Η Ελλάδα πίσω στην… κόλαση των spread!

Για λίγες εβδομάδες η Ελλάδα ξέχασε την… κόλαση των δυσθεώρητων spread. Όμως, ΕΚΤ ανησυχεί σφόδρα, ότι η ευρωπαϊκή συμφωνία κορυφής της περασμένης Παρασκευής για μόνιμο μηχανισμό στήριξης των υπερχρεωμένων χωρών της Ευρωζώνης, με παράλληλη αναδιάρθρωση των χρεών τους, θα επαναφέρει τις αγορές ομολόγων των περιφερειακών κρατών, με πρώτη την Ελλάδα, στο… καθαρτήριο, καθώς μάλιστα ο Θ. Πάγκαλος έγινε ο πρώτος υπουργός της κυβέρνησης που μίλησε ανοικτά για «αποδαιμονοποίηση της αναδιάρθωσης χρέους».

Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, ο Ζαν Κλωντ Τρισέ εξέφρασε στη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής των Βρυξελλών την έντονη διαφωνία των τραπεζιτών της Φραγκφούρτης με την καθιέρωση διαδικασίας ελεγχόμενης χρεοκοπίας ή αναδιάρθρωσης χρεών στην Ευρωζώνη, προειδοποιώντας, ότι θα δημιουργήσει σοβαρά χρηματοδότησης στις περιφερειακές οικονομίες, ανεβάζοντας στα ύψη τα κόστη βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης. Μάλιστα, η ΕΚΤ εμμέσως επιβεβαίωσε αυτές τις πληροφορίες: η εφημερίδα αναζήτησε εκπρόσωπο της ΕΚΤ για να τις σχολιάσει, αλλά αυτό δεν κατέστη εφικτό –σε τέτοιες περιπτώσεις η μη διάψευση ισοδυναμεί με επιβεβαίωση.

Η προειδοποίηση του Τρισέ φάνηκε να επιβεβαιώνεται με μεγάλη ταχύτητα, καθώς την Παρασκευή η απόδοση των ελληνικών δεκαετών ομολόγων εκτινάχθηκε πάνω και από το 10,5%, ενώ το κόστος ασφάλισης ελληνικών τίτλων από τον κίνδυνο χρεοκοπίας στην αγορά των CDS «σκαρφάλωσε» και πάλι πάνω από τις 800 μονάδες. Όπως τόνισε στο “Bloomberg” στέλεχος γερμανικού επενδυτικού οίκου, η απόφαση των Βρυξελλών μπορεί να θεωρηθεί ως ένα βήμα προς την καθιέρωση ρυθμίσεων για τη χρεοκοπία κυβερνήσεων και η αγορά τιμολογεί τον κίνδυνο, ότι οι χρεοκοπίες θα γίνουν πραγματικότητα σε κάποιο χρονικό σημείο.

Αν η αγορά αποφασίσει να ενσωματώσει μόνιμα στην τιμολόγηση των ελληνικών ομολόγων ένα κίνδυνος αναδιάρθρωσης χρέους, δηλαδή ότι στη λήξη τους τα ελληνικά ομόλογα θα επιστρέψουν 20-50% λιγότερα από το κεφάλαιο στους επενδυτές, τραπεζικά στελέχη τονίζουν ότι η Ελλάδα θα βρεθεί μόνιμα αντιμέτωπη με διψήφια κόστη δανεισμού και θα ακυρωθεί κάθε προσπάθεια επιστροφής στις αγορές.

Ουσιαστικά, δηλαδή, σύμφωνα με το κακό σενάριο, ο μηχανισμός ελεγχόμενης χρεοκοπίας θα λειτουργήσει σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία: επειδή όλοι θα ξέρουν ότι το δόγμα «στην Ευρωζώνη δεν υπάρχουν χρεοκοπίες» έπαψε να ισχύει, τα κόστη δανεισμού των χωρών της περιφέρειας θα εκτοξευθούν μόνιμα σε τέτοια ύψη, που οι κυβερνήσεις τους θα υποχρεωθούν να προσφύγουν στο μηχανισμό στήριξης και την αναδιάρθρωση χρέους, αφού δεν θα έχουν άλλη επιλογή για τη χρηματοδότηση των χρεών τους από τις αγορές.

