Ο νεωτερικός μεσσιανισμός

Θεόδωρος Ζιάκας

"Το τέλος της ιστορίας είναι η ολοκλήρωση των διαδικασιών εξατομίκευσης, της ο­ποίας προσφορότερη μορφή αποτελεί ο φιλελεύθερος καπιταλισμός".(Φρ. Φουκουγιάμα)

Ο μεσσιανισμός είναι ένα σύστημα ελπίδας. Προσφέρεται στον Δούλο και του υπό­σχεται την απελευθέρωσή του. Αναπτύχθηκε με την έξοδο από την “παραδείσια” πρωτόγονη κατάσταση και με το πέρασμα στους κολεκτιβιστικούς πολιτισμούς. Κάτω από τις βαριές κολεκτιβιστικές πυραμίδες της Αιγύπτου, της Βαβυλώνας, της Ινδίας, της Κίνας, ή των Αζτέκων, η ελπίδα στέναζε παίρνοντας διάφορες μορφές μεσσιανι­σμού. Την πιο καθαρή μορφή θα την προσλάβει στο πιο εξελιγμένο κολεκτιβιστικό έθνος της ιστορίας, τους Εβραίους, όταν αιχμάλωτοι στη Βαβυλώνα ονειρεύονταν τη Σιών και όταν κινδύνεψαν να χάσουν την εθνική τους ταυτότητα κάτω από την ελληνική κυριαρχία.

Μπορεί ο μεσσιανισμός να είναι γέννημα των κολεκτιβιστικών κοινωνιών, αλλά αυ­τό δεν σημαίνει ότι δεν υφίσταται και στις ατομοκεντρικές κοινωνίες, την αρχαιοελ­ληνική και τη νεωτερική. Ο τραγικός μύθος του Προμηθέα προβάλλει, στην Αθήνα του 5ου αιώνα, έναν παράξενο μεσσιανισμό: “ένας θεός πιο δυνατός από τον Δία θα γεννηθεί μια μέρα και θα συντρίψει την εξουσία του”. Με το πέρασμα στη νεωτε­ρικότητα ο μεσαιωνικός χιλιαστικός μεσσιανισμός θα εκκοσμικευθεί για να μεταμορ­φωθεί σε πίστη στην Πρόοδο. Η νεωτερική πίστη στην Πρόοδο βασίζεται σαφώς σε έναν τεχνολογικό μεσσιανισμό (: η τεχνολογία θα μας λύσει όλα τα προβλήματα). Και σε μας εδώ ο χιλιαστικός μεσσιανισμός έπαιξε το ρόλο του. Μετά την ανεξαρτη­σία, τον 19ο αιώνα, αρκετοί μεσσίες είχαν ταράξει τον ύπνο της Ψωροκώσταινας. Ο γερο-Μακρυγιάννης λίγο έλειψε να ταυτίσει τον εαυτό του με τη διαδεδομένη τότε λαϊκή μεσσιανική μορφή του “φτωχού βασιλέα Ιωάννη”. Τον 20ό αιώνα το πράγμα κόρωσε, για να γίνουμε ολοκαύτωμα στον μεσσιανικό “κομμουνιστικό” Μολώχ. Σή­μερα, ενώ θα περίμενε κανείς μαζί με το μεταμοντέρνο “τέλος της ιστορίας” να έρ­θει και το τέλος των μεσσιανισμών, το αντίθετο είναι που βλέπουμε.

Δεν ξέρω αν έχει γραφτεί μια συγκριτική ιστορία του μεσσιανισμού. Θα ήταν ίσως η πιο καίρια μελέτη πάνω στην ουσία του ανθρώπου: την ελευθερία. Θα μας μιλού­σε πάνω απ’ όλα για τη φρίκη της ανθρώπινης κατάστασης. Γι’ αυτό και είναι μάλ­λον απίθανο να έχει γραφτεί. Κι αν έχει γραφτεί, θα είναι απίθανο να κυκλοφορεί. Στο κείμενο που ακολουθεί θα μιλήσουμε κυρίως για τον νεωτερικό μεσσιανισμό: την ιδέα της Προόδου, την αντίστοιχη αντίληψη για τον χρόνο και τον τεχνολογικό μεσσιανισμό που την τροφοδοτεί.

1. Ο τεχνολογικός μεσσιανισμός 
Ο μεσσιανισμός συνδέεται σήμερα με την Τεχνολογία. Είχε όμως τεχνολογική βάση και στους κολεκτιβιστικούς πολιτισμούς.
Ας πάρουμε μια τυπική κολεκτιβιστική πυραμίδα. Παρατηρούμε ότι η αναπαραγωγή της προϋποθέτει το μπλοκάρισμα δύο εναλλακτικών λύσεων: α) της υποστροφής στην “πρωτόγονη κατάσταση”, από την κατάρρευση της οποίας αναδύθηκε η κολεκτι­βιστική πυραμίδα και β) της μετάβασης στην ατομοκεντρική κοινωνία. Η πρώτη εί­ναι δομικά μπλοκαρισμένη: Οι μεγάλοι κολεκτιβιστικοί πολιτισμοί του Νείλου, του Ευφράτη, του Γάγγη ή του Γιαγκ Τσε, ήταν ικανοί να κατασκευάζουν και να διαχειρί­ζονται τεράστια υδραυλικά έργα και να προγραμματίζουν έξυπνα την κατανομή του πλεονάσματος ανάμεσα σε καλές και κακές χρονιές. Η πυραμιδική δομή τους δεν διασφάλιζε μόνο τον τρόπο κατανάλωσης του πλεονάσματος, αλλά και τον τρόπο της παραγωγής του. Δεν ήταν απλώς ένα σύστημα σχέσεων εξουσίας, αλλά και ένα σύστημα παραγωγικών σχέσεων. Με άλλα λόγια: Η εμφάνιση της κολεκτιβιστικής πυραμίδας πολλαπλασίασε το οικονομικό πλεόνασμα και επέτρεψε έναν αντίστοιχο πολλαπλασιασμό του πληθυσμού. Το γεγονός αυτό κατέστησε αδύνατη την υποστρο­φή στην προκολεκτιβιστική κατάσταση. Μόνο εξωτερικοί παράγοντες (“βαρβαρικές” επιδρομές - φυσικές καταστροφές) θα μπορούσαν να επιβάλουν “υποστροφή στη βαρβαρότητα”. Η αναπαραγωγή της πυραμίδας ήταν όρος για την επιβίωση της πλειονότητας του πληθυσμού, ο οποίος μπορούσε βέβαια να νοσταλγεί τον προκολε­κτιβιστικό “παράδεισο”, αλλά οι πόρτες του είχαν κλείσει οριστικά. Όταν το Σύστη­μα είναι όρος για την ύπαρξή σου δεν μπορείς να το ανατρέψεις. Στις συνθήκες αυ­τές τοποθετείται και η γέννηση του μεσσιανισμού όσο και του εξωκοινωνικού μυστι­κισμού.

Αλλά αν το κεκτημένο “επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων” αποκλείει την “αλλαγή προς τα πίσω” η “ανεπάρκεια της ανάπτυξής” τους θα αποκλείσει την “αλλαγή προς τα μπρος”. Γιατί, σύμφωνα με την αλφαβήτα του ιστορικού υλισμού, αν δεν πραγματοποιηθεί μια “ριζική ανατροπή” στους τεχνολογικούς όρους της πα­ραγωγής, δεν είναι δυνατή η υπέρβαση του κολεκτιβιστικού συστήματος. Η διάσημη αυτή θέση γενικεύει, προφανώς, την εμπειρία της δυτικοευρωπαϊκής μετάβασης α­πό τον μεσαιωνικό φεουδαρχικό κολεκτιβισμό στη Νεωτερικότητα, όπου η βιομηχα­νική επανάσταση, μια τεχνολογική επανάσταση, μοιάζει να έπαιξε τον αποφασιστικό ρόλο. Βεβαίως η γενίκευση είναι αυθαίρετη, αφού δεν καλύπτει το αρχαιοελληνικό παράδειγμα, όπου το Άτομο γίνεται κυρίαρχο πρότυπο χωρίς να έχει μεσολαβήσει καμιά βιομηχανική επανάσταση. Είναι ένα δόγμα το οποίο εξυπηρέτησε θαυμάσια την ανάγκη της νεωτερικότητας να θέσει τον εαυτό της στην κορυφή της εξελικτι­κής κλίμακας και να νομιμοποιήσει την απαίτηση του “εκσυγχρονισμού”, δηλαδή της υποταγής-καταστροφής των προνεωτερικών πολιτισμών. Αυτό είναι άλλωστε και η πρότασή της: Ο Μεσσίας που θα σας απελευθερώσει από την “κατάρα του νόμου” θα έρθει. Ματαίως όμως τον περιμένετε από τον δρόμο της Θρησκείας. Θα έρθει, αλλά από τον δρόμο της Επιστήμης, γιατί η Τεχνολογία είναι ο πραγματικός Μεσσί­ας!

Ο τεχνολογικός μεσσιανισμός γνώρισε μια εκπληκτική ερμηνευτική πειστικότητα. Οι παλιότεροι το ζήσαμε με τη λεγόμενη “υπέρβαση” του καπιταλισμού: Με δεδομένο τον ιλιγγιώδη ρυθμό της τεχνολογικής εξέλιξης, είναι “μαθηματικά βέβαιο” ότι αργά ή γρήγορα η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων θα σπάσει το “κέλυφος” των κα­πιταλιστικών παραγωγικών σχέσεων, καθιστώντας αναγκαία τη μετάβαση σε ένα “α­νώτερο στάδιο κοινωνικής ανάπτυξης”. Η “επαναστατική μαμή”, που πάντοτε έρχε­ται ακάλεστη, θα ξεγεννήσει τελικώς μιαν αταξική-αεθνική-ακρατική κοινωνία. Κι αυτό, είτε το θέλουμε είτε όχι. Η μεσσιανική κοινωνία θα είναι μια τεχνολογική κοι­νωνία. Η Επιστήμη και η Τεχνολογία θα έχουν λύσει όλα τα προβλήματα. Στον τε­χνολογικό παράδεισο θα έχει πραγματωθεί πλήρως το νεωτερικό ιδανικό της “κοι­νωνίας - παιδικής χαράς”: Οι άνθρωποι θα είναι εκεί κάτι περισσότερο από ανέμε­λα παιδιά. Αν θέλουν να εργάζονται, θα εργάζονται. Αλλά μάλλον δεν θα χρειάζε­ται. Αν θέλουν να ψαρεύουν, θα ψαρεύουν. Θα κάνουν κριτική, θα παίζουν κ.λπ. κ.λπ. Θα τα επιτρέπει όλα αυτά η τεχνολογική εξέλιξη, γιατί θα έχει εξασφαλίσει υ­περπλεόνασμα αγαθών, αρκετών για όλους. Κατάλληλες μηχανές θα παράγουν ό,τι χρειαζόμαστε και σε όση ποσότητα το θέλουμε. Μια τέτοια μηχανή θα ήταν π.χ. ο “κομμουνιστικός φούρνος”, που έφερναν σαν παράδειγμα σε κάποιον από τους τό­μους της Ακαδημίας Επιστημών της Ε.Σ.Σ.Δ. τη δεκαετία του 1960: από τη μια με­ριά συλλέγει τις ηλιακές ακτίνες και από την άλλη βγάζει λαχταριστές φραντζόλες. Ακόμα πιο εκπληκτικές είναι οι μηχανές που περιέγραφαν, τότε και σήμερα, οι αμε­ρικανικές εκλαϊκεύσεις του τεχνολογικού μεσσιανισμού. Με την κατάρρευση του υ­παρκτού σοσιαλισμού, ο τεχνολογικός μεσσιανισμός δέχτηκε ισχυρότατο πλήγμα. Ε­φτάψυχος όμως, συνήλθε γρήγορα και με το “τρίτο κύμα”, την “κοινωνία της πληρο­φορίας”, την “παγκοσμιοποίηση”, τα χρηματιστήρια κ.τ.τ. επανήλθε δριμύτερος. Πη­γή του είναι φυσικά η Αμερική. Και όλοι αυτοί οι αναρίθμητοι αφελείς, στην Ευρώ­πη και στον Τρίτο Κόσμο, οι οποίοι όψιμα ανακάλυψαν την Αμερική.

