Το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε σχετική έκθεση, την οποία συνέταξε η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ καθηγήτρια Χρυσούλα Παλιαδέλη καθορίζοντας το νέο πλαίσιο για έναν θεσμό που δεν είναι άγνωστος: σήμα «πολιτιστικής κληρονομιάς» έχει ήδη δοθεί με διακρατικές συμφωνίες σε περισσότερα από 50 μνημεία, όπως η πλατεία του Καπιτωλίου στη Ρώμη, η αρχιτεκτονική του αρ νουβό στη Ρίγα της Λεττονίας και φυσικά ο Παρθενώνας ή ακόμα τα τείχη της Λευκωσίας. Τώρα το σήμα αναδεικνύεται σε πανευρωπαϊκό θεσμό με αυστηρά κριτήρια επιλογής, πέρα από την ιδιαίτερη προτίμηση της κάθε χώρας, επισημαίνει η Ελληνίδα ευρωβουλευτής:
«Η Κομισιόν, συνέταξε ένα κείμενο στο οποίο προτείνει τη μετατροπή του παλιού σήματος σε καινούριο με νέα κριτήρια και με έμφαση όχι τόσο στην αισθητική διάσταση ενός χώρου - για να μη συμπίπτει και με την UNESCO - αλλά στον συμβολισμό και στον συσχετισμό ενός χώρου με αρχές και ιδέες που γεννήθηκαν στην Ε.Ε. Για παράδειγμα εγώ δεν το ήξερα, έμαθα ότι για πρώτη φορά καταργήθηκε η θανατική ποινή στην Πορτογαλία. Θα μπορούσε να πάρει ένα σήμα η θέση, όπου για πρώτη φορά αποφασίστηκε η κατάργηση της θανατικής ποινής, δηλαδή ένα κτίριο ή ένα δικαστήριο» λέει η κ.Παλιαδέλη στην Deutsche Welle.
Εργαλείο αυτογνωσίας, όχι χρηματοδότησης
Για να διαφυλαχθεί το κύρος του θεσμού, το σήμα της πολιτιστικής κληρονομιάς θα απονέμεται με φειδώ, δηλαδή κάθε δύο χρόνια σε μία μόνο τοποθεσία σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα. Σε αντίθεση με την «πολιτιστική πρωτεύουσα» η τιμητική διάκριση δεν συνοδεύεται από χρηματοδότηση. Αλλά όπως γίνεται με την «πολιτιστική κληρονομιά» της UNESCO, τονώνει τη φήμη και την τουριστική προβολή, δίνοντας το έναυσμα για συνοδευτικές δράσεις, επενδύσεις στον τουρισμό και δικτύωση με αντίστοιχες πρωτοβουλίες στο εξωτερικό.
«Πιστεύω ότι αυτός ο θεσμός θα μπορούσε να αξιοποιηθεί πολύ καλά από τις τοπικές κοινωνίες σαν ένα εργαλείο αυτογνωσίας. Να καταλάβουν τί έχουν» λέει η Ελληνίδα ευρωβουλευτής. «Πολύ ωραία, έχουν ένα κομμάτι αρχαιολογικό. Αυτό δεν είναι αρκετό για να προκαλέσει αύξηση του τουρισμού, αν όμως το συνδυάσουν με κάτι άλλο, αν το συνδέσουν με μια ιδέα, νομίζω ότι θα ενίσχυε τη δημιουργικότητα στις τοπικές κοινωνίες, θα τις ανάγκαζε να φροντίσουν οι ίδιες για την αξιοποίηση της κληρονομιάς, του περιβάλλοντός τους».
Ποιά είναι η ιδέα αυτή; Την απάντηση θα δώσουν οι ίδιες οι τοπικές κοινωνίες. Βασικό κριτήριο είναι πάντως η διασύνδεση του μνημείου με τον περιβάλλοντα χώρο.
«Δεν είναι μόνο ο Παρθενώνας, είναι και το πώς λειτουργεί ο χώρος γύρω από τον Παρθενώνα. Δεν είναι μόνο οι Δελφοί, αλλά πώς διαφυλάσσεται το περιβάλλον γύρω από τους Δελφούς. Και βεβαίως πρέπει να συνδεθούν με κάποια έννοια ή συμβολισμό. Ο Παρθενώνας, η Αγορά της Αθήνας για παράδειγμα είναι η Αγορά της δημοκρατίας. Μπορούν να συνδεθούν πάρα πολλά μνημεία δικά μας. Απλώς πρέπει να τα ξαναδούμε αυτά τα μνημεία κι αυτό είναι για μένα η μεγάλη πρόκληση. Να τα ξαναδούμε από μία άλλη οπτική γωνία, όχι απλώς ως κάτι όμορφο, αισθητικά άψογο» επισημαίνει η κ.Παλιαδέλη.
Ο πολιτισμός στην υπηρεσία της εξωτερικής πολιτικής;
Η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ ήθελε να προχωρήσει ακόμα πιο πέρα και πρότεινε να αναγνωριστεί το πολιτιστικό σήμα ως εργαλείο εξωτερικής πολιτικής και ευρωπαϊκής πολιτιστικής διείσδυσης. Προς το παρόν η πρόταση δεν φαίνεται να γίνεται δεκτή, αλλά η εισηγήτρια επισημαίνει ότι υπάρχει προηγούμενο και μάλιστα επιτυχημένο πρότυπο στην πολιτιστική διπλωματία πολλών ευρωπαϊκών χωρών.
«Να εξάγουμε δηλαδή τον πολιτισμό μας σηματοδοτώντας ένα μνημείο στην υπόλοιπη Ευρώπη και εκτός Ευρώπης που εκφράζει και υλοποιεί μιαν τέτοια ιδέα ή αξία. Το ξέρουμε, το κάνουν ορισμένες χώρες για παράδειγμα η Γερμανία με το Goethe Institut. Θεώρησα ότι έπρεπε να είναι έτσι και ότι αυτό θα έπρεπε να δηλώνεται με το όνομα. Πρότεινα λοιπόν ότι δεν θα πρέπει να ονομάζεται σήμα πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά σήμα πολιτιστικής κληρονομιάς της Ε.Ε. Στα αγγλικά ακούγεται πιο συγκροτημένο, δεν είναι European Heritage Level, είναι European Union Heritage Level».
Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο
Υπεύθ. σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου
http://www.dw-world.de
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ας είμαστε ευγενείς στο σχολιασμό.