του Γ. Παπανικολάου*
Προεκλογικά, άκουσα με πολλή προσοχή την ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στην πλατεία Ομονοίας. Την έκκλησή του προς ψηφοφόρους άλλων κομμάτων, ιδίως προς το ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του '80 και του '90. Άκουσα τον ίδιο να μιλά για «το κόμμα του κ. Βενιζέλου», αλλά και να προσφέρει «όραμα», σε δόσεις που θύμισαν την καλή εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου.
Η εκλογική του νίκη ήρθε να επιβραβεύσει μια ρητορική που βάζει στο επίκεντρο τους λαούς και όχι τις αγορές, τη λειτουργία του κράτους πρόνοιας, την αξιοπρέπεια του πολίτη - και πάνω απ' όλα την ανάπτυξη με κοινωνική δικαιοσύνη.
Η νίκη, όμως, κάθε άλλο παρά σαρωτική ήταν. Μεσούσης της κρίσης, το 35% του ελληνικού λαού δεν προσήλθε στην κάλπη. Δεν καλύφθηκε από κανέναν. Ούτε από τον κ. Τσίπρα.
Ο ίδιος διαθέτει το σφρίγος, τη φρεσκάδα, τον «τσαμπουκά», τη δυνατότητα προβολής ενός οράματος, πολύ περισσότερο από οιονδήποτε άλλον εν ενεργεία αρχηγό. Όλα πολύ χρήσιμα - και ικανά ίσως από μόνα τους να τον διατηρήσουν στη μείζονα αντιπολίτευση.
Τα παραπάνω στοιχεία, όμως, δεν αρκούν για την αποτελεσματική άσκηση κυβερνητικής εξουσίας. Δεν αρκεί το ποσοστό που πήρε στις εκλογές, ούτε η προσωπική του γοητεία και οι ρητορικές του ικανότητες.
Για να ασκήσει κάποια εξουσία χρειάζεται περαιτέρω διεύρυνση της εκλογικής βάσης και το κυριότερο χρειάζονται μηχανισμοί και προγράμματα. Χρειάζεται να πείσει ότι μπορεί να κυβερνήσει.
Όχι τους οπαδούς του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά το ευρύτερο ακροατήριο.
Τα πρώτα βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση τα έκανε στο τέλος της προεκλογικής περιόδου, απευθυνόμενος ξεκάθαρα στους ψηφοφόρους κυρίως του ΠΑΣΟΚ.
Μου δημιούργησε μάλιστα την αίσθηση ότι το πράττει με πλήρη συνείδηση, αντιλαμβανόμενος ότι η διολίσθηση του ΠΑΣΟΚ προς τον φιλελευθερισμό, με την τραγική κατάληξη που είχε, άφησε ιδεολογικά «ορφανό» μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος.
Το ερώτημα είναι αν θα συνεχίσει στην ίδια κατεύθυνση, διευρύνοντας ολοένα και περισσότερο τον πολιτικό του ορίζοντα, αλλά και την υποδομή του κόμματός του, ή θαεγκλωβιστεί σε εκείνα τα σημεία της ρητορικής του, που δύσκολα θα βρουν απήχηση σε μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας.
Το σίγουρο είναι ότι ο ίδιος είναι ακόμη στην πολιτική του εφηβεία. Στην ωρίμανσή του, ίσως αποδειχθεί μικρή η απόσταση που τον χωρίζει από μια εξελιγμένη μορφήσοσιαλδημοκρατίας, που να υιοθετεί την ιδιωτική πρωτοβουλία και την ιδιοκτησία ως κινητήρια δύναμη δημιουργίας, αλλά να θέτει όρια στην υπερβολική συσσώρευση πλούτου (και συνακόλουθα ισχύος).
Η μεταβολή συσχετισμών, που συντελείται σταδιακά σε διεθνές επίπεδο, είναι πολύ πιθανό ότι θα ευνοούσε μια τέτοια εξέλιξη. Η κρίση όμως που αντιμετωπίζει η χώρα δεν προσφέρει πολυτέλεια χρόνου. Όλα άλλωστε δείχνουν ότι οι επόμενες εκλογές δεν θα αργήσουν πολύ.
Η ευκαιρία του κ. Τσίπρα να εκφράσει μεγάλα στρώματα της παραδοσιακά αριστερόστροφης και προοδευτικής ελληνικής κοινωνίας έχει ενδεχομένως, ιστορικές διαστάσεις.