Ο τεχνολογικός μεσσιανισμός αποτελεί εξ αρχής τον πυρήνα του νεωτερικού πνεύ­ματος. Είναι η πίστη ότι η τεχνολογική εξέλιξη θα οδηγήσει α) στην εξίσωση των προσβάσεων στη γνώση (θα μαθαίνεις ό,τι θέλεις, “πατώντας ένα κουμπί”) και β) στην “κοινωνία της αφθονίας”, με όλα τα αγαθά “προσιτά στους πάντες”. Παρά τα μυθολογούμενα για την “αθρησκευτικότητά” του, ο νεωτερικός άνθρωπος είναι βα­θύτατα θρησκευτικός. Η νεωτερικότητα έχει το ισχυρότερο και το πιο πλήρες σύστη­μα θρησκείας που έχει φανεί στην ιστορία. Με βαθιά πίστη. Τεράστιο, αλλά προπα­ντός, εκπληκτικού κύρους ιερατείο (κάθε λογής “ειδικών”). Πάνδημη δημόσια λα­τρεία (στα πολυκαταστήματα και στην τηλεόραση). Η θρησκεία αυτή είναι ο τεχνο­λογικός μεσσιανισμός. Η πίστη ότι η Επιστήμη και η Τεχνολογία θα λύσουν όλα τα προβλήματα και θα φέρουν στον άνθρωπο την ευτυχία. Εξακολουθεί να είναι η κυ­ρίαρχη λαϊκή θρησκεία και στη σημερινή μεταμοντέρνα φάση της νεωτερικότητας. Έχει αφομοιώσει κάθε προγενέστερη μορφή μεσσιανισμού και καθορίζει το πνεύμα της “Νέας Εποχής”. Η “θεολογία” της θα μπορούσε να συνοψιστεί στα εξής: Ήταν α­νάγκη να περάσει ο άνθρωπος από την κόλαση της δουλείας, της φεουδαρχίας, του καπιταλισμού, των άπειρων σφαγών, για να πραγματοποιηθεί η οικονομική συσσώ­ρευση που θα καθιστούσε δυνατή την Τεχνολογία. Ήταν μέσα στο “Μυστικό Σχέδιο” του Θεού (ή του Λόγου, της Ιστορίας, της Τύχης ή της Ανάγκης). Και επειδή η Τε­χνολογία είναι γέννημα του χριστιανικού πολιτισμού, της “εποχής των Ιχθύων”, οι “χριστιανοί” μας είναι διατεθειμένοι να δεχθούν ότι ακόμα και η ενσάρκωση του Υ­ιού του Θεού έγινε για να υπηρετήσει τον τεχνολογικό σκοπό του “Θεϊκού Σχεδί­ου”, δηλαδή την έλευση της “εποχής του Υδροχόου”, της εποχής του τεχνολογικού παραδείσου.

Τα δεδομένα του 20ού αιώνα έδειξαν, ωστόσο, ότι κάθε αύξηση και γενίκευση των αλλαγών στην τεχνολογική υποδομή της κοινωνίας, των αλλαγών που είχαν θετικές επιπτώσεις στην επιβίωση, εξανεμίζονται από την αύξηση του πληθυσμού, που αυ­τές προκαλούν. Από πλευράς ποσοστού συμμετοχής στα διαθέσιμα αγαθά και στην υπάρχουσα γνώση, η νέα πλειονότητα παραμένει στο ίδιο και χειρότερο ποσοστό με την προηγούμενη. Ο κατά κεφαλήν άνισος λόγος της συμμετοχής στον κοινωνι­κό πλούτο καθόλου δεν βελτιώνεται, όπως έχουν δείξει άλλωστε και τα στοιχεία του ΟΗΕ για την εξέλιξη της κοινωνικής ανισότητας. Το “αίτιο”, που υποτίθεται ότι αποκλείει την “οπισθοδρόμηση”, αποκλείει εξ ίσου και την “πρόοδο”, δυναμιτίζο­ντας τον ίδιο τον θεωρητικό πυρήνα του τεχνολογικού μεσσιανισμού. Αλλά ποιος σκοτίζεται για τέτοια δεδομένα;

