Οι πρεσβείες ψάχνουν τους νέους πολιτικούς ηγέτες

Γεύµατα, συζητήσεις και think tanks πίσω από τις κλειστές πόρτες της διπλωµατίας

Από την ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους οι Μεγάλες ∆υνάµεις προσπαθούσαν πάντοτε να έχουν στενή πρόσβαση και να επηρεάζουν τα πολιτικά πράγµατα στη χώρα µας. Στην αρχή ήταν το Γαλλικό, το Αγγλικό και το Ρωσικό Κόµµα, τα οποία είχαν πάρει τα ονόµατά τους από τις αντίστοιχες χώρες που είχαν διαδραµατίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ελληνική ανεξαρτησία.

Αυτή η κατάσταση δεν έπαυσε ούτε τον 20ό αιώνα. Η διαµάχη του αγγλόφιλου Ελευθερίου Βενιζέλου µε τον γερµανόφιλο βασιλιά Κωνσταντίνο οδήγησε στον Εθνικό ∆ιχασµό. Μετά τον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο τα νήµατα στην εσωτερική πολιτική σκηνή της Ελλάδας κινούσε επί δεκαετίες η αµερικανική πρεσβεία, εκφράζοντας την πρόσδεση της Ελλάδας στο άρµα των ΗΠΑ.

Σήµερα, µε τα δύο µεγάλα πολιτικά κόµµατα είτε να βρίσκονται σε ραγδαία αποσύνθεση είτε να θεωρούνται φορείς ανεύθυνων πολιτικών, οι ξένες πρεσβείες έχουν τα µάτια τους ανοιχτά. Ανιχνεύουν πρόσωπα και διαβλέπουν φιλοδοξίες στη νέα εποχή της κρίσης και στο νέο πολιτικό σκηνικό που αυτή διαµορφώνει. Πολλοί ξένοι διπλωµάτες µιλούν για την ανάγκη µιας νέας πολιτικής ελίτ που θα ξεπερνά τα τζάκια του παρελθόντος. Ως εκ τούτου, πέραν όσων ήδη έχουν θέση ευθύνης στο κόµµα τους, υπολογίζουν ότι πολύ σύντοµα θα αναδειχθούν και πρόσωπα τα οποία προς το παρόν παραµένουν στη σκιά.

Στα πολυτελή κτίρια των πρεσβειών, κυρίως των µεγάλων ευρωπαϊκών χωρών αλλά και των Ηνωµένων Πολιτειών, λαµβάνουν χώρα πίσω από βαριές κουρτίνες και σε κλειστό κύκλο συναντήσεις και δείπνα. Βασικό µενού είναι η τρέχουσα πολιτική κατάσταση και αστάθεια που επικρατεί. Παράλληλα, ξένα think tanks αναζητούν ελπιδοφόρα στελέχη και διοργανώνονται επισκέψεις και συνέδρια στο εξωτερικό. Προς το παρόν, το στελεχικό δυναµικό των δύο µεγάλων κοµµάτων αποτελεί προτεραιότητα. Ωστόσο δεν περιορίζονται σε αυτά, αλλά κοιτάζουν και προς άλλες… κατευθύνσεις.

Ποιους εµπιστεύονται από το ΠΑΣΟΚ

Μπορεί το ΠΑΣΟΚ να εισπράττει τεράστια φθορά λόγω της οικονοµικής πολιτικής που σήµερα εφαρµόζεται, αλλά οι ξένες πρεσβείες γνωρίζουν ότι για το αµέσως προσεχές διάστηµα θα παραµείνει ο ένας εκ των δύο βασικών πυλώνων του πολιτικού συστήµατος στην Ελλάδα. Επιπλέον, σηµειώνουν ενηµερωµένες πηγές, υπάρχουν στους κόλπους του λίγα αλλά ικανά στελέχη – προερχόµενα κυρίως από το πάλαι ποτέ εκσυγχρονιστικό µπλοκ – που τόσο στο πλαίσιο του ΠΑΣΟΚ όσο και σε αυτό νέων πολιτικών σχηµατισµών που ίσως προκύψουν από την κρίση θα έβρισκαν άνετα θέση.

Φυσικά, η παρουσία του κ. Γ. Παπανδρέου παραµένει προς το παρόν κυρίαρχη – έστω και αν έχει τρωθεί σηµαντικά το προφίλ του – στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ο Πρωθυπουργός, µε γνώση της αγγλικής γλώσσας όσο λίγοι στο ελληνικό πολιτικό σύστηµα, αποτελεί προνοµιακό συνοµιλητή για την αµερικανική πλευρά.

Αυτό αποδεικνύεται από την επίσκεψη της αµερικανίδας υπουργού Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον στην Αθήνα και την αναµενόµενη για τις αρχές ∆εκεµβρίου έλευση στην ελληνική πρωτεύουσα του αντιπροέδρου των Ηνωµένων Πολιτειών Τζο Μπάιντεν. Ωστόσο οι Αµερικανοί δεν κάθονται µε σταυρωµένα χέρια, ενώ σε ανάλογο κλίµα κινούνται και οι Βρετανοί. Μπορεί η Γηραιά Αλβιώνα να µοιάζει εσωστρεφής, γνωρίζει όµως άριστα το παιχνίδι της προσέγγισης – γι’ αυτό και η πρεσβεία της στην Αθήνα κινείται αδιάκοπα.

Το ερώτηµα είναι µε ποιους µιλούν οι Αµερικανοί ή ποιους προσεγγίζουν για αποστολές στις ΗΠΑ ώστε να γνωρίσουν πώς λειτουργεί το αµερικανικό σύστηµα και να έρθουν σε επαφές µε λήπτες αποφάσεων και αναλυτές σε κορυφαία think tanks.

Σύµφωνα µε απόλυτα εξακριβωµένες πληροφορίες, ένα πρόσωπο που έχει κάνει πολύ καλή εντύπωση πέραν του Ατλαντικού αλλά και σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες είναι ο κ. Α. Λοβέρδος . Ο υπουργός Υγείας, αν και οι ξένοι συνοµιλητές του µαρτυρούν ότι προσέχει ιδιαίτερα τον τρόπο που εκτίθεται και οικοδοµεί το ηγετικό του προφίλ, κινείται στοχευµένα και προσεκτικά. Αµερικανοί και Ευρωπαίοι έχουν εκτιµήσει τον εκσυγχρονιστικό και µεταρρυθµιστικό λόγο του ήδη από την περίοδο όπου ήταν υπουργός Εργασίας στις αρχές της «εποχής του µνηµονίου». Ο κ. Λοβέρδος θεωρείται πολιτικό στέλεχος που µπορεί να διαδραµατίσει σηµαίνοντα ρόλο σε ένα νέο πολιτικό σκηνικό. Ο υπουργός Υγείας έχει αναπτύξει σχέσεις εµπιστοσύνης µε την τρόικα και σε Βρυξέλλες και Φραγκφούρτη υπάρχουν πολλοί που δεν διστάζουν να τον ονοµατίσουν όταν ερωτώνται: «Εσείς ποιον βλέπετε να παίζει ρόλο την επόµενη ηµέρα;». Επίσης, είχε φροντίσει εγκαίρως από την περίοδο όπου ήταν αρµόδιος τοµεάρχης του ΠΑΣΟΚ για την εξωτερική πολιτική και το κόµµα του βρισκόταν στην αξιωµατική αντιπολίτευση να αποκτήσει προσβάσεις στην αµερικανική πλευρά, οι οποίες µελλοντικά ίσως αποδειχθούν χρήσιµες.

Το «εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ» πάντως πάει γενικά καλά στο εξωτερικό. Αλλο ένα πρόσωπο µε πολύ καλές επαφές, κυρίως στον ευρωπαϊκό χώρο, είναι η κυρία Αννα Διαµαντοπούλου . Η υπουργός Παιδείας δεν άφησε τη θητεία της στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να πάει χαµένη. Εχτισε ένα πολύ καλό δίκτυο επαφών στις Βρυξέλλες, διατηρεί προσβάσεις σε γνωστά think tanks (π.χ. στο Friends of Europe) και αρκετές ευρωπαϊκές πρεσβείες στην Αθήνα µιλούν µαζί της και εκτιµούν τις απόψεις της.

Η µεταρρύθµιση στην τριτοβάθµια εκπαίδευση – παρά τα προβλήµατα που αντιµετωπίζει – της προσέθεσε «γαλόνια». Η τρόικα εµφανίζεται ενθουσιασµένη από την πυγµή που έχει επιδείξει η «ωραία Αννα» στην προώθηση των αλλαγών, καθώς και από τις απόψεις της ότι έχει έρθει η ώρα της συναίνεσης και της συνεννόησης – άρα και των κυβερνήσεων συνεργασίας – για την υπέρβαση της κρίσης.

