Ασιατικές κουτοπονηριές

Γιατί δεν μπορεί να υπάρξει αμοιβαιότητα στο θέμα της επαναλειτουργίας της Σχολής της Χάλκης

Πολλές φορές έχουμε γράψει για το αστήρικτο αίτημα της τουρκικής πλευράς περί «αμοιβαιότητας» στο θέμα της επαναλειτουργίας της Σχολής της Χάλκης. «Τέσσερις φορές -επανέλαβε και ο κ. Ερντογάν-, είπαμε στους Έλληνες να εκλέγονται οι μουφτήδες για να ν’ ανοίξουμε την Χάλκη, αλλ’ αυτοί δεν ανταποκρίθηκαν».

Δεν μπορεί να υπάρξει αμοιβαιότητα, αφενός διότι το θέμα των μουφτήδων είναι υπόθεση Ελλήνων μουσουλμάνων, ενώ το Πατριαρχείο έχει διεθνή -Οικουμενική- υπόσταση, και δεν έχει αρμοδιότητα επ’ αυτού η Ελλάδα, αφετέρου ούτε στην Τουρκία εκλέγονται οι μουφτήδες.

Ψευδώς, μάλιστα, υποστηρίζει η τουρκική πλευρά, ότι υπάρχει τέτοια υποχρέωση βάσει της Συνθήκης της Λοζάνης. Αυτήν την συνθήκη όμως, που επικαλούνται, από την πρώτη στιγμή που την υπέγραψαν, την παραβίασαν άπειρες φορές, σύμφωνα με την καταγραφή που έκαναν μικρασιατικά σωματεία. Γι’ αυτό και οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί στις συζητήσεις μας με τους Τούρκους.

Κατά την καταγραφή των Ελλήνων στην Τουρκία -για την ανταλλαγή- όσοι ομογενείς ήσαν εκτός Τουρκίας τις ημέρες που γινόταν ο έλεγχος, χαρακτηρίστηκαν "φυγάδες" (firarlar), εξέπεσαν της υπηκοότητας, και δεν τους επετράπη η επάνοδος στην χώρα. Οι περιουσίες τους πέρασαν στο τουρκικό δημόσιο.

Το 1925, κλείνουν τον Ελληνικό Φιλολογικό Σύλλογο, ενώ η πολύτιμη βιβλιοθήκη του και τα χειρόγραφα δημεύονται και στέλνονται στην Άγκυρα. Απαγορεύεται η λειτουργία του Ζάππειου Παρθεναγωγείου, με το αιτιολογικό ότι περιέχει αγάλματα της Ελληνικής μυθολογίας στους χώρους του. Επιβάλλουν φόρο "επί της παιδείας" στους ομογενείς, ενώ υπερδιπλασιάζονται οι μισθοί των Τούρκων δασκάλων των μειονοτικών σχολείων, τα οποία συντηρούνται αποκλειστικά με δαπάνες της ομογένειας.

Το ίδιο έτος, κατά την εορτή των Τριών Ιεραρχών, η Τουρκική αστυνομία εισβάλλει στο χώρο του Πατριαρχείου και συλλαμβάνει τον Πατριάρχη Κωνσταντίνο τον ΣΤ', ο οποίος υποχρεώθηκε τελικώς σε παραίτηση.

Με νέο νόμο απαγορεύεται στα μειονοτικά ιδρύματα, να αποκτήσουν καινούργια ακίνητη περιουσία, είτε με αγορά, είτε με τη μορφή της δωρεάς ή διαθήκης και καταργείται αυθαιρέτως το καθεστώς αυτονομίας και τοπικής αυτοδιοικήσεως των νησιών Ίμβρου και Τενέδου.

Το 1932, απαγορεύθηκε στους αλλοδαπούς να ασκήσουν 30 επαγγέλματα (που ασκούσαν κυρίως οι Έλληνες). Απαγορεύθηκε στους κληρικούς, να φορούν εκτός των εκκλησιών, τα ράσα τους (πλην του Πατριάρχη).

Εκδίδεται ο νόμος για τα βακούφια. Το Πατριαρχείο απογυμνώνεται από τα δικαιώματά του στον έλεγχο και την διαχείριση των εκκλησιαστικών επιτροπών, των οποίων η διοίκηση ανατέθηκε σε διορισμένο από τις τουρκικές αρχές διοικητή.

Το 1942, δημεύονται τα μοναστηριακά κτήματα των Ιερών Μονών του Αγ. Όρους, Μεγίστης Λαύρας και Κουτλουμουσίου, στην Ίμβρο. Στην συνέχεια, η γνωστή τακτική του σαλαμιού θα ακολουθηθεί, μέχρις ότου καταπατηθεί όλο το νησί.

Κατά τον ίδιο χρόνο, και ενώ η Ελλάδα βρισκόταν υπό γερμανική Κατοχή, δημοσιεύεται νόμος για την εφάπαξ φορολογία της περιουσίας. Επιτροπές με πρόεδρο το νομάρχη της κάθε περιοχής θα καθορίζουν το ύψος του ποσού που όφειλε να καταβάλει έκαστος φορολογούμενος, εντός 15 ημερών!

Καμιά ένδικη προσφυγή δεν θα μπορούσε να μετατρέψει το ύψος του καταβλητέου φόρου που θα επέβαλε (με φυλετικά και μόνο κριτήρια) η επιτροπή. Αυτοί που δεν θα μπορούσαν να καταβάλουν το ποσό που τους αναλογούσε, θα στέλνονταν στο Άσκαλε της Ανατολίας, όπου παρέχοντας βαριά εργασία θα εξοφλούσαν έτσι το οφειλόμενο ποσό. Ως συνυπεύθυνοι με τον οφειλέτη χαρακτηρίστηκαν όλοι οι συγκατοικούντες μ’ αυτόν συγγενείς, ανιόντες και κατιόντες.

Οι φορολογικοί κατάλογοι δημοσιεύτηκαν την παραμονή των Χριστουγέννων. Σύμφωνα με τους πίνακες, οι μουσουλμάνοι πλήρωναν συμβολικά ποσά, ενώ οι μειονοτικοί και κυρίως οι ομογενείς καλούνταν να πληρώσουν υπερδεκαπλάσια ποσά από αυτά που τους αναλογούσαν.

Το αποτέλεσμα ήταν πολλές περιουσίες να δημευτούν και 1869 μειονοτικοί να οδηγηθούν για καταναγκαστικά έργα στην Ανατολία (εκβραχισμούς, εκχιονισμούς, οδοποιία κ.λπ.) και αρκετοί από αυτούς δεν είχαν την τύχη να μπορέσουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους.

Στο τέλος Δεκεμβρίου του 1943 οι μη καταβληθέντες φόροι παραγράφηκαν, και οι "κατάδικοι" αφέθηκαν ελεύθεροι. Η Ελληνική ομογένεια, αν και αποτελούσε το 0,5% του συνολικού πληθυσμού της Τουρκίας (100.000 περίπου άτομα) με τον απάνθρωπο αυτό τρόπο, κλήθηκε να πληρώσει το 20% του συνολικού ποσού του φόρου (80.000.000 τουρκικές λίρες επί συνόλου 435.000.000).

Αυτά εν συνόψει. Είναι αρκετά όμως, για να αντιληφθούν όσοι από άγνοια και να συνειδητοποιήσουν όσοι από σκοπιμότητα υποχωρούν στις τουρκικές αιτιάσεις, πιστεύοντας πως «εξημερώνουν το θηρίο».

Ο Μακεδών