Αρκεί να την αδράξει έγκαιρα, επιδεικνύοντας πολιτικό ρεαλισμό.
* Διευθυντής του Euro2day.gr
http://www.euro2day.gr/specials/opinions/132/articles/697691/Article.aspx
Η εκλογική του νίκη ήρθε να επιβραβεύσει μια ρητορική που βάζει στο επίκεντρο τους λαούς και όχι τις αγορές, τη λειτουργία του κράτους πρόνοιας, την αξιοπρέπεια του πολίτη - και πάνω απ' όλα την ανάπτυξη με κοινωνική δικαιοσύνη.
Η νίκη, όμως, κάθε άλλο παρά σαρωτική ήταν. Μεσούσης της κρίσης, το 35% του ελληνικού λαού δεν προσήλθε στην κάλπη. Δεν καλύφθηκε από κανέναν. Ούτε από τον κ. Τσίπρα.
Ο ίδιος διαθέτει το σφρίγος, τη φρεσκάδα, τον «τσαμπουκά», τη δυνατότητα προβολής ενός οράματος, πολύ περισσότερο από οιονδήποτε άλλον εν ενεργεία αρχηγό. Όλα πολύ χρήσιμα - και ικανά ίσως από μόνα τους να τον διατηρήσουν στη μείζονα αντιπολίτευση.
Τα παραπάνω στοιχεία, όμως, δεν αρκούν για την αποτελεσματική άσκηση κυβερνητικής εξουσίας. Δεν αρκεί το ποσοστό που πήρε στις εκλογές, ούτε η προσωπική του γοητεία και οι ρητορικές του ικανότητες.
Για να ασκήσει κάποια εξουσία χρειάζεται περαιτέρω διεύρυνση της εκλογικής βάσης και το κυριότερο χρειάζονται μηχανισμοί και προγράμματα. Χρειάζεται να πείσει ότι μπορεί να κυβερνήσει.
Όχι τους οπαδούς του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά το ευρύτερο ακροατήριο.
Τα πρώτα βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση τα έκανε στο τέλος της προεκλογικής περιόδου, απευθυνόμενος ξεκάθαρα στους ψηφοφόρους κυρίως του ΠΑΣΟΚ.
Μου δημιούργησε μάλιστα την αίσθηση ότι το πράττει με πλήρη συνείδηση, αντιλαμβανόμενος ότι η διολίσθηση του ΠΑΣΟΚ προς τον φιλελευθερισμό, με την τραγική κατάληξη που είχε, άφησε ιδεολογικά «ορφανό» μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος.
Το ερώτημα είναι αν θα συνεχίσει στην ίδια κατεύθυνση, διευρύνοντας ολοένα και περισσότερο τον πολιτικό του ορίζοντα, αλλά και την υποδομή του κόμματός του, ή θαεγκλωβιστεί σε εκείνα τα σημεία της ρητορικής του, που δύσκολα θα βρουν απήχηση σε μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας.
Το σίγουρο είναι ότι ο ίδιος είναι ακόμη στην πολιτική του εφηβεία. Στην ωρίμανσή του, ίσως αποδειχθεί μικρή η απόσταση που τον χωρίζει από μια εξελιγμένη μορφήσοσιαλδημοκρατίας, που να υιοθετεί την ιδιωτική πρωτοβουλία και την ιδιοκτησία ως κινητήρια δύναμη δημιουργίας, αλλά να θέτει όρια στην υπερβολική συσσώρευση πλούτου (και συνακόλουθα ισχύος).
Η μεταβολή συσχετισμών, που συντελείται σταδιακά σε διεθνές επίπεδο, είναι πολύ πιθανό ότι θα ευνοούσε μια τέτοια εξέλιξη. Η κρίση όμως που αντιμετωπίζει η χώρα δεν προσφέρει πολυτέλεια χρόνου. Όλα άλλωστε δείχνουν ότι οι επόμενες εκλογές δεν θα αργήσουν πολύ.
Η ευκαιρία του κ. Τσίπρα να εκφράσει μεγάλα στρώματα της παραδοσιακά αριστερόστροφης και προοδευτικής ελληνικής κοινωνίας έχει ενδεχομένως, ιστορικές διαστάσεις.
Αρκεί να την αδράξει έγκαιρα, επιδεικνύοντας πολιτικό ρεαλισμό.
* Διευθυντής του Euro2day.gr
http://www.euro2day.gr/specials/opinions/132/articles/697691/Article.aspx
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ας είμαστε ευγενείς στο σχολιασμό.