Μαντάμ Λαγκάρντ: Αφήστε χίλια λουλούδια να επενδύσουν

 – Του Αδάμ Γιαννίκου

♦♦♦  Αναπολώντας τις συζητήσεις μας στο Καφέ ντε Φλορ και ξέροντας πως δεν είμαστε άξιοι να ακούμε Ξενάκη, βάλαμε Slayer προσπαθώντας να ερμηνεύσουμε τους χρησμούς της Κριστίν Λαγκάρντ.

(Δυναμώστε τα ηχεία του υπολογιστή σας)

.που

♦♦♦ Απ’ όλα τα αγγλικά της γης, η κυρία Λαγκάρντ φαίνεται πως ξέρει ιδιαίτερα καλά μία λέξη:

“Payback”

Σύμφωνα με το WordReference.com:

Κύριες Μεταφράσεις
pay backvtr	literal (return borrowed money to)	εξοφλώ, ξεπληρώνω ρ.μετ.
	I will pay you back the £5 tomorrow.
pay backvtr	figurative, informal (take revenge on)μεταφορικά	ανταποδίδω, ξεπληρώνωρ.μετ.

♦♦♦ Aναφερόμαστε, φυσικά, στο πρόσφατο πρωτοσέλιδο του Guardian…

…όπου η Γαλλίδα επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου απευθύνθηκε στους Έλληνες, λέγοντας ότι «είναι η ώρα της πληρωμής, μην περιμένετε συμπόνια».

ΣΗΜ.: Για λόγους και μόνο αισθητικής αισθητικής της γλώσσας, θα ήταν τραγικό να χωριστούμε σε Λαγκαρντικούς και Αντι-λαγκαρντικούς. Επίσης, δεν θα μπούμε στην κουβέντα για το ότι είναι γυναίκα και το γεγονός ότι θα υπάρξουν σίγουρα οι εγκέφαλλοι που θα χυδαιολογήσουν εξ’ αιτίας αυτού, χάνοντας την ουσία του θέματος.

Από την άλλη, δεν θα διστάσουμε να απαντήσουμε σε παλαιότερο ερώτημα του Guardian, πως…

εννοείται όχι! 

♦♦♦ Κατά τ’ άλλα, περισσότερα για το βιογραφικό μιας από τις πιο ισχυρές κατα Forbes γυναίκες του κόσμου μπορείτε να βρείτε εδώ και εδώ, αν δεν το έχετε κάνει ήδη. Από αυτό, κρατάμε ότι γεννήθηκε την Πρωτοχρονιά του 1956 στη Χάβρη, οι γονείς της ήταν καθηγητής αγγλικών και δασκάλα αντίστοιχα, εν έτει 1968 υπήρξε πρωταθλήτρια συγχρονισμένης κολύμβησης, σπούδασε νομικά και έκανε μεταπτυχιακό στις πολιτικές επιστήμες, εργάστηκε στο Σικάγο ως δικηγόρος στην Baker & McKenzie, υπήρξε διαδοχικά Υπουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας, Υπουργός Γεωργίας και Υπουργός Οικονομικών των κυβερνήσεων Βιλπέν και Φιγιόν από το 2005 έως το 2011, έχει δυο γιους γεννημένους το 1986 και το 1988 και σύντροφός της είναι ο μαρσεγιέζος επιχειρηματίας Xavier Giocanti.

♦♦♦ Η διάδοχος, λοιπόν, του Dominic Strauss-Khan στον θρόνο του ΔΝΤ στη συνέντευξή της χρησιμοποίησε σκληρή γλώσσα προς τους υπηκόους της, υποταγμένους και μη.

«Οι Έλληνες πρέπει να κάνουν ένα καλό στον εαυτό τους. Να πληρώνουν τους φόρους τους».

Σε ερώτηση της Βρετανίδας συναδέλφου, αν θεωρεί πως οι Έλληνες έως τώρα έκαναν καλή ζωή και τώρα ήρθε η ώρα της πληρωμής, απάντησε «That’s right».

♦♦♦ Μα τον Τουτάτις! 

Και τι θα γίνει με τα παιδιά που δεν μπορούν να νοηθούν υπεύθυνα γι’ αυτήν την κατάσταση; Η Σιδηρά Κυρία, ή μάλλον η Κυρία από Ουράνιο, απάντησε:

«Οι έλληνες γονείς πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους, εάν η ζωή των παιδιών τους επηρεάζεται από τις περικοπές δημοσίων δαπανών. Οι γονείς πρέπει να πληρώσουν τους φόρους τους»

Είναι πάντα εύκολο να μιλάς για τα παιδιά των άλλων, όταν έχεις εισόδημα 467.940 δολαρίων (Aμερικής, όχι Λιβερίας) τον χρόνο plus επίδομα  83,760 δολαρίων (Αμερικής, επίσης). Εδώ θα πείτε ο αξιότιμος κ. Ράπανος παίρνει στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος 373.937 ευρώ (βλ.MONO ΤΕΥΧΟΣ #9).