Βεβαίως, αν δεν υπήρχε πρόοδος, δεν θα είχαμε μετάβαση από τον κολεκτιβιστικό στον ατομοκεντρικό πολιτισμό, από τον Δούλο στον Μισθωτό. Ούτε από τον Μισθω­τό στον Φίλο. Η μεσσιανική ελπίδα παίρνει διάφορες φανταστικές μορφές, μια από τις οποίες είναι και η τεχνολογική. Παραπέμπει σε κάτι εφικτό, το οποίο δεν έχει ό­μως καμιά σχέση με τις εν λόγω μορφές. Η πρόοδος είναι δυνατή, αλλά σε τελείως άλλο επίπεδο. Σύμφωνα με την τριαδική παράδοση, από την οποία αντλούμε εδώ, η μόνη πρόοδος που μπορεί να υπάρξει είναι η ανθρωπολογική: Δούλος, Μισθω­τός, Φίλος. Η πρόοδος είναι ιδέα του Προσώπου, την οποία το Άτομο και ο Δούλος την προσαρμόζουν στο δικό τους φαντασιακό, απομακρύνοντάς την από το πραγμα­τικό της περιεχόμενο. Ας δούμε πώς αυτό γίνεται στην εβραϊκή, την ελληνική και τη νεωτερική περίπτωση.


2. Ο εβραϊκός ιστορικισμός
Ο εβραϊκός πολιτισμός είναι ο πιο εξελιγμένος κολεκτιβιστικός πολιτισμός γιατί μπο­ρεί να υπάρξει και χωρίς πολιτική εξουσιαστική πυραμίδα. Του αρκεί η αυθεντία του Νόμου. Η μελέτη του κολεκτιβισμού αυτού θα βοηθούσε πολύ την εξ αντιδια­στολής κατανόηση της ανθρωπολογίας των ατομικιστικών πολιτισμών.

Στο κέντρο της προσωπικής και της συλλογικής ζωής του ιουδαίου βρίσκεται ο Νό­μος και κάθε πτυχή της ρυθμίζεται από τις διατάξεις του. Δεν έχουμε παρά να τηρή­σουμε τις Εντολές. Οι Εντολές δεν είναι μόνο Δέκα, αλλά εξειδικεύονται σε αναρίθ­μητες άλλες. Κι αν δημιουργούνται ασάφειες υπάρχουν οι αρμόδιοι ερμηνευτές, έ­τοιμοι πάντοτε για μια απεριόριστη εξειδίκευση της νομικής καζουιστικής (περιπτω­σιολογίας). Ο πιστός ιουδαίος είναι ο “Δούλος του Νόμου”. Παραδόξως όμως ο άν­θρωπος αυτός δεν έχει μια στατική – κυκλική αντίληψη του χρόνου. Ο χρόνος του είναι ευθύγραμμος: έχει αρχή και αναμενόμενο τέλος-σκοπό. Είναι χρόνος ιστορι­κός. Μετράει από “κτίσεως κόσμου”. Καταγράφει με σχολαστικότητα τη διαδοχή των γενεών, σημειώνει τα γεγονότα που θεωρούνται σημαντικά για τη συλλογική ζωή και αναμένει τον Βασιλιά-Μεσσία, που θα καταστήσει τον εβραϊκό λαό κυρίαρχο των εθνών. Έχουμε έτσι σαφώς μια αντίληψη προόδου. Αυτό όμως που “προοδεύ­ει” στον χρόνο δεν είναι ο μεμονωμένος-συγκεκριμένος άνθρωπος, αλλά ο εβραϊ­κός Λαός, ένα συλλογικό υποκείμενο. Η πρόοδος θα καταλήξει σε μια αποφασιστι­κή αλλαγή στις σχέσεις του με τα έθνη (κυριαρχία επ’ αυτών). Δεν παραπέμπει, επο­μένως, σε κάποια έννοια ανθρωπολογικής εξελίξεως. Έχουμε έτσι, στην περίπτωση των Εβραίων, ένα κολεκτιβιστικό έθνος, που έχει πετύχει τη συλλογική εξατομίκευ­σή του, τη μετατροπή του από “έθνος καθ’ εαυτό” σε “έθνος για τον εαυτό του”, χω­ρίς να μπει καθόλου στο στάδιο της ανθρωπολογικής εξατομίκευσης. Ο εβραϊκός λα­ός γίνεται έθνος α) χάρη στην αποκλειστική-προνομιακή σχέση του με τον Ένα Θεό του, β) χάρη στα κληρονομικά του δικαιώματα αποκλειστικότητας πάνω στη σχέση αυτή, και γ) χάρη στην εσχατολογική (ιστορική) προοπτική-ολοκλήρωσή της.

Πρέπει να σημειώσουμε και την παραδοξότητα του εβραϊκού κολεκτιβισμού, γιατί έ­χει δύο μεσσιανικές παραδόσεις: την κυρίαρχη κολεκτιβιστική (περιμένει βασιλιά-Μεσσία) και μια περιθωριακή προσωποκεντρική, στο περιβάλλον της οποίας θα γεν­νηθεί ο Ιησούς Χριστός.

3. Ο αρχαιοελληνικός βιοκεντρισμός
Ο ατομικιστικός ελληνικός πολιτισμός, αντιθέτως, δεν έχει καμιά αντίληψη συλλογι­κής προόδου. Η συλλογική εξατομίκευση των Ελλήνων σε έθνος δεν οφείλεται σε κάποιας μορφής μονοθεϊσμό, ούτε στην εγκαθίδρυση κληρονομικών δικαιωμάτων πάνω σε μια πνευματική παράδοση. Οφείλεται στην ανθρωπολογική τους εξατομί­κευση, που τους διαφοροποιεί τελείως. Σε αντίθεση με όλους τους άλλους που εί­ναι λαοί υπηκόων, οι Έλληνες είναι έθνος εταίρων (ελευθέρων ατόμων).