Πρόσωπο που δεν πρέπει να υποτιµάται είναι ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου . Ο πρώην «τσάρος της Οικονοµίας» και σήµερα υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής αποτέλεσε επί πολλούς µήνες λόγω θέσεως προνοµιακό συνοµιλητή της τρόικας, των Γάλλων, των Γερµανών και των Αµερικανών. Από πολλές πρεσβείες τού αναγνωρίζονται λάθη, αλλά παράλληλα σηµειώνεται ότι αντιµετώπιζε σκληρότατη εσωκοµµατική κριτική και ότι ο ίδιος είχε ειλικρινείς προθέσεις. Χαρακτηρίζεται φρέσκο πρόσωπο, χωρίς αναφορές στο «παλαιό ΠαΣΟΚ», που δεν προέρχεται από «πολιτικό τζάκι» και συνδυάζει την αγγλοσαξονική κουλτούρα (σπουδές στη London School of Economics) µε την ευρωπαϊκή (εργασία στον ΟΟΣΑ).

Ο κ. Παπακωνσταντίνου διατηρεί καλές σχέσεις µε τους Γάλλους και λόγω της προτέρας θητείας του στο Παρίσι ως στελέχους του ΟΟΣΑ. Εχει µάλιστα συµµετάσχει σε διάφορα κλειστά γεύµατα και συναντήσεις στο εντυπωσιακό κτίριο της γαλλικής πρεσβείας στη Βασιλίσσης Σοφίας απέναντι από το Κοινοβούλιο. Παράλληλα, η παρουσία του σήµερα στο υπουργείο Περιβάλλοντος τον φέρνει καθηµερινά σε επαφή µε ξένες εταιρείες και συµφέροντα που θα ήθελαν να επενδύσουν στον τοµέα της ενέργειας.

Ενδιαφέρουσα περίπτωση αποτελεί ο κ. Μ. Χρυσοχοΐδης. Επί αρκετά χρόνια, και κυρίως µετά τον κεντρικό ρόλο του στην εξάρθρωση της «17 Νοέµβρη», ο υπουργός Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας εθεωρείτο φιλικά προσκείµενος στην αµερικανική πλευρά. Η συνεργασία σε θέµατα τροµοκρατίας υπήρξε άλλωστε κάτι παραπάνω από στενή. Ο κ. Χρυσοχοΐδης είχε µάλιστα επισκεφθεί και τις Ηνωµένες Πολιτείες στο πλαίσιο σεµιναρίων που διοργανώνουν σχεδόν πάντοτε µε απόλυτη επιτυχία οι Αµερικανοί για όσους θεωρούν υποσχόµενους ηγέτες. Η συνεργασία αυτή συνεχίστηκε και µετά την εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ το 2009, όταν ο κ. Χρυσοχοΐδης ανέλαβε υπουργός Προστασίας του Πολίτη.

Σήµερα όµως – και λόγω θέσεως – ο υπουργός Ανάπτυξης έχει αναδειχθεί προνοµιακός συνοµιλητής των Γερµανών. Το Βερολίνο επιδιώκει να αναβαθµίσει την παρουσία του στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στον τοµέα των επενδύσεων. Ο κ. Χρυσοχοΐδης συνοµιλεί µε τη γερµανική πλευρά για την προώθηση διάφορων πρότζεκτ και ονειρεύεται µεγάλες επενδύσεις, όπως φάνηκε από την πρόσφατη επίσκεψη του αντικαγκελαρίου Φίλιπ Ρέσλερ στην Αθήνα την προηγούµενη εβδοµάδα.

Αν και για ορισµένους λιγότερο γνωστός, πολύ καλή απήχηση σε διεθνείς κύκλους έχει ο κ. Στ. Λαµπρινίδης. Ο υπουργός Εξωτερικών και πρώην αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχει άριστες και εκτεταµένες επαφές στις Ηνωµένες Πολιτείες, όπου σπούδασε και εργάστηκε για αρκετά χρόνια σε κορυφαίο νοµικό γραφείο.

Ποιους «παρακολουθούν» από τη ΝΔ

Το βλέµµα στραµµένο στη Νέα Δηµοκρατία, στον πρόεδρό της κ. Αντ. Σαµαρά, αλλά και σε στελέχη της, έχουν τρεις βασικές πρεσβείες: των ΗΠΑ, της Γαλλίας και της Γερµανίας, που φροντίζουν να διατηρούν τακτική επαφή και να ανταλλάσσουν απόψεις για τις εξελίξεις µε πολλούς βουλευτές που θεωρούν ότι έχουν προοπτική εξέλιξης. Ο αρχηγός της αξιωµατικής αντιπολίτευσης, παρά την κριτική που του άσκησε η αµερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στην Αθήνα, αποτελεί άνθρωπο µε άριστες επαφές στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Οι σπουδές του και η θητεία του στο υπουργείο Εξωτερικών, αλλά και οι µακροχρόνιες φιλίες µε στελέχη της Οµογένειας τον καθιστούν αξιόπιστο «παίκτη» που… έρχεται στα πράγµατα.