Αλλά, ας μην μιλάμε για νούμερα, γιατί θα μας πούν λαϊκιστές.

♦♦♦ Η Lagarde είπε και χειρότερα.

“I think more of the little kids from a school in a little village in Niger who get teaching two hours a day, sharing one chair for three of them, and who are very keen to get an education. I have them in my mind all the time. Because I think they need even more help than the people in Athens.”

Ποιος είπε ότι όλα τα παιδιά του κόσμου είναι ίδια;

Η κυρία Λαγκάρντ μίλησε στην καρδιά του βρετανικού κοινού, λέγοντας πως έχει στο μυαλό της τα παιδιά του Νίγηρα.

♦♦♦ Ένα δάκρυ κύλησε στο μάγουλο του αποικιοκράτη.

♦♦♦ Πού είναι ο Νίγηρας;

Για όσους δεν έκαναν ποτέ business στην περιοχή, να πούμε πως ο Νίγηρας 1) δεν είναι η Νιγηρία 2) βρίσκεται όπως κοιτάμε τον χάρτη της Αφρικής κάτω από την Λιβυή 3) Σε αντίθεση με την Νιγηρία, το όνομα της χώρας προφέρεται γαλλιστί «Νιζέρ», κάτι που προκύπτει από την γαλλική παρουσία και επιρροή στην περιοχή. Η δε αγγλική προφορά είναι ευνόητο πως δεν φέρνει στο νου καλές στιγμές της Δύσης. Εξάλλου, οι Άγγλοι είχαν φροντίσει να κρατήσουν το καλό κομμάτι του ποταμού Νίγηρα προς τη θάλασσα και τα πετρέλαια: «Ναϊτζίρια».

♦♦♦ Η Δημοκρατία του Νίγηρα ανεξαρτητοποιήθηκε από την Γαλλία όταν η Κριστίν ήταν τεσσάρων ετών. Αποτελούσε γαλλικό προτεκτοράτο από το 1922, κομμάτι της Γαλλικής Δυτικής Αφρικής που διοικούνταν από Γάλλο διοικητή με έδρα το Ντακάρ της Σενεγάλης.

Περισσότερα στοιχεία για τον Νίγηρα μπορείιε να βρείτε στο τεφτέρι του Μεγάλου Αδελφού. Απ’ αυτά, για να ‘χουμε ένα πρόχειρο μέτρο σύγκρισης, κρατάμε το ότι οι κάτοικοι του Νϊγηρα ανέρχονται σε 17 εκατομμύρια ψυχές, ο μέσος όρος ηλικίας είναι 15,2 έτη, 1 στα 10 βρέφη που γεννιούνται χάνουν τη ζωή τους και (μια πληροφορία που ίσως αφορά τους δικούς μας μεταρρυθμιστές της υγείας και αυτούς της μεταναστευτικής πολιτικής) 61,000 άνθρωποι ζουν με τον ιό HIV. Η χώρα έχει δύο φορές την έκταση του Τέξας και στην μεγαλύτερη έκτασή της καλύπτεται από την έρημο Σαχάρα.

Όμως, η πιο σημαντική πληροφορία που διαβάζουμε είναι πως τον Δεκέμβριο του 2005, το ΔΝΤ διέγραψε το 100% του χρέους του Νίγηρα προς αυτό, χρέος το οποιο ανερχόταν σε 86 δις δολάρια, αλλά όχι τα οφειλόμενα από το πρόγραμμα Highly Indebted Poor Countries (HIPC) του Ταμείου. Επίσης, διαβάζουμε ότι η οικονομία της χώρας επλήγη όταν η διεθνής κοινότητα διέκοψε την βοήθεια που αφορούσε μη-ανθρωπιστικά προγράμματα προς τη χώρα (και αφορούν περίπου τον μισό προϋπολογισμό της), απαντώντας στην απόφαση του Αντισυνταγματάρχη εν αποστρατεία Mamadou Tandja να επεκτείνει παρανόμως την προεδρική του θητεία.

 ♦♦♦ Στην μικρή πολιτική της ιστορία, η χώρα βρίσκεται αισίως στην Πέμπτη Δημοκρατία της. Από το 1960 η εξουσία εναλλάσσεται ανάμεσα σε διαφορετικές φράξιες ενόπλων δυνάμεων και μεταβατικών κυβερνήσεων με έντονες δόσεις πολιτικής αστάθειας και, βεβαίως, το απαραίτητο συμπλήρωμα της εξαγγελίας και πραγματοποίησης εκλογών.

Το 1996, ο πραξικοπηματίας Συνταγματάρχης Ιbrahim Baré Maïnarassara αγνόησε το διεθνές εμπάργκο κατά της Λιβύης αναζητώντας οικονομική στήριξη στον Μουαμάρ Καντάφι, κάτι που εξόργισε την μητέρα-πατρίδα Γαλλία, όπως διαβάζουμε στηννεκρολογία του Μπαρέ στον Βρετανικό Independent το 1999, χρονιά που ο Μπαρέ εκτελέστηκε από αντιφρονούντες του στρατεύματος στο αεροδρόμιο της πρωτεύουσας Νιαμέυ. 

