O θρίαμβος του... τραγέλαφου

του Γιάννη Τριάντη


Ξημέρωμα Πέμπτης –τότε γράφτηκαν αυτές οι γραμμές– και το αδιανόητο ξαναχτύπησε: Το «κούρεμα» (50%) που κάποτε μυκτήριζε ο πρωθυπουργός (και θεωρούσε θανάσιμο για την Ελλάδα ο πρώην υπουργός Οικονομίας), τώρα παρουσιάζεται ως μεγάλη επιτυχία, που ανοίγει τον δρόμο για μια νέα εποχή... Θρίαμβος, λοιπόν; Ασφαλώς. Όπως ήταν το Μνημόνιο. Όπως ήταν το Μεσοπρόθεσμο. Όπως ήταν η «21η Ιουλίου». Θρίαμβος! Διότι το χρέος της Ελλάδος θα διαμορφωθεί το 2020 στο 120% του ΑΕΠ. Δηλαδή στα επίπεδα που ήταν το 2008! Θρίαμβος του τραγέλαφου...
Επειδή την ώρα που γράφεται το παρόν σημείωμα είναι γνωστά μόνο βασικά στοιχεία της Αποφάσεως, καθώς και ορισμένα συνοδευτικά (μόνιμη επιτήρηση και επιτροπεία), θα αποφύγουμε την απαιτούμενη τεκμηριωμένη αποτίμηση. Και θα παραθέσουμε τη γνώμη ενός σοβαρού έλληνα καθηγητή Πολιτικής Οικονομίας που μιλάει για το κούρεμα. Για το τι σημαίνει και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στη χώρα. Είπε, λοιπόν, ο κ. Γ. Σταθάκης στην «Ελευθεροτυπία» (26/10/2011):
«Το κούρεμα του ιδιωτικού αποκλειστικά χρέους έχει τεράστιες αρνητικές συνέπειες και μικρές θετικές. Τα 2/3 του χρέους είναι τα 120 δισ. ευρώ που μας έδωσαν πέρυσι, και τα 100 δισ. ευρώ που έχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και άλλοι θεσμοί. Περίπου 100 δισ. έχουν οι ιδιώτες, τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία, και άλλα 50 δισ. ευρώ είναι στη δευτερογενή αγορά, υποτιμημένα κατά 60%. Το κούρεμα του ιδιωτικού χρέους θα δώσει όφελος περίπου 50-60 δισ. ευρώ, ενώ ταυτόχρονα θα απαιτήσει περίπου 30 δισ. ευρώ για την αποζημίωση των τραπεζών και των ταμείων. Συνεπώς το όφελος είναι σχετικά μικρό», σημειώνει ο κ. Σταθάκης. Και συνεχίζει:
«Οι αρνητικές συνέπειες είναι πολλές. Το κούρεμα δεν κάνει το χρέος βιώσιμο. Εκκρεμεί το τι θα συμβεί με τον κύριο όγκο του χρέους που είναι σε δημόσιους και ευρωπαϊκούς θεσμούς. Η πιο αρνητική συνέπεια όμως είναι ότι στέλνει μήνυμα στις αγορές να μην τολμήσουν να δανείσουν ξανά την Ελλάδα ή άλλες χώρες με δημοσιονομικά προβλήματα (Ιταλία, Ισπανία κτλ.), διότι θα κινδυνεύσουν να υποστούν σημαντικές απώλειες στο μέλλον. Αυτό αναμένεται να έχει δραματικές συνέπειες τόσο στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα όσο και στον δανεισμό άλλων χωρών. Για την Ελλάδα, τη θέτει οριστικά εκτός αγορών για πολλά πολλά χρόνια»... 
Μετά την απόφαση της 21ης Ιουλίου, την ώρα που ο κ. Παπανδρέου πανηγύριζε και μερίδα του Τύπου μιλούσε θριαμβικά για «Σχέδιο Μάρσαλ» και για νέα εποχή στην Ανάπτυξη, η στήλη μιλούσε για «επιβιωτικό ίχνος» υπό προϋποθέσεις. Για μικρή ανάσα. Σε επόμενο σημείωμα θα επανέλθουμε αποτιμώντας εξ ολοκλήρου την πρόσφατη απόφαση των Βρυξελλών. Όμως σήμερα υπάρχει η δυνατότης για την εξαγωγή κάποιων χρήσιμων συμπερασμάτων:
Πρώτον: Τόσο η «21η Ιουλίου» όσο και το νέο «κούρεμα» πιστοποιούν την πλήρη –και ομολογημένη πια– αποτυχία του Μνημονίου, αλλά και της συνολικής πολιτικής που άσκησε η κυβέρνηση Παπανδρέου, ακολουθώντας τις κατευθύνσεις και τις εντολές των Ευρωπαίων. Ακούστηκε κατά κόρον αυτές τις μέρες, αλλά δεν βλάπτει η υπόμνηση για το τι έλεγε ο ίδιος ο πρωθυπουργός για το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του χρέους («κούρεμα»), καθώς και ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου. Ε, και οι δύο το θεωρούσαν καταστροφή για τη χώρα. Περί... υπευθυνότητος ο λόγος.
Δεύτερον: Παρά τη διαπιστωμένη αποτυχία του Μνημονίου, με την προχθεσινή απόφαση θα έχουμε νέο Μνημόνιο, διαρκή λιτότητα και σκληρά μέτρα ανά πάσα στιγμή. Τουτέστιν, η πολιτική που έχει οδηγήσει τη χώρα στην ολέθρια ύφεση θα συνεχιστεί! 
Το οδυνηρό αστείο φτάνει στο ύψος του φρικώδους χωρατού αν ληφθεί υπ' όψιν και η πρόσφατη διαπίστωση του ΔΝΤ, σύμφωνα με την οποία «πρέπει να αναθεωρηθεί η μέχρι τώρα στρατηγική αντιμετώπισης της ελληνικής κρίσης». Συγκεκριμένα, το ΔΝΤ ομολογεί ότι είχε παραγνωριστεί η επίδραση της πολιτικής αυτής στο μείζον θέμα της ύφεσης, η οποία –όπως λέει και όπως διαπιστώνεται– έχει εκτινάξει το ελληνικό χρέος σε δυσθεώρητα ύψη... Όμως υπάρχει και τραγελαφική συνέχεια: Το ΔΝΤ παραδέχεται ότι η συνταγή που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα στηρίχτηκε σε στοιχεία από την εμπειρία άλλων χωρών! Θανάσιμη και ονειδιστική αυτή η παραδοχή. Που δείχνει απίστευτη ελαφρότητα και εγκληματική ανευθυνότητα... Κι όμως, παρ’ όλα αυτά θα συνεχιστεί να εφαρμόζεται στην Ελλάδα η ίδια πολιτική! Αυτή που έχει οδηγήσει τη χώρα στην καταστροφή.
Τρίτον: Η μόνιμη επιτήρηση και η επιτροπεία, πέρα από το ταπεινωτικό καθεστώς που εισάγουν, θα δένουν εσαεί τα χέρια της ελληνικής κοινωνίας. Δηλαδή, αν οι Έλληνες αποφασίσουν να εμπιστευτούν την τύχη της χώρας τους σε πολιτικές δυνάμεις που έχουν άλλη πρόταση για την έξοδο από την κρίση, αυτό δεν θα είναι δυνατό. Τα χέρια τους θα είναι δεμένα. Και το τίμημα, σε περίπτωση κυβερνητικής ανυπακοής, θα είναι τεράστιο για τη χώρα.
Η θλιβερή προοπτική –σκληρά μέτρα, λιτότητα, αδυναμία πρόσβασης στις αγορές, αμφίβολη μείωση του χρέους μελλοντικά και απώλεια της εθνικής μας κυριαρχίας– αναμένεται να προσκρούσει στη βίαιη αντίδραση της ελληνικής κοινωνίας. Και σε συνδυασμό με τις αναμενόμενες, ανάλογες αντιδράσεις σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης, ενδέχεται να δημιουργήσει λίαν συντόμως νέο σκηνικό στην Ένωση. Επομένως, να θέσει υπό νέα οπτική τα πράγματα. Διότι μπορεί η ελληνική κρίση να είναι, κατά τον Νομπελίστα Πολ Κρούγκμαν, «μακάβρια υπόθεση δευτερεύουσας σημασίας» (καθότι μικρό μέγεθος η ελληνική οικονομία σε σύγκριση με την ιταλική, φέρ' ειπείν), δεν έπαυσε όμως να αποτελεί κομβικό σημείο. Ακριβώς για τον λόγο αυτόν θα αποτελέσει, όπως όλα δείχνουν, και απαρχή ραγδαίων εξελίξεων στην Ευρώπη, με συνέπειες σε ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία.

Επιμύθιον: Το νέο «επιβιωτικό ίχνος», όπως αποτυπώνεται στην απόφαση των Βρυξελλών, θα κρατήσει για χρόνια την Ελλάδα στην εντατική. Φτωχή και αλυσοδεμένη. Και μονάχα μια ιαματική ανάφλεξη της ελληνικής –και συνακόλουθα της ευρωπαϊκής– κοινωνίας μπορεί να ανατρέψει τα εφιαλτικά δεδομένα. 

http://www.paron.gr/v3/