Σταθερή αξία θεωρείται για τις ΗΠΑ ο αντιπρόεδρος της ΝΔ κ. Δ. Αβραµόπουλος , ο οποίος διατηρεί «χρήσιµες» υπερατλαντικές γνωριµίες µε µέλη της αµερικανικής πολιτικής και οικονοµικής ελίτ, ενώ έχει άριστες και φιλικές σχέσεις µε την οµογενειακή κοινότητα. Δεν είναι τυχαίο το ότι ο κ. Αβραµόπουλος επισκέπτεται αυτές τις ηµέρες τις ΗΠΑ και έχει σηµαντικές επαφές, όπως µε τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ.

Υπερατλαντικές γνωριµίες έχει ο τοµεάρχης Περιβάλλοντος της ΝΔ κ. Κυρ. Μητσοτάκης, για τον οποίο υπάρχει πολύ καλή εικόνα σε πολιτικούς και οικονοµικούς κύκλους των ΗΠΑ. Ο κ. Μητσοτάκης θεωρείται για τους Αµερικανούς ένας από τους ανερχόµενους πολιτικούς στην Ελλάδα και γι’ αυτόν τον λόγο διατηρούν καλή σχέση µαζί του, ενώ είναι γνωστές οι σχέσεις της οικογένειάς του µε την οικογένεια Μπους. «Ιδιαίτερα εξελίξιµος» χαρακτηρίζεται από την αµερικανική πλευρά ο τοµεάρχης Ανάπτυξης κ. Κ. Χατζηδάκης, για τον οποίο λέγεται ότι είναι ένας πο λιτικός που θα έχει ρόλο στο µέλλον. Κατά χρονικά διαστήµατα και ειδικά από την περίοδο όπου ήταν υπουργός Ανάπτυξης ανέπτυξε τις υπερατλαντικές επαφές του µε αφορµή και τους αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου. Με προσοχή παρακολουθεί η αµερικανική πλευρά και τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο της ΝΔ κ. Ν. Δένδια που θεωρείται πρόσωπο το οποίο έχει, όπως λέγεται, όλα τα προσόντα να φθάσει πολύ ψηλά στην κοµµατική πυραµίδα. Λόγω και της θητείας του ως υπουργού Δικαιοσύνης, ανέπτυξε πολύ καλές σχέσεις µε αµερικανούς παράγοντες (ιδιαίτερα κατά τις συνοµιλίες για την κατάργηση της βίζας) και κρίνεται ως άνθρωπος µε σταθερό δυτικό προσανατολισµό.

Ιδιαίτερες σχέσεις µε παράγοντες της γερµανικής πολιτικής, οικονοµικής και κοινωνικής ζωής διατηρούν δύο βουλευτές της ΝΔ που µιλούν άπταιστα γερµανικά: ο πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Ευ. Αντώναρος και ο πρώην υπουργός και νυν γραµµατέας Προγράµµατος κ. Ευρ. Στυλιανίδης. Θεωρούνται «καλοί φίλοι» της Γερµανίας και έχουν την ευκαιρία ανά τακτά χρονικά διαστήµατα να συνοµιλούν µε αρκετούς Γερµανούς και να εµφανίζονται σε γερµανικά ΜΜΕ, ειδικά αυτή την περίοδο της κρίσης, προσπαθώντας να αλλάξουν και την εικόνα της ΝΔ στη γερµανική κοινή γνώµη.

Σταθεροί φίλοι της Γαλλίας είναι δύο τοµεάρχες της ΝΔ που θεωρείται ότι θα έχουν και ρόλο σε ενδεχόµενη µελλοντική κυβέρνηση του κ. Σαµαρά και οι οποίοι έχουν κάνει µεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι και είναι γαλλοµαθείς.

Ο ένας είναι ο τοµεάρχης Εξωτερικών κ. Π. Παναγιωτόπουλος, ο οποίος πολύ συχνά συνοµιλεί µε τον εκάστοτε γάλλο πρεσβευτή στην Αθήνα και υπάρχει σχέση αµοιβαίας εµπιστοσύνης. Ο κ. Παναγιωτόπουλος, που εί ναι και αντιπρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Οµάδας Φιλίας Ελλάδας – Γαλλίας, θεωρείται πάντα από τους σταθερούς προσκεκληµένους σε γιορτές και δεξιώσεις της γαλλικής πρεσβείας. Ο άλλος, στέλεχος της νεότερης γενιάς, είναι ο τοµεάρχης Εσωτερικών της ΝΔ κ.Χρ. Ζώης, ο οποίος παλαιότερα συµµετείχε στο Κλαµπ Φίλων του Γάλλου Προέδρου Νικολά Σαρκοζί, καθώς ήταν επί σειρά ετών πρόεδρος της Ελληνογαλλικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Φιλίας.

Τη βαριά σιδερένια πόρτα του… σοβιετικής τεχνοτροπίας «παγωµένου» κτιρίου της ρωσικής πρεσβείας στην Ελλάδα ελάχιστοι έλληνες πολιτικοί έχουν ανοίξει και ειδικά από τη ΝΔ, παρά την πρόσφατη παρουσία του κ. Αβραµόπουλου στο συνέδριο του κόµµατος «Ενωµένη Ρωσία», παρουσία των Βλαντίµιρ Πούτιν και Ντµίτρι Μεντβέντεφ. Στο Παλαιό Ψυχικό, όπου και η έδρα της πρεσβείας, είναι πολύ προσεκτικοί και τα τελευταία χρόνια, ειδικά µετά την πτώση της κυβέρνησης Καραµανλή, αποφεύγουν τις επαφές, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων.

Στενή σχέση µε τη ρωσική πλευρά διατηρεί επί πολλά χρόνια ο βουλευτής της ΝΔ κ. Σ. Κεδίκογλουπου έχει σπουδάσει και στο Πολυτεχνείο Γκρούπκινα της Μόσχας και µεταβαίνει αρκετά συχνά στη ρωσική πρωτεύουσα. Ο κ. Κεδίκογλου, ο οποίος είναι και πρόεδρος της Ελληνορωσικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Φιλίας, συνοµιλεί µε αρκετούς παράγοντες της ρωσικής κυβέρνησης.

Κατά την περίοδο της διακυβέρνησης της χώρας από τον κ. Κ. Καραµανλή και το άνοιγµα στη Ρωσία αρκετοί βουλευτές επιχείρησαν να ανοίξουν δίαυλο επικοινωνίας µε τη ρωσική πρεσβεία στην Αθήνα, αλλά οι Ρώσοι κινούνται όπως την εποχή του… Ψυχρού Πολέµου.

Ενα πρόσωπο οι κινήσεις του οποίου παρακολουθούνται από αρκετές πρεσβείες είναι ο τοµεάρχης Παιδείας κ. Αρ. Σπηλιωτόπουλος, που κυρίως έχει καλή σχέση µε τη γαλλική πλευρά, ενώ διατηρεί και υπερατλαντικές επαφές. Στον… κατάλογο των πρεσβειών υπάρχουν βουλευτές από τη ΝΔ τους οποίους θεωρούν ότι στο µέλλον µπορεί να διαδραµατίσουν ρόλο: οι κκ. Κ. Μαρκόπουλος (διατηρεί καλές επαφές µε πολλά πρόσωπα-«κλειδιά» σε κρίσιµες χώρες), Μ. Βαρβιτσιώτης, Στ. Καλαφάτης,Κ. Μουσουρούλης, Μ. Μπεκίρης, Χρ. Σταϊκούρας, ο ευρωβουλευτής κ. Γ. Κουµουτσάκος (θεωρείται πρόσωπο µε άριστες προδιαγραφές), καθώς και ο αναπληρωτής τοµεάρχης Οικονοµίας κ. Νότης Μηταράκης. Στην ευρύτερη οικογένεια της Κεντροδεξιάς, πρόσωπο-«κλειδί» για τα επόµενα χρόνια θεωρείται ο Γραµµατέας της ΚΟ του ΛΑΟΣ κ. Μ. Βορίδης . Τους τελευταίους µήνες πυκνώνει τις επαφές του µε ξένες πρεσβείες οι οποίες αναζητούν ως συνοµιλητές φρέσκα πρόσωπα στον κεντροδεξιό χώρο. Αλλωστε, µια σταθερή αξία στο ελληνικό πολιτικό χρηµατιστήριο, η πρώην υπουργός Εξωτερικών κυρία Ντόρα Μπακογιάννη, βλέπει τις µετοχές της να πέφτουν µετά την αποχώρησή της από τη ΝΔ. Ωστόσο το όνοµα του γιου της Κώστα Μπακογιάννη , νυν δηµάρχου Καρπενησίου, συζητείται ευρέως στα διπλωµατικά τραπέζια των Αθηνών.

Κ. Αθανασόπουλος

Πηγή: Το Βήμα μέσω http://www.inprecor.gr/