Για τον ολυμπιακό πολυθεϊσμό μπορούν να γίνουν διάφορες υποθέσεις. Ας σημειώ­σουμε δύο: α) Είναι αποτέλεσμα συγκατοίκησης θεών που αντιστοιχούν ο καθένας σε διαφορετική ψηφίδα του φυλετικού μωσαϊκού, που μιλά τις διαλέκτους της ελλη­νικής γλώσσας και παίρνει μέρος στον Τρωικό Πόλεμο και αργότερα στους Ολυμπια­κούς αγώνες. β) Είναι μεταφυσική προβολή των πολλαπλών αντιφατικών και από διαφορετικές πλευρές συντελούμενων κρυσταλλώσεων-μορφοποιήσεων της προελ­ληνικής ψυχής, καθώς αυτή βγαίνει από την κολεκτιβιστική αμορφία και μπαίνει στον δρόμο της ελληνικής εξατομίκευσης. Όπως κι αν έχει το πράγμα, το σίγουρο είναι ότι οι κάτοικοι του Ολύμπου είναι Άτομα. Η κοινότητά τους κάθε άλλο παρά κολεκτιβιστική είναι. Η συλλογική εξατομίκευση, έναντι των άλλων λαών, προερχό­μενη από την ανθρωπολογική εξατομίκευση, δεν χρειάζεται τη σχέση με έναν απο­κλειστικό θεό για να συγκροτηθεί, αν και βεβαίως το πολυπρόσωπο της θεότητας συντηρεί, όπως παρατηρεί ο Ζαμπέλιος, τον τοπικισμό και, από ένα σημείο και πέ­ρα, γίνεται τροχοπέδη, όχι μόνο για την περαιτέρω ανθρωπολογική εξέλιξη και οι­κουμενική εξάπλωση του Ελληνισμού αλλά και για την ίδια την πρόοδο της εθνικής-κοινωνικής συνάφειας και συνοχής του.

Δεν έχουμε στην ελληνική περίπτωση αίσθηση του συλλογικού χρόνου, ως ιστορι­κού χρόνου. Ο ιστορικός χρόνος είναι εδώ κυκλικός, όπως και ο κοσμικός χρόνος. Η σύμπτωση όμως με τους παγανιστικούς κολεκτιβιστικούς πολιτισμούς, ως προς την ανιστορικότητα, την κυκλική αντίληψη για τον χρόνο, είναι απατηλή, γιατί ο χρό­νος του ατομικού βίου δεν είναι καθόλου κυκλικός. Εμπεριέχει σαφώς την έννοια της προόδου-προκοπής, γιατί αποσκοπεί σε ένα ανθρωπολογικό πρότυπο: αυτό του καλού και αγαθού ανδρός, ο οποίος συνδυάζει ανδρεία, φρόνηση και σωφροσύνη και είναι εσωτερικά δίκαιος. Ο χρόνος του βίου διέπεται από την εξελικτική-προο­δευτική ιδέα της προκοπής, ως καλλιέργειας της αρετής, που κάνει τον άνθρωπο υ­πεύθυνο πολίτη: Άτομο. Εξελικτική στο ατομικό επίπεδο, η αντίληψη της προόδου έ­χει λοιπόν εδώ σαφώς ανθρωπολογικό περιεχόμενο και μάλιστα εξατομικευτικό, διαμορφωτικό ατομοκεντρικής και όχι κολεκτιβιστικής κοινωνίας.

Όπου στους κολεκτιβιστικούς πολιτισμούς της Ανατολής, όπως π.χ. στον ινδουισμό και στον βουδισμό, έχουμε αντίληψη ατομικής προκοπής, αυτή έχει εξωκοινωνική προοπτική. Ο άνθρωπος πρέπει εκεί να βελτιώνεται, για να έχει μια καλύτερη με­τεμψύχωση. Στόχος της βουδιστικής ατομικής τελειοποίησης δεν είναι η ανάπτυξη της ατομικότητας αλλά η εξάλειψή της.

4. Ο τρισδιάστατος χρόνος του Προσώπου
Με τη μετάβαση του ελληνικού Ατόμου στο στάδιο του Προσώπου έχουμε την εμφά­νιση μιας άλλης αντίληψης για τον χρόνο, η οποία θα μπορούσε να προσεγγιστεί α­πλουστευτικά ως “σύνθεση” ελληνικής και εβραϊκής.