♦♦♦ Την σύντομη ιστορία της χώρας ως μια αδιόρθωτη τάση προς αντισυνταγματικές και αντιδημοκρατικές λύσεις, που θα ‘λεγε κι ο σύντροφος Ντάνι, καταγράφει το Al Jazeera στηνιστοσελίδα του.

Εκεί διαβάζουμε πως τον Ιανουάριο του 1996 (δηλαδή, την εποχή που η συνοχή του ΝΑΤΟ και η παγκόσμια ειρήνη κινδύνεψε στα Ίμια και ο πρόεδρος Κλίντον δεχόταν τις δημόσιες ευχαριστίες του Έλληνα πρωθυπουργού της ΟΝΕ, των Ολυμπιακών Αγώνων και της Siemens) οι αξιωματικοί του στρατού του Νίγηρα έκαναν πραξικόπημα με την αιτιολογία ότι το πολιτικό αδιέξοδο απειλούσε τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Ο ίδιος ο Μπαρέ διακήρυττε ότι το πραξικόπημα αποσκοπούσε σε μια νέα αρχή και όχι στο τέλος της δημοκρατίας στη χώρα. Στις εκλογές της 7ης Ιουλίου 1996 αναδείχθηκε νικητής μπροστά από τον πρώην πρόεδρο Mahamane Ousmane του CDS (Δημοκρατική και Κοινωνική Συνέλευση) και τον Tandja του φιλελεύθερου-κεντροδεξιού MNSD (Εθνικό Κίνημα για την Ανάπτυξη της Κοινωνίας), οι οποίοι αργότερα επανήλθαν στο προσκήνιο σχηματίζοντας κυβέρνηση συνασπισμού από το 1999 έως το 2009.

♦♦♦ Θα ΄λεγε κανείς, από ειδήσεις όπως αυτή που δημοσιεύτηκε στον Economist στις 10 Μαΐου 2005, πως τα πράγματα στη χώρα ήταν ανέκαθεν τραγικά, κι όχι μόνο επειδή έτσι πρέπει να είναι για μια χώρας της Αφρικής σύμφωνα με την οριενταλιστική αντίληψή μας:

“The government of Niger, which had blessed the release of 7,000 slaves, scheduled for last week, changed its mind, denied that there were any slaves on its territory and intimidated the slave-owners into parroting this denial. No slaves were freed.”

Παραδόξως, στο ίδιο τεύχος, υπάρχει και αυτή η είδηση:

“The lower house of Nigeria’s national assembly voted to stop servicing the country’s vast foreign debt. The upper house overruled it. The president asked rich-country creditors for debt relief. Britain seemed sympathetic, Germany less so.”

♦♦♦ Όπως είπαμε παραπάνω, άλλο Niger άλλο Nigeria αλλά κατά πώς φαίνεται, η Γερμανία είναι η ίδια σε όλες τις γλώσσες.

♦♦♦ Ο Νίγηρας, λοιπόν, είναι μια χώρα όπου είδηση είναι η κυβερνητική διάψευση πως υπάρχουν σκλάβοι στην επικράτειά της. Η Νιγηρία είναι μια χώρα όπου είδηση είναι η αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους. Αλλά το θέμα με αυτές τις χώρες είναι πως ενώ στην επιφάνεια της γης τους οι λαοί τους υποφέρουν, κάτω απ’ αυτήν κρύβουν θησαυρούς. Στην Νιγηρία υπάρχει πετρέλαιο.  Στον Νίγηρα υπάρχει ουράνιο. 

(Εφ’ όσον βρισκόμαστε σε γραμμή Guardian, μπορούμε να πάρουμε μια μικρή γεύση για τα διεθνή τεκταινόμενα περί πυρηνικών, όπως αποκαλύφθηκαν στο Wikileaks εδώ).

♦♦♦ Κάπου σ’ αυτό το σημείο αναρωτιόμαστε πότε ξανά ο Νίγηρας εμφανίστηκε στα διεθνή πρωτοσέλιδα. Μια πρώτη φορά, λοιπόν, ήταν το 2003, όταν η συμμαχία των προθύμων αποφάσισε να εισβάλει στο Ιράκ για να αποτρέψει τον Σαντάμ να χρησιμοποιήσει τα όπλα μαζικής καταστροφής που είχε κατασκευάσει αγοράζοντας ουράνιο από τον Νίγηρα. Όπως φαίνεται από αυτό το δημοσίευμα του Guardian με ημερομηνία 13-07-2003 οι προστάτες της παγκόσμιας ειρήνης και οι υπηρεσίες τους είχαν τα παιδιά του Νίγηρα στην ημερήσια διάταξη:

“Εvidence given to the CIA by the former US ambassador to Gabon, Joseph Wilson – that Niger officials had denied any link – was never shared with the British. Foreign Office officials were left to read reports of Wilson’s findings in the press only days before they were raised as part of the committee’s inquiry into the war. When the CIA, having seen a draft of the September dossier on Iraq’s WMD, demanded that the Niger claim be removed, it was ignored because the agency did not back it up with ‘any explanation’.”

