσεων των επικεφαλής των τμημάτων ανάλυσης όσον αφορά οποιαδήποτε μεταβολή στο κρατικό αξιόχρεο.

Από τον Ιανουάριο, οι οίκοι αξιολόγησης θα μπορούν να δημοσιεύουν μεταβολές της αξιολόγησής τους για το αξιόχρεο κάποιου κράτους μόνο βάσει προκαθορισμένου χρονοδιαγράμματος, ώστε να βελτιωθεί η διαφάνεια της διαδικασίας αυτής.

Τον περασμένο Μάρτιο, η Αρχή είχε επικρίνει τους «μεγάλους τρεις» οίκους για την έλλειψη διαφάνειας στην αξιολόγηση τραπεζών και είχε ζητήσει αυστηρότερους εσωτερικούς ελέγχους της μεθοδολογίας που ακολουθείται.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ESMA, η ανακάλυψη των ανεπαρκειών αυτών δεν ήταν απροσδόκητη, πολύ περισσότερο αφού ο τομέας, ο οποίος λειτουργούσε χωρίς σχεδόν καμία εποπτεία, περνάει σε ένα πολύ διαφορετικό καθεστώς ισχυρής εποπτείας.

Οι αξιολογήσεις του κρατικού αξιόχρεου απέκτησαν πολιτική φόρτιση στο αποκορύφωμα της κρίσης χρέους της ευρωζώνης, με τον S&P να εξοργίζει την Ελλάδα το 2011, μειώνοντας το κρατικό αξιόχρεό της τη στιγμή κατά την οποία η χώρα διαπραγματευόταν για το πρόγραμμα δανεισμού της με την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Η εξέλιξη εκείνη είχε οδηγήσει στο να καταρτιστεί ο τρίτος νόμος της Ε.Ε. για τον έλεγχο της λειτουργίας των οίκων αξιολόγησης σε ισάριθμα χρόνια.

Newsroom Enet με πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