Λόγω της παραδοχής ατομικής και συλλογικής ταυτότητας, η πρόοδος είναι και ατο­μική και συλλογική “ταυτόχρονα”. Προκόβοντας το άτομο, προκόβει και η κοινότητα και αντιστρόφως. Εντασσόμενη στην προοπτική του Προσώπου, η ελληνική αντίλη­ψη για τον υπαρξιακό (ατομικό) χρόνο ανακαινίζεται, ενώ η αντίληψη για την κυκλι­κότητα του ιστορικού (συλλογικού) χρόνου εγκαταλείπεται και αντικαθίσταται από κείνη του εσχατολογικού ιστορικού (συλλογικού) χρόνου, τις καταβολές της οποίας τις βρίσκουμε στην εβραϊκή προφητική παράδοση. Η νέα αντίληψη για τον χρόνο, η ελληνο-χριστιανική, είναι η αντίληψη του Προσώπου. Ελάχιστα όμως πράγματα μπο­ρούμε να πούμε γι’ αυτήν, επειδή περιλαμβάνει την εμπειρία της “αιωνιότητας”. Μι­λώντας με όρους της ατομικιστικής νοητικής βαθμίδας, θα αποδίδαμε τον χρόνο του Προσώπου ως ατομικό και συλλογικό “συγχρόνως”. Αλλά αυτό το “συγχρόνως” πώς να γίνει κατανοητό; Αυτό που καθιστά ακατανόητο για το Άτομο τον προσωποκεντρι­κό χρόνο είναι η ιδιότητά του να “εκρήγνυται” στην “αιωνιότητα”, ή αλλιώς το γίγνε­σθαι να “εκβάλλει” στο “είναι”, κάθε φορά που το παρόν “αγγίζει” τα “έσχατα”. Ο “εκρηγνυόμενος” σπειροειδής-κυλινδροειδής ιστορικός χρόνος είναι εσχατολογικός. Το τέλος-σκοπός, η Δευτέρα Παρουσία και η συνδεδεμένη μ’ αυτήν γενική Ανάστα­ση-ανακαίνιση του κόσμου, δεν είναι γεγονός ενδοϊστορικό, όπως στην εβραϊκή α­ντίληψη, αλλά “μεταϊστορικό”. Η “θέωση”, ως “σημείο τομής” της προσωπικής και της συλλογικής “θεώσεως”, το οποίο επιτυγχάνεται κατά τη “Θεία Λειτουργία”, πα­ραμένει απλώς “πρόγευση των εσχάτων”. Η “ολοκληρωμένη” και “οριστική” θέωση θα πραγματοποιηθεί όταν έλθει το “πλήρωμα του χρόνου”. Όταν θα έχει αποπε­ρατωθεί η πραγματοποίηση του “θεϊκού σχεδίου”.

Προσπάθησα να παρουσιάσω στην Έκλειψη του Υποκειμένου μια εκλογικευμένη δια­τύπωση του προσωποκεντρικού χρόνου, ως τρισδιάστατου “σπειροειδούς-κυλινδρι­κού” συνεχούς, αλλά, ενώ τυπικά μου φαίνεται σωστή, δεν νομίζω ότι βοηθά ιδιαί­τερα στην κατανόηση. Ουσιαστικά, δεν ξέρουμε πώς βιώνει και πώς αντιλαμβάνεται τον χρόνο το Πρόσωπο. Ίσως μπορούμε να μαντέψουμε τι σημαίνει στερεομετρικός χρόνος (ατομικός-συλλογικός “συγχρόνως”), αν σκεφθούμε α) ότι μιλάμε για ταυτό­χρονη εξέλιξη-προκοπή και στο υπαρξιακό και στο ιστορικό πεδίο, β) ότι η “πηγή της ροής” του χρόνου βρίσκεται στο μέλλον και όχι στο παρελθόν και γ) ότι το εί­δος της προσωπικής ενέργειας που την “παράγει” είναι η αμερόληπτη Αγάπη. Με άλ­λα λόγια: είναι ο χρόνος του ανθρώπου, ο οποίος αγαπά με τον τρόπο που αγαπά ο τριαδικός Θεός. Οι διατυπώσεις αυτές και πάλι δεν λένε πολλά πράγματα. Υποθέ­τουμε ότι η κατανόηση είναι δύσκολη επειδή όλα αυτά αντιστοιχούν σε εμπειρίες μιας ανθρωπολογικής βαθμίδας και ενός πολιτισμού ανώτερου από τον δικό μας.


5. Η νεωτερική εσχατολογίαΗ αντίληψη του νεωτερικού Ατόμου για τον χρόνο δεν είναι ούτε η αντίληψη του Προσώπου ούτε εκείνη της ελληνικής εξατομίκευσης. Ο νεωτερικός ατομικός χρό­νος έχει εξελικτική κατεύθυνση, αλλά α) διαμετρικά αντίθετη από την ελληνική, ε­νώ β) ο συλλογικός χρόνος γίνεται αντιληπτός ως εσχατολογία ιουδαϊκού τύπου.

Οι φραγκοτεύτονες, πρόγονοι του νεωτερικού Ατόμου, δεν ήταν σε θέση να προ­σλάβουν την ελληνική χριστιανική αντίληψη για τον χρόνο και τη μετέτρεψαν σε ε­σχατολογία εβραϊκού τύπου. Επί πλέον, με το μέλλον είχαν και εξακολουθούν να έ­χουν ειδικό πρόβλημα, που δεν μας παίρνει να το αναλύσουμε εδώ, ένα πρόβλημα που τους κάνει ευάλωτους στον χιλιασμό. Στη Δευτέρα Παρουσία είδαν την έλευση ενός εβραϊκού Μεσσία, ο οποίος θα εγκαινιάσει ένα στάδιο ιστορικό. Το ανώτερο βεβαίως και τελευταίο. Έτσι όταν ο θρίαμβος της εξατομίκευσης έφερε την ανατρο­πή της κυριαρχίας του κολεκτιβιστικού χριστιανισμού στη Δύση, πέρασαν, χωρίς κα­μιά ιδιαίτερη προσπάθεια, στον κοινωνικό ουτοπισμό. Ο παράδεισος θα έλθει, ανα­πόφευκτα, μέσω της τεχνικής προόδου και της πολιτικής. Αυτός είναι η νεωτερικό­τητα, το βασίλειο της Λογικής, η εκκοσμικευμένη εκδοχή της εσχατολογικής χιλιετί­ας. “Στη χριστιανική Δύση οι ‘νεώτεροι χρόνοι’ σήμαιναν τους επικείμενους αιώνες του μέλλοντος που θα αρχίσουν μόνο με τη Δευτέρα Παρουσία (…) Αντίθετα, η κο­σμική έννοια της νεώτερης εποχής εκφράζει την πεποίθηση ότι το μέλλον έχει ήδη αρχίσει.”1 Εμπεδωμένη πολύπλευρα, η εκκοσμικευμένη αυτή εσχατολογία θα μετα­τραπεί από τους Χέγκελ και Μαρξ σε επιβλητικό ιστορικιστικό μεγαθήριο.

Στην ύπαρξη “θεϊκού σχεδίου” πίστευαν και οι Έλληνες χριστιανοί αλλά το θεωρού­σαν ανεξιχνίαστο. Πίστευαν ότι το θεϊκό σχέδιο δεν μπορεί να συλληφθεί από την ανθρώπινη λογική. Πεπεισμένοι ότι κάθε προσπάθεια “σύλληψης” του “θεϊκού σχε­δίου” καταλήγει σε ανοησία και σε βλάσφημη απόδοση του ιστορικού κακού στον Θεό, δεν ασχολήθηκαν με το θέμα. Δεν είχε όμως την ίδια επιφυλακτική αντίληψη η χριστιανική Δύση, η οποία σπούδαζε τη ratio σαν δρόμο για τη γνώση της “θείας ουσίας”: Αν ο Θεός είναι Νους, τότε το σχέδιό Του είναι λογικό. Περίπλοκο μεν αλ­λά λογικό. Δηλαδή κατ’ αρχήν κατανοήσιμο και άρα απεικονίσιμο σε ένα λογικό διά­γραμμα. Από μια τέτοια βάση ξεκίνησαν στη Δύση όλες οι προσπάθειες να συλλη­φθεί η “κρυμμένη λογική της Ιστορίας” και να διατυπωθεί ως θεωρία κοινωνικής προόδου μέσα από στάδια. Έτσι δεν είναι λίγοι αυτοί που κατά καιρούς έβαλαν τον εαυτό τους στη θέση του Θεού και πίστεψαν ότι “συνέλαβαν” τη σοφία του, για να γίνουν τελικώς “νούμερο”. Κορυφαίοι ανάμεσά τους οι φιλόσοφοι στους οποίους και αναφερθήκαμε. Μετά το φιάσκο του μαρξιστικού “επιστημονικού” προφητισμού δεχόμαστε, επί τέλους σήμερα (: μεταμοντέρνα θέση), ότι η δυναμική της ιστορίας είναι “χαοτική”, δηλαδή μη γραμμική, μη απεικονίσιμη με όρους ντετερμινιστικής λογικής και θεωρίας συστημάτων.

Η νεωτερική εσχατολογία προσδίδει, λοιπόν, στον χρόνο σαφώς εξελικτικό χαρακτή­ρα. Τον νοηματίζει ως διαρκή εμπλουτισμό του συλλογικού, ως διαρκή αύξηση της ι­κανότητάς του “να απαντά στις προκλήσεις”. Ή πιο χαρακτηριστικά: να “λύνει τα προβλήματα”. Να “λύνει” την “αντίθεση” ανάμεσα στον άνθρωπο και στη φύση, από την οποία θεωρείται ότι, σε “τελευταία ανάλυση”, πηγάζουν όλες οι ενδοκοινωνικές αντιθέσεις (λογιζόμενες και αυτές ως “προβλήματα”).

Η νεωτερική αντίληψη για τον συλλογικό χρόνο είναι, λοιπόν, εβραϊκή, διαφορετι­κή από την κυκλική αρχαιοελληνική και την τρισδιάστατη χριστιανοελληνική. Παρο­μοίως, η νεωτερική αντίληψη για τον υπαρξιακό (ατομικό) χρόνο δεν έχει καμιά σχέση με την αντίστοιχη ελληνική. Εστιάζεται στην ανάπτυξη του διανοητικού μορί­ου της προσωπικότητας και παραμελεί τα υπόλοιπα. Το πρόβλημα της νεωτερικότη­τας δεν είναι να μεταπλάσει τον εαυτό, ώστε να γίνει κάτι άλλο απ’ αυτό που είναι: να μπορεί π.χ., όπως το ελληνικό Άτομο, να κυριαρχεί πάνω στις απρόσωπες δυνά­μεις της κοινής μας φύσης, ώστε να λειτουργεί μέσα στην πόλι του ως δίκαιος πολί­της, με φρόνηση, παληκαριά και σωφροσύνη. Ο δρόμος που πήρε η νεωτερική εξα­τομίκευση έχει την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση από εκείνον της ελληνικής. Τα ε­πιτεύγματά της στο πεδίο της “καλής αλλοίωσης” του εαυτού, μέσω της αρετής, θεω­ρούνται άχρηστα και άνευ αξίας. Ο άνθρωπος πρέπει εδώ να συμβιβαστεί με τη “φύση” του. Πρέπει να απαλλαγεί από τα “μεταφυσικά” συστήματα που θέλουν να μεταμορφώσουν τα πάθη, γιατί αυτά καταλήγουν αναγκαστικά στην ποινικοποίηση της επιθυμίας. Ο άνθρωπος πρέπει να φτιάξει έτσι την κοινωνία του, ώστε κάθε επι­θυμία να μπορεί να ικανοποιείται απρόσκοπτα, γιατί είναι εκ φύσεως καλός και δεν χρειάζεται “βελτίωση”. Η μόνη βελτίωση και πρόοδος, που νοείται στο επίπεδο της νεωτερικής ατομικής εξέλιξης, είναι αυτή ακριβώς που έχει ως περιεχόμενο την α­παλλαγή από τις δήθεν “βελτιώσεις” και τις παραδόσεις που τις υποστηρίζουν. Δε­κτή είναι μόνο η αγωγή η οποία αποβλέπει στον θρυμματισμό και στη διάλυση των αποκρυσταλλωμένων ανθρωπολογικών “βελτιώσεων”, που έφεραν τον εαυτό σε α­ντίθεση με τη φύση του. Προκρίνεται ρητά η αγωγή που θα φέρει την “εξυγίανση” των σχέσεων ανάμεσα στον άνθρωπο και τον εαυτό του. Το σλόγκαν “να είσαι ο ε­αυτός σου” εδώ παραπέμπει. Πρόοδος στην ατομική διάσταση είναι λοιπόν τώρα η κατεδάφιση όλων των δεδομένων, που παλιά θεωρούνταν ως “ανθρωπολογική εξέ­λιξη”. Πρόοδος είναι η επιστροφή στη “φυσικότητα”. Στην καινούργια αυτή βάση, της “φυσικότητας”, το Άτομο πρέπει να προικιστεί με όλη εκείνη την ετοιμότητα λο­γικής και παρατηρητικότητας, που θα του επιτρέψουν να βρίσκει αποτελεσματικές λύσεις στα κοινωνικά “προβλήματα”. Το θέμα είναι να μάθει, ο “φυσικοποιημένος” άνθρωπος, να χρησιμοποιεί τη λογική και την παρατήρηση με τέτοια τρόπο, που να κάνουν τη ζωή του άνετη, ελεύθερη και ευτυχή.