Μια άλλη εμφάνιση του Νίγηρα στα διεθνείς τίτλους ειδήσεων ήταν μόλις πέρυσι όταν η Γαλλική κυβέρνηση προειδοποιούσε τη χώρα να μην ανακατευτεί στο θέμα της Λιβυής. Ήταν άλλη μια επιτυχία των δυτικών μυστικών υπηρεσιών που πίστευαν ότι ο Καντάφι είχε διαφύγει στον Νίγηρα. Καμία, βεβαίως, κουβέντα για παιδιά ούτε αυτήν τη φορά.

♦♦♦ Για να μην τα πολυλογούμε, τα παιδιά της πρώην γαλλικής αποικίας με το ουράνιο εμφανίστηκαν στο προσκήνιο μια μόνο φορά όταν στην χώρα ξέσπασε το 2005 ένας από τους μεγαλύτερους λιμούς στην Ιστορία. Ήταν η χρονιά του Τσουνάμι, του τυφώνα Κατρίνα και του λιμού στον Νίγηρα. Τον τελευταίο ελάχιστοι σήμερα θυμούνται (μιας και δεν συνοδεύτηκε από εντυπωσιακά βίντεο στο youtube), εκτός όπως φαίνεται από την Κριστίν Λαγκάρντ, μιας και η Γαλλία -στην οποία υπήρξε υπουργός Εμπορίου ας μην ξεχνάμε- βασίζεται εξ’ ολοκλήρου στις εισαγωγές ουρανίου από τον Νίγηρα για να στηρίξει το πυρηνικό της πρόγραμμα. Όπως διαβάζουμε στην ιστοσελίδα του Γαλλικού Υπουργείο Εξωτερικών, η Γαλλία είναι ο κύριος εξαγωγέας στη χώρα με μερίδιο αγοράς 21% και η γαλλική οικονομία απορροφά το 50% των εξαγωγών του Νίγηρα. Έτσι, λοιπόν, ο λιμός κόντεψε να ξεκάνει τη χώρα που σύμφωνα με τις αρχές του ελεύθερου εμπορίου μάς δίνει ουράνιο και εμείςανθρωπιστική βοήθεια. Όπως διαβάζουμε πάλι στον Guardian:

“Unlike countries such as Nigeria that uses its massive oil revenues to import food, Niger’s economy of only $9bn (£5.15bn) depends on its main export, uranium, whose value has decreased dramatically since the nuclear arms race in the 1980s.”

♦♦♦ Θα μπορούσε κανείς να πει πως η ατυχία του Νίγηρα, εν προκειμένω, είναι ότι λειτούργησε ο ανταγωνισμός και έπεσαν οι τιμές του ουρανίου. 

♦♦♦ Πάντα, όμως, υπάρχει κι άλλος τρόπος να βλέπει κανείς τα πράγματα. Αν, φερ’ ειπείν, διαβάσει την έκθεση του ΟΟΣΑ για την Αφρική (2007) θα ανακαλύψει ότι ο Νίγηρας, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΝΤ, παρά την απότομη μείωση του ΑΕΠ το 2004, τα πήγε πολύ καλά από το 2005 και ύστερα ως προς την ανάπτυξη. Λίγο μετά το πραξικόπημα του 2005 και λίγους μήνες πριν το ξέσπασμα του λιμού που επηρρέασε πάνω από 3 εκατομμύρια ανθρώπους και ανάμεσά τους 800.000 παιδιά, ο ρυθμός ανάπτυξης στη χώρα ξεπέρασε το 7%. Για τον ΟΟΣΑ, ο Νίγηρας είναι μια χώρα όπου οι περιορισμένες ευκαιρίες ανάπτυξης εμποδίζουν τους διστακτικούς εγχώριους και ξένους επενδυτές, παρά το γεγονός ότι παγκόσμια αύξηση στην ζήτηση ουρανίου είναι μια θετική εξέλιξη.

Διαβάζουμε στην έκθεση πράγματα που μας φέρνουν στο νου την Δανία του Νότου.

♦♦♦ Ή μήπως τον Νίγηρα του Βορρά;

“Καθώς ο Νίγηρας είναι μέλος της Δυτικοαφρικανικής Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, η νομισματική του πολιτική καθορίζεται από την BCEAO (Κεντρική Τράπεζα των κρατών της Δυτικής Αφρικής), της οποίας κύρια αποστολή είναι η διατήρηση της ισοτιμίας μεταξύ του κεντροαφρικανικού φράγκου (σ.σ. CFA, το οποίο εγγυάται το γαλλικό δημόσιο ταμείο) και του ευρώ και ο έλεγχος του πληθωρισμού. Ως προς τη νομισματική πολιτική, η κατάσταση στη χώρα από το τέλος του Ιουνίου 2007 σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2006 χαρακτηρίστηκε από την αύξηση των καθαρών απαιτήσεων έναντι εξωτερικού και την επέκταση της προσφοράς χρήματος. Σε ετήσια βάση, υπήρξε ενοποίηση των καθαρών στοιχείων ενεργητικού (27,6 %), επέκταση της προσφοράς χρήματος κατά 8,1% και μείωση των εγχώριων πιστώσεων κατά 6,2%. Αυτό το τελευταίο στοιχεί0 πηγάζει από την κατά 44,5 δισεκατομμύρια XOF (λιγότερο από 700 εκατομμύρια ευρώ) βελτίωση της καθαρής τρέχουσας θέσης, που μετριάζεται από την κατά 23,6% αύξηση των πιστώσεων προς την οικονομία.” (σ. 497)

♦♦♦ Για να μην μας μείνει καμία αμφιβολία για το ρόλο κάθε κεντρικής τράπεζας σε κάθεοικονομική και νομισματική ένωση:

“Η νομισματική και πιστωτική πολιτική διενεργείται σε περιφερειακό επίπεδο από την Κεντρική Τράπεζα των κρατών της Δυτικής Αφρικής (BCEAO) και αποσκοπεί στην διατήρηση της ισοτιμίας κεντροαφρικανικού φράγκου και ευρώ. Η νομισματική πολιτική που εφαρμόζεται στην περιοχή είναι επομένως αυστηρή, αντανακλώντας αυτές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ECB) με το κατάλληλο επίπεδο συναλλαγματικών αποθεμάτων ξένου νομίσματος. Η μόνη διαφορά είναι ότι στη νομισματική της πολιτική η BCEAO λαμβάνει υπόψη την οικονομική κατάσταση των κρατών μελών της. Είναι εξαιρετικά ευαίσθητη σε οικονομικές και χρηματοοικονομικές αλλαγές, ιδιαιτέρως στην επίδραση της αλλαγής των τιμών του πετρελαίου στις εγχώριες τιμές, στην απόδοση των καλλιεργειών, στις τάσεις δανεισμού και την ρευστότητα.”  (σ.429)

♦♦♦ Και η έκθεση συνεχίζει για το πώς θα πρέπει να λειτουργήσει το τραπεζικό σύστημα του Νίγηρα:

“Ο σκοπός της [σ.σ. Κεντρικής Τράπεζας]  είναι να συνεχίσει να εφαρμόζει μια προσεκτική νομισματική πολιτική στα κράτη-μέλη, συμβατή με τους στόχους ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας και της σταθεροποίησης των τιμών. Για να συμπορευτεί με αυτή την πολιτική, το κράτος θα αποσυρθεί σταδιακά από τον τραπεζικό τομέα, κίνηση που θα επιτρέψει στον ιδιωτικό τομέα να κερδίσει πρόσβαση στους κατάλληλους πόρους για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων. (σ.430)

♦♦♦ Και κάπου εδώ εμφανίζεται και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο:

“Το ΔΝΤ ενέκρινε ένα τριετές πρόγραμμα που καλύπτει την περίοδο 2005-07 περίοδο και το οποίο θα παράσχει 40,4 εκατομμύρια δολάρια στο πλαίσιο ενός νέου PRGF. Στο τέλος Ιουλίου 2007, οι συνολικές εκταμιεύσεις ανήλθαν σε 37,7 εκατομμύρια δολάρια. Στις 8 Ιουνίου 2007, το Διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ ενέκρινε την τέταρτη αναθεώρηση του εν λόγω προγράμματος. Αναφορικά με την πέμπτη αναθεώρηση της PRGF, ο Νίγηρας επεδίωξε την ολοκλήρωση της προς την τέλος του 2007. Η Παγκόσμια Τράπεζα έχει έτοιμα εννέα σχέδια, τα οποία από τον Μάρτιο του 2007 αντιπροσώπευαν οικονομικές δεσμεύσεις περί των 285,3 εκατομμυρίων δολαρίων. Στο πλαίσιο του 9ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (ΕΤΑ) 2000 – 07, ο Νίγηρας έλαβε ποσό των 211 εκατ. ευρώ, έναντι 136 εκατ. της περιόδου 1995-2000.”

♦♦♦ Το δε χρέος και η ανάπτυξη υπήρξε ανέκαθεν παγκόσμια πατέντα των δανειστών:

“Η εξυπηρέτηση του χρέους του Νίγηρα έχει σημαντικά διευκολυνθεί από το πρόγραμμα HPIC και την πρωτοβουλία MDRI του ΔΝΤ. Το 2006, η εφαρμογή των διατάξεων ακύρωσης που προβλέπεται από την MDRI διέγραψε  χρέος ύψους 784,3 δισεκατομμυρίων XOF, διαμορφώνοντας το ποσοστό εξωτερικού χρέους προς ΑΕΠ σε ποσοστό κάτω του 13,4%. Οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη μεταξύ των αρχών της χώρας και των πιστωτών της, που δεν είναι μέλη της Λέσχης του Παρισιού (Αλγερία, Λιβύη και το Ιράκ) για να οφεληθεί ο Νίγηρας από την διαγραφή των διμερών χρεών. Παρ ‘όλα αυτά, μια πρόσφατη ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους των χωρών με χαμηλό εισόδημα δείχνει ότι, υπό ορισμένους εξωγενείς παράγοντες, ιδίως τις κλιματικές συνθήκες, η χώρα αντιμετωπίζει μεσαίας κλίμας κίνδυνο υπερχρέωσης. Στις προβλέψεις υπάρχει η ένδειξη ότι η επιβάρυνση του χρέους θα αυξηθεί με τα χρόνια, αλλά μέχρι το 2025 θα είναι ακόμα σε επίπεδο σημαντικά χαμηλότερο από τα σημεία αναφοράς των οικονομικών πολιτικών. Αυτό σημαίνει ότι ένα μεγάλο μέρος των νέων επενδύσεων θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί, μέσω επιχορηγήσεων. Αν οι αυτές δεν επέλθουν στο απαιτούμενο επίπεδο, η χώρα δεν θα πρέπει να συνάψει νέα δάνεια εκτός στην περίπτωση πολύ ευνοϊκών όρων και μόνον τότε να χρηματοδοτήσει ιδιαίτερα παραγωγικά έργα.”

♦♦♦ Μην ξεχνάμε: μιλάμε για τη χώρα από τον ορυκτό πλούτο της οποίας εξαρτάται το προφίλ υπερδύναμης της πεφωτισμένης Γαλλίας της Μουρουρόα, τουλάχιστον κατά ένα τακούνι στην κλίμακα Σαρκοζύ.

♦♦♦ Το πιο αστείο της υπόθεσης, βέβαια, είναι πως απ’ το όλο πακέτο δεν θα μπορούσαν να λείψουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες, ή έστω κάτι παρεμφερές: 

“Τον Δεκέμβριο του 2005 οι Αγώνες Γαλλοφωνίας (“Francophonie Games”) στην Νιαμέυ συνεισέφεραν στην ανακάμψη των οικονομικών δραστηριοτήτων και στην αύξηση των δραστηριοτήτων του δευτερογενούς τομέα.” (σ.425)

Η κατά 5,5% αύξηση στις ιδιωτικές επενδύσεις αποδίδονται σε έργα που προγραμματίστηκαν για τους 5ους Αγώνες Γαλλοφωνίας και αφορούσαν στην επέκταση του οδικού και ηλεκτρικού δικτύου και σε κατασκευαστικές δραστηριότητες στα νοικοκυριά.” (σ.427)

Η Ελλάδα ήταν δόκιμο μέλος του Οργανισμου Γαλλοφωνίας όταν το 2005 έγιναν αγώνες στη Νιαμέυ, γι΄αυτό και δεν συμμετείχε. Παρόλα αυτά πήρε μέρος το 2009 στην Βυρηττό με ένατραγούδι, καθώς ως γνωστόν έχει τη Eurovision στο κοσμοπολίτικο αίμα της. Υπουργός Πολιτισμού: Αντώνης Σαμαράς.

♦♦♦ Ας παραμείνουμε, όμως, στην έκθεση του ΟΟΣΑ, η οποία δείχνει να φωσφορίζει από το πολύ ουράνιο:

“Η βιομηχανία παραγωγής ουρανίου στον Νίγηρα κυριαρχείται εδώ και πολλά χρόνια από την γαλλική “Compagnie générale des matières nucléaires (Cogema)”, αλλα από τον Μάιο του 2006, η κυβέρνηση προσπαθεί να προσελκύσει καναδικές επιχειρήσεις για την εξόρυξη του ουρανίου.” (σ.426)

♦♦♦ Και με τους φόρους στον Νίγηρα τι γίνεται, μαντάμ Λαγκάρντ;

“Η επιτάχυνση των δημοσιοικονομικών προσαρμογών θα πρέπει να συνεχιστεί μέσα από τον εξορθολογισμό των δαπανών και την βελτίωση των εισπράξεων στους φόρους. Ειδικά, η διεύρυνση της φορολογικής βάσης στα νοικοκυριά θα πρέπει να έρθει σε προτεραιότητα.” (σ.428)

Βεβαίως, η μαντάμ Λαγκάρντ εδώ μπορεί να πει ότι δεν υπογράφει εκείνη αυτήν την έκθεση. Δεν θα αρνηθούμε με τη σειρά μας ότι όλες οι εκθέσεις ιδεών μοιάζουν μεταξύ τους.