Ο Τρισέ ουσιαστικά προειδοποίησε τους ηγέτες της Γερμανίας και της Γαλλίας ότι δεν αντιλαμβάνονται τις πιθανές συνέπειες των αποφάσεών τους. Όμως, ο μεν Σαρκοζί επιχείρησε να υποβαθμίσει το πρόβλημα, αν και παραδέχθηκε ότι υπήρξε διαφωνία με τον Τρισέ («δεν μπορεί κάποιος να μας πει, ότι δεν αντιλαμβανόμαστε τη σοβαρότητα των αποφάσεών μας»), ενώ η Άνγκελα Μέρκελ έβαλε… στη θέση του τον κεντρικό τραπεζίτη: «Ο πρόεδρος της ΕΚΤ κοιτάζει να κάνει τα πάντα για να καθησυχάσει τις αγορές. Τον υποστηρίζουμε σε αυτό, αλλά κοιτάζουμε και το λαό και την πολύ θεμιτή πίστη του, ότι δεν θα πρέπει να σηκώσει όλο το βάρος».

Στην αυριανή δημοπρασία εντόκων γραμματίων, αλλά και στην εξέλιξη των spead δανεισμού και του κόστους ασφάλισης των ελληνικών ομολόγων τις επόμενες ημέρες, θα φανεί σε ποιο βαθμό επαληθεύονται οι δυσοίωνες προβλέψεις του Τρισέ. Στην τελευταία δημοπρασία εντόκων μεγάλο μέρος της προσφοράς είχε καλυφθεί από ξένους επενδυτές και αναμένεται με ενδιαφέρον θα φανεί αν θα υπάρξει ζήτηση από το εξωτερικό και στην αυριανή, καθώς επίσης και πώς θα τιμολογηθούν οι τίτλοι, υπό το φως των τελευταίων εξελίξεων –ένα σημαντικό «τσίμπημα» του επιτοκίου δανεισμού θα αποτελέσει κακό οιωνό, τονίζουν στελέχη της χρηματαγοράς.

Την ώρα που εντείνεται διεθνώς η αμφισβήτηση της δυνατότητας της χώρας να εξυπηρετήσει ομαλά το χρέος, ο Θόδωρος Πάγκαλος έγινε χθες (σε μια πολύ κακή συγκυρία) ο πρώτος Έλληνας υπουργός, που παραδέχθηκε δημόσια ότι δεν αποκλείεται εντελώς η αναδιάρθρωση του χρέους. Οι δηλώσεις Πάγκαλου δεν πέρασαν απαρατήρητες διεθνώς: στην ηλεκτρονική της έκδοση, για παράδειγμα, η Wall Street Journal αφιέρωσε ένα εκτεταμένο ρεπορτάζ στις δηλώσεις του αντιπροέδρου της κυβέρνησης.

Σε συνέντευξή του (στο «Βήμα της Κυριακής»), ο κ. Πάγκαλος δέχθηκε την εξής ερώτηση: «Διεθνώς αρχίζει να συζητείται η αναδιάρθρωση του χρέους, κάτι που η κυβέρνηση σπεύδει να διαψεύσει. Μήπως τελικά βρισκόμαστε κοντά στο σημείο αυτό»; Η απάντησή του ξέφυγε από την πεπατημένη των διαψεύσεων: «Προτού φτάσουμε στην αναδιάρθρωση του χρέους πρέπει να τελειώσουμε με το έλλειμμα. Αλλά η δαιμονοποίηση της αναδιάρθρωσης που βλέπω σε ορισμένα γραπτά και σε λόγους πολιτικών είναι παράταιρη. Τα χρέη υπάρχουν για να αναδιαρθρώνονται. Μπορεί να το επιδιώξουμε ή να μας προταθεί και να μη μας συμφέρει να το αποτρέψουμε».

Σε μια αγορά ομολόγων που έχει ως οδηγό της το δόγμα, ότι τα χρέη υπάρχουν για να πληρώνονται, δεν είναι καθόλου βέβαιο πώς θα εκληφθεί αυτή η διατύπωση του αντιπροέδρου. Όπως, επίσης, αρκετά «φίδια» θα ζώσουν τους παρατηρητές των εξελίξεων στην Ελλάδα, διαβάζοντας ότι «προτού φθάσουμε στην αναδιάρθρωση πρέπει να τελειώσουμε με το έλλειμμα», καθώς η φράση μοιάζει να υπονοεί σαφώς αυτό που προβλέπουν οι περισσότεροι ξένοι αναλυτές. Ότι, δηλαδή, η Ελλάδα εφαρμόζει το μνημόνιο για να εξαλείψει το πρωτογενές έλλειμμα, ώστε να πληρώνονται οι βασικές κρατικές δαπάνες χωρίς δανεισμό, και αμέσως μετά να προσφύγει στο «κούρεμα» των πιστωτών. Ατυχείς εκφράσεις, σε κακή συγκυρία…

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ10