Όσα θα θέλατε να μάθετε για την οικονομία (και κανείς δεν σας λέει)

Όλα τα βλέμματα είναι καρφωμένα στην κάλπη. Πολύ σύντομα, όμως, θα στραφούν ευθέως στην ταμπακιέρα. Όποια και αν είναι αυτή, η επόμενη κυβέρνηση θα κληθεί να αντιμετωπίσει ένα εκρηκτικό μείγμα έλλειψης πόρων, λουκέτων και ανεργίας, παράμετροι οι οποίες συνοδευόμενες από την πολιτική αβεβαιότητα ουσιαστικά έχουν οδηγήσει την αγορά σε στάση πληρωμών, διαμορφώνοντας μία σκληρή πραγματικότητα στην αιμορραγούσα ελληνική οικονομία. 

Το 2012

• Περισσότερα από 62.000 λουκέτα μικρομεσαίων
• Τουλάχιστον 700.000 ληξιπρόθεσμα δάνεια
• Απλήρωτοι επί 5 μήνες 300.000 εργαζόμενοι
• Στην κατηφόρα οι δείκτες επιχειρηματικών προσδοκιών
• Σχεδόν 30% ανεργία
• Οριακή καταβολή συντάξεων

«Βάλτος»

Οι μικροί και μεσαίοι επιχειρηματίες τοποθετούν την ελληνική αγορά στο χειρότερο σημείο της εδώ και 35 χρόνια. Ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ Δημήτρης Ασημακόπουλος αναδεικνύει ως κύριο χαρακτηριστικό της σημερινής κατάστασης το γεγονός ότι άπαντες στην Ελλάδα θεωρούν πλέον το ευρώ σκληρό νόμισμα και αποφεύγουν με κάθε τρόπο να το δαπανήσουν. «Ο κόσμος το κρατάει στην τσέπη του. Ο επιχειρηματίας δεν το διαθέτει ούτε για ένα κατσαβίδι. Όλοι αναμένουν να δουν τι επιφυλάσσει το μέλλον», σημειώνει, παρομοιάζοντας την εικόνα της ελληνικής οικονομίας με την αντίστοιχη της Σοβιετικής Ένωσης, όταν τα ρούβλια μετατρέπονταν σε δολάρια και φυλάσσονταν κάτω από τα πατώματα.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της ΓΣΕΒΕΕ, περί τις 180.000 επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο παύσης λειτουργίας. Οι 62.000 από αυτές εκτιμάται ότι θα έχουν βάλει τελικώς λουκέτο έως το τέλος του 2012, προκαλώντας την απώλεια 240.000 θέσεων απασχόλησης, οι οποίες αφορούν και αυτοαπασχολούμενους και μισθωτούς. Μάλιστα, η συγκεκριμένη πρόβλεψη αναμένεται να αναθεωρηθεί προς το χειρότερο μέσα από την επικείμενη νέα έκθεση της Συνομοσπονδίας, βάσει των εξελίξεων οι οποίες προηγήθηκαν τους τελευταίους μήνες.

Ο κ. Ασημακόπουλος στέκεται στη σημασία των 6,5 δις ευρώ τα οποία έως σήμερα στερεί από τις ελληνικές επιχειρήσεις -μέσω οφειλών- το ελληνικό Δημόσιο: «Αν αυτά τα χρήματα είχαν διοχετευτεί στην αγορά, τότε πιθανώς θα είχαμε μία διαφορετική εικόνα. Η εκταμίευση του συγκεκριμένου ποσού προβλέπεται μέσα από το Μνημόνιο, ωστόσο, ακόμη και αν υποθέσουμε ότι οι διαπραγματεύσεις της επόμενης κυβέρνησης με την τρόικα θα κυλήσουν ομαλά, το Δημόσιο θα αρχίσει να αποπληρώνει τις οφειλές μετά το Σεπτέμβριο. Πολύ φοβάμαι ότι κάποιες επιχειρήσεις δεν θα αντέξουν έως τότε».

«Τετραπλό κραχ»

Η εικόνα της αγοράς αποτυπώνεται εμφανώς στην αχαλίνωτη αύξηση της ανεργίας. Ο επιστημονικός διευθυντής του ΙΝΕ ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ Σάββας Ρομπόλης προβλέπει ότι η πραγματική ανεργία το 2012 θα προσεγγίσει κατά μέσο όρο το 30%. Όπως εξηγεί, σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές της ΕΛΣΤΑΤ, το 2011 η ανεργία ανήλθε στο 17,7%, το οποίο αντιστοιχεί σε 950.000 άτομα. Αντίστοιχα, για το Μάρτιο του 2012 υπολογίζεται σε 21,9%. Η πρόβλεψη του ΙΝΕ ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ κάνει λόγο για επίσημη ανεργία στο 23-24%, δηλαδή 1 εκατ. 200 χιλ. άτομα, κατά μέσο όρο το 2012. Συνυπολογίζοντας τους άνεργους οι οποίοι δεν καταγράφονται, ο κ. Ρομπόλης προσθέτει ένα ποσοστό της τάξης του 5-6%. Σημειωτέον, το 52,8% των άνεργων είναι νέοι, ηλικίας 15 έως 24 ετών.

Εκτός από την ακατάπαυστη μείωση της απασχόλησης, το Ινστιτούτο επισημαίνει τη γενικευμένη απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, η οποία είναι πλέον προσανατολισμένη κυρίως προς την ατομική σύμβαση εργασίας. «Τα συνδικάτα προσπαθούν να θέσουν τους εργοδότες σε μία διαδικασία σύναψης συλλογικών συμβάσεων, είτε σε επίπεδο επιχείρησης είτε σε επίπεδο κλάδου. Ειδάλλως, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι εργαζόμενοι αφήνονται στην κατάσταση την οποία υπαγορεύει το Μνημόνιο, μέσω της ατομικής σύμβασης και με δεδομένη τη διαθεσιμότητα περίπου 1 εκατ. ανέργων, οι όροι των εργασιακών σχέσεων και των εισοδημάτων γίνονται ιδιαίτερα δυσμενείς», αναφέρει ο επιστημονικός διευθυντής του ΙΝΕ ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ, ο οποίος αναλύει τη σημερινή εικόνα της αγοράς εργασίας σε δύο παραμέτρους: «Από τη μία πλευρά, σε θεσμικό επίπεδο, το Μνημόνιο νομιμοποιεί την παρανομία η οποία σημειώνεται σε ορισμένους κλάδους και επιχειρήσεις εδώ και χρόνια. Από την άλλη πλευρά, οι καθυστερήσεις στην καταβολή των μισθών προς τους εργαζόμενους σχετίζονται κυρίως με το βαθμό βιωσιμότητας της επιχείρησης μέσα στο σημερινό περιβάλλον».

Είναι χαρακτηριστικό ότι 150.000 επιχειρήσεις δεν έχουν πληρώσει τους τελευταίους 5 μήνες 300.000 εργαζόμενους. Σε αυτό το πλαίσιο, δίπλα στους τομείς της απασχόλησης και της υγείας, το Ινστιτούτο διαβλέπει και μία ωρολογιακή βόμβα στον ιδιωτικό τομέα της εργασίας με την έννοια ότι οι επιχειρήσεις βρίσκονται σε δύσκολη θέση να πληρώνουν και τους προμηθευτές και τους εργαζόμενους. Απομένει όμως ακόμη ένα κραχ: των ασφαλιστικών ταμείων. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος και την καταβολή των συντάξεων, ο κ. Ρομπόλης υπολογίζει ότι το 2012 οι απώλειες των ταμείων ανέρχονται σε 9 δις από την αύξηση της ανεργίας, τη μείωση των μισθών και τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης, σε 8 δις από την εισφοροδιαφυγή και σε 11 δις από οφειλές προηγούμενων ετών, με αποτέλεσμα οι ασφαλιστικοί οργανισμοί να προβαίνουν μηνιαίως σε εσωτερικό δανεισμό από όμορους φορείς για διάστημα περίπου 15 ημερών προκειμένου να τηρούν τις υποχρεώσεις τους προς τους ασφαλισμένους.

Χαριστική βολή το PSI

Στις οικονομικές απώλειες των ασφαλιστικών ταμείων οφείλουν να προστεθούν και οι επιπτώσεις από το «κούρεμα» των αποθεματικών τους, ύψους 21 δις ευρώ, τα οποία περιορίστηκαν περίπου στα μισά. «Παράλληλα, τα ταμεία θα εισπράττουν πλέον τα μισά από τα 700-800 εκατ. ευρώ στα οποία υπολόγιζαν ετησίως μέσω των αποδόσεων των ομολόγων τους, όπως και των αποθεματικών τους που βρίσκονται στην ΤτΕ», υπογραμμίζει ο πρόεδρος του Συλλόγου Υπαλλήλων Ασφαλιστικών Ταμείων Θανάσης Καποτάς.

Ο ίδιος προσθέτει ότι κάθε μονάδα ανεργίας κοστίζει 400 εκατ. ευρώ στο ΙΚΑ, το οποίο έχει ήδη απορροφήσει το 65% της ετήσιας επιχορήγησης από το κράτος. Ο μεγαλύτερος ασφαλιστικός φορέας της χώρας οφείλει να αναζητήσει έως το τέλος του έτους 1,5 δις (περίπου 350 εκατ. κάθε μήνα) προκειμένου να καταβληθούν ομαλά οι συντάξεις. Αντίστοιχα, ο ΟΑΕΕ εμφανίζει έλλειμμα της τάξης των 822 εκατ. Στο μεταξύ, ο χρόνος καταβολής της σύνταξης επιμηκύνεται ολοένα και περισσότερο, εν μέσω της απώλειας προσωπικού (κατά 35%) και επαρκούς μηχανογράφησης -52.000 αιτήσεις έκδοσης συντάξεων (περίπου 2 δις) βρίσκονται στα ντουλάπια του Ταμείου Πρόνοιας των Δημοσίων Υπαλλήλων.

Νοικοκυριά στο «κόκκινο»

Την ίδια ώρα, σχεδόν 700.000 ελληνικές οικογένειες οφείλουν να αποπληρώσουν ληξιπρόθεσμα δάνεια. Άλλες 400.000 βρίσκονται πίσω κατά 3 δόσεις και περίπου 200.000 καθυστερούν την αποπληρωμή κατά 1-2 δόσεις. «Υπολογίζεται ότι το πρώτο 6μηνο του 2013, οπότε και αναμένεται η κορύφωση της ύφεσης, τα ληξιπρόθεσμα δάνεια στον ιδιωτικό τομέα θα φτάσουν τα 45 δις ευρώ, με το σύνολο του δανεισμού να ανέρχεται στα 130 δις ευρώ», παρατηρεί ο πρόεδρος της Εθνικής Ομοσπονδίας Δανειοληπτών Ευάγγελος Κρητικός, ο οποίος κάνει λόγο για εκτόξευση του αριθμού διαταγών πληρωμής (ένα βήμα πριν από την κατάσχεση ακίνητης περιουσίας) μέσω των ειρηνοδικείων και των πρωτοδικείων της χώρας: «Είναι ενδεικτικό ότι στο πρωτοδικείο Αθηνών, για ποσά άνω των 12.000 ευρώ, από 5.000 διαταγές πληρωμής το 2008, το 2011 εκδόθηκαν 30.000. Μέχρι στιγμής, τους 5 πρώτους μήνες του 2012 έχουν εκδοθεί 15.000 διαταγές πληρωμής».

Αναφερόμενος στη στάση των τραπεζών απέναντι στο οικονομικό αδιέξοδο των δανειοληπτών, ο κ. Κρητικός μεταφέρει το εξής παράδειγμα: «Στην περίπτωση υπόλοιπου δανείου ύψους 38.000 ευρώ, το οποίο απευθυνόταν σε ανώτατο αξιωματικό του λιμενικού σώματος, μεγάλη ιδιωτική τράπεζα πρότεινε 20ετή ρύθμιση με επιτόκιο 15%! Δηλαδή, το τελικό ποσό αποπληρωμής θα ανερχόταν σε 128.000 ευρώ. Σε γενικές γραμμές, ο δανειολήπτης καλείται να καταβάλει επί σχεδόν 3 φορές κάθε ευρώ το οποίο χρωστάει. Ουσιαστικά, δεδομένης και της πτώσης των αντικειμενικών αξιών, τον συμφέρει να χάσει το σπίτι του σε πλειστηριασμό και να αγοράσει ένα άλλο».

Σύμφωνα με την Ομοσπονδία Δανειοληπτών, ασφαλή συμπεράσματα για τον αριθμό των κατασχέσεων ακίνητης περιουσίας από τις τράπεζες θα διεξαχθούν το 2013, καθώς στο τέλος του 2012 λήγει η προθεσμία απαγόρευσης πλειστηριασμών για ποσά κάτω των 200.000 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, προϊδεάζει για τη συνέχεια ο αριθμός των διαταγών πληρωμής τις οποίες εκδίδουν τα δικαστήρια της χώρας.





_{tvxs.gr/node/97326}