♦♦♦ Και τι μέτρα πάρθηκαν υπό τις οδηγίες του ΔΝΤ;

“Προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της εγχώριας φορολογίας για το 2007, κάποια νέα φορολογικά μέτρα που προτάθηκαν στο πλαίσιο της στρατηγικής για την κινητοποίηση των εγχώριων εσόδων εγκρίθηκαν από το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών σε συνεργασία με τους αναπτυξιακούς εταίρους. Τα μέτρα αυτά συνίστανται κυρίως στην εισαγωγή ενός φόρου επιβίβασης στις αεροπορικές μεταφορές, την αύξηση του αριθμού των ειδικών φόρων κατανάλωσης για τα σήματα οχημάτων ιδιωτικής χρήσης και την αύξηση των φορολογικων ενσήμων από τα 100 στα 150 φράγκα CFA.” (σ. 428)

Οι στόχοι για τη σύγκλιση, ανάπτυξη και αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών για τη διετία 2006-08 περιλαμβάνουν μεεταξύ άλλων, αυτά περιλαμβάνουν: i) την εισαγωγή καθορισμένου φόρου στην κίνηση καπνού και τσιγάρων ii) την καθιέρωση ενός σταθερού φόρου όσον αφορά την ιδιοκτησία γης για τα κτίρια στις πόλεις και iii) τη βελτίωση της συλλογής των φόρων και των εισφορών μέσω αυστηρότερων ελέγχων. Το κράτος έχει ήδη εκδώσει από τον Νοέμβριο του 2005 ομόλογα αξίας 15 δισεκατομμυρίων φράγκων CFA, καταφεύγοντας στον μη τραπεζικό τομέα (τραπεζικά συστήματα εκτός του Νίγηρα) για 12,5 δισεκατομμύρια φράγκα CFA. (σ.429)

Πράγματι, η μαντάμ Λαγκάρντ θα προτιμούσε να τα δίνει στους φτωχούς «Νιζεριέν». Πιθανότατα, όταν αρχίσουν κι εκείνοι να αντιδρούν να τους πει ότι θα προτιμούσε να τα δίνει σε φτωχούς. Αλλά, υπάρχει πιο φτωχός μετά το ΔΝΤ;

♦♦♦ Οι συνομιλητές της  Λαγκάρντ στη Νιγηρία θα υποστηρίξουν πως “the IMF has changed from what people know, IMF allows us to do our policies”.

.

♦♦♦ Είναι, όμως, τα πράγματα έτσι;

.

♦♦♦ Αν, βεβαίως, νομίζατε ότι στον Νίγηρα το πρόβλημα είναι μόνο τα παιδιά που πεθαίνουν από πείνα, ξανασκεφθείτε το ουράνιο.

Διαβάζουμε στο ρεπορτάζ του Guardian της 12ης Δεκεμβρίου 2011 πως  τα αποθέματα νερού στις περιοχές που κάνει εξορύξεις η γαλλική Areva είναι μολυσμένα από ραδιενέργεια σε επίπεδα 500 φορές υψηλότερα του κανονικού, πως «δεν υπάρχουν δρόμοι, παντού υπάρχει σκόνη και η σκόνη είναι ραδιενεργή, το σκηνικό είναι αποκαλυπτικό» σύμφωνα με τις μαρτυρίες ντόπιων ακτιβιστών, πως οι Γάλλοι και ξένοι εργαζόμενοι στην εταιρεία χρησιμοποιούν μόνο εμφιαλωμένο νερό σε αντίθεση με τους ντόπιους νομάδες που πίνουν από τη βρύση. Το ρεπορτάζ έγινε με αφορμή τους υγειονομικούς ελέγχους που ξεκίνησε η Γαλλική κυβέρνηση στα ορυχεία της Areva. Κάποιοι είπαν αργότερα «για τα μάτια του κόσμου».

♦♦♦ Κι αυτή είναι η ιστορία ενός Τουαρέγκ από το Αρλίτ, όπως δημοσιεύτηκε στο Spiegel πριν δυο χρόνια.

♦♦♦ Και ποια είναι η Areva;

Όπως μας αναγγέλλει ο Nouvel Observateur από το μακρινό 2001 η Areva είναι η κρατική εταιρεία που προήλθε από τη συγχώνευση των CEA-Industrie, της εταιρείας κατασκευής πυρηνικών αντιδραστήρων Framatome και της εταιρείας εμπλουτισμού ουρανίου Cogema. Ο κύριος μέτοχος της εταιρείας είναι η Γαλλική Επιτροπή Πυρηνικής Ενέργειας (73,03%) και το Γαλλικό Δημόσιο (10,17%).

Όπως διαβάζουμε στη Le Figaro με ημερομηνία 12-12-2010, η Κριστίν Λαγκάρντ ως Υπουργός Οικονομικών προχώρησε στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Areva με την επένδυση 300 εκατομμυρίων ευρώ από το γαλλικό κράτος και 600 εκατομμυρίων ευρώ από τον κρατικό φορέα επενδύσεων του Κουβέιτ με σκοπό την επέκταση της έρευνας και ανάπτυξης προγραμμάτων για την κατασκευή πυρηνικών αντιδραστήρων νέας γενιάς. (Περισσότερα για τη συμφωνία εδώ). Η κίνηση αυτή είχε προαναγγελθεί τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς, όπως ανέφερε το δίκτυο Bloomberg. Η Λαγκάρντ ανέφερε πως «χρειαζόμαστε έναν ισχυρό πόλο εξόρυξης που να ανταποκρίνεται στους στρατηγικούς στόχους της Γαλλίας».

♦♦♦ Populism alert: Τα παιδιά του Νίγηρα τα ρώτησε;

Η εικόνα της ίδιας της εταιρείας για αυτό που κάνει είναι εδώ, όπως και η από το 2010 έκθεση της Greenpeace για την εταιρεία, καθώς και το σχετικό ρεπορτάζ του Guardian σχετικά με την καθυστερημένη ανταπόκριση της εταιρείας σε θέματα προστασίας του πληθυσμού από την ραδιενέργεια. Η εικόνα των πραγμάτων όπως τα βλέπει η Γαλλική Πρεσβεία στη Νιαμέυ εδώ.

To 2oo7 χιλιάδες κάτοικοι του Νίγηρα βγήκαν στους δρόμους κατά της Areva. Σύμφωνα με παλιότερη δημοσίευση του Le Canard enchainé (03-08-2005),  ενώ η Areva κέρδιζε ετησίως  428 εκατομμύρια ευρώ από τις δραστηριότητές της στον Νίγηρα, η συνεισφορά της σε βοήθεια προς τον χειμαζόμενο πληθυσμό από τον λιμό του 2005 ανήλθε σε ποσοστό του 0,05% επί των κερδών αυτών.

♦♦♦ Εννοείται πως στην ιστορία μας υπάρχει και δημοψήφισμα.

.

♦♦♦ Τι συνέβη τον Ιούλιο του 2009 όταν ο τότε πρόεδρος του Νίγηρα Mamadou Tandja  έκανεσυνταγματικό πραξικόπημα με το παλαιό πολιτικό σύνθημα “Tazartché” («Συνέχεια»), επιμένοντας στην απόφασή του να διεκδικήσει και τρίτη προεδρική θητεία μετά από δημοψήφισμα; Ο κυβερνητικός συνασπισμός διαλύθηκε και, όπως είδαμε μερικές παραγράφους πιο πάνω, η διεθνής κοινότητα αντέδρασε. Όμως, τον Ιανουάριο που είχε προηγηθεί, η Areva είχε ήδη κερδίσει ένα τεράστιο συμβόλαιο ύψους 1,2 εκατομμυρίων ευρώ για την ανάπτυξη των εγκαταστάσεων Ιμουραρέν στον κεντρικό Νίγηρα, της δεύτερης μεγαλύτερης μονάδας παραγωγής ουρανίου στον κόσμο. Κατά την επίσκεψή του στη Νιαμέυ o Σαρκοζύ είχε λάβει διαβεβαιώσεις από τον Tandja ότι εκείνος θα σεβόταν τις συνταγματικές διαδικασίες, κάτι που δεν έκανε βεβαίως και που οδήγησε σε νέο πραξικόπημα το 2010. Ενδιαφέρον είναι τορεπορτάζ εκείνης της εποχής από το δίκτυο France24 ως προς αυτά που λεει ο Γάλλος πρόεδρος στην κοινή συνέντευξη τύπου με τον Tandja περί εκπαίδευσης και δίκαιων τιμών.

Πολύ ενδιαφέρουσα είναι επίσης αυτή η ερασιτεχνική λήψη από την υποδοχή του Γάλλου προέδρου στο αεροδρόμιο της Νιαμέυ.

.

♦♦♦ Και καθώς οδεύουμε προς το τέλος αναρωτιόμαστε: πώς είναι τελικά να ζεις στον Νίγηρα; Πώς τα βλέπεις τα πράγματα;

Αν είσαι ξένος, κάπως έτσι:

.

Αν είσαι ντόπιος, κάπως έτσι:

.

♦♦♦ Όπως καταλαβαίνετε η μουσική έχει αλλάξει.

.

♦♦♦ Την επόμενη φορά που θα σκεφτείς ότι πρέπει να ξεβρωμίσει ο τόπος, ζύγισε καλά τις λέξεις. Το ουράνιο, ξέρεις, είναι ένα από τα βαρύτερα στοιχεία στη φύση.

.

♦♦♦ Τίποτα, όμως, δεν είναι πιο βαρύ και σκληρό από την ίδια την εξουσία.

.

♦♦♦ Αν έχετε αμφιβολίες, διαβάστε την ομιλία της Κριστίν Λαγκάρντ στην πρώτη της επίσκεψη στη Νιγηρία ως επικεφαλής του ΔΝΤ. Αυτό που χρειάζεται, λεει, η Νιγηρία (σ.σ. ο Νίγηρας θα ακολουθήσει εν ευθέτω χρόνω) είναι καλύτερη διαχείριση των πλουτοπαραγωγικών πηγών του, διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα.

Σε δύο σημεία του λόγου της, η Λαγκάρντ επικαλείται τα λόγια δύο πολύ γνωστών Νιγηριανών ποιητών και συγγραφέων, των  Ben Okri και Chinua Achebe.

“Life throws stones at you, but your love and your dream change those stones into the flowers of discovery.”

“The sun will shine on those who stand, before it shines on those who kneel under them.”

♦♦♦ Άναψαν τα ρεσώ. Δύσκολα τα πράγματα στο μέλλον…

.

http://monopressgr.wordpress.com/