Από τη στιγμή όμως που ο δυτικός άνθρωπος άρχισε να βλέπει τα πάντα σαν “προ­βλήματα” που περιμένουν τη λύση τους, ο δρόμος που οδηγεί στην αλγοριθμική σκέψη και την εφαρμογή της για την κατασκευή συστημάτων είχε ανοίξει. Κάθε “πρόβλημα” βρίσκει τον αλγόριθμό του και αντιμετωπίζεται με την κατασκευή του κατάλληλου μηχανικού συστήματος. Έτσι φτιάχτηκε η πολύπλοκη κοινωνία που ξέ­ρουμε, με τα γιγάντια μηχανικά συστήματα που κοντεύουν να πνίξουν τη ζωή στον πλανήτη. Το νεωτερικό Άτομο είναι μια φυσική επιθυμητική μονάδα, που έχει ανά­γκες, οι οποίες ικανοποιούνται από συστήματα.

Παρατηρούμε ότι η εξέλιξη έχει περιεχόμενο μόνο στο μέτρο που κατεδαφίζεται ο προηγούμενος κολεκτιβιστικός εαυτός και τα κοινωνικά του “εποικοδομήματα”. Από κει και πέρα η εξέλιξη είναι μόνο κοινωνική. Ο υπαρξιακός χρόνος κενώνεται από περιεχόμενο. Υποκαθίσταται πλήρως από τον συλλογικό χρόνο, ο οποίος, καθώς γί­νεται χρόνος μηχανής, δεν παύει να ανανεώνει, συνεχώς και με αυξανόμενη ταχύ­τητα, τα μηχανικά του περιεχόμενα. Ο άνθρωπος απέκτησε ατομικό ρολόϊ, για να μετρά όμως τον συλλογικό και όχι τον ατομικό χρόνο. Από τη στιγμή που έχει κατα­ναλώσει το προνεωτερικό παρελθόν του, το νεωτερικό Άτομο φτάνει στην κορυφή της ανοδικής ανθρωπολογικής του εξέλιξης. -Κορυφή η οποία συμπίπτει με την κυ­ριαρχία του μοντερνισμού, με τη μηχανοποίηση (μηδενισμό) των συλλογικών ταυτο­τήτων. Από τη στιγμή όμως αυτή αρχίζει και η έκλειψή του. Ο υπαρξιακός χρόνος ε­πικαλύπτεται από τον μηχανοποιημένο συλλογικό χρόνο και παύει να υφίσταται. Η επίτευξη της κατάστασης αυτής είναι και το βαθύτερο περιεχόμενο της λεγόμενης “κοινωνικής προόδου”.

6. Η σταδιοποίηση της “Προόδου”

Η εκκοσμικευμένη εσχατολογική μεταφυσική εκφέρεται ως θεωρία ιστορικών σταδί­ων. Για τον Μαρξ, ο οποίος “αντέστρεψε” τον Χέγκελ και αναβάθμισε τον ουτοπικό σοσιαλισμό σε “επιστημονικό”, η Ιστορία χωρίζεται σε δύο μεγάλα στάδια: την προϊ­στορία ή “βασίλειο της αναγκαιότητας” και την καθ’ εαυτού Ιστορία ή “βασίλειο της ελευθερίας” (αταξική κοινωνία, κομμουνισμός). Το δεύτερο στάδιο, το ομόλογο της Δευτέρας Παρουσίας, δεν άρχισε με τον Διαφωτισμό και τις αστικές επαναστάσεις, όπως είχαν διακηρύξει οι Διαφωτιστές. Θα αρχίσει, εξ άπαντος, με τη σοσιαλιστική επανάσταση.

Αυτά ως προς την “καθ’ εαυτού” Ιστορία. Η “προϊστορία”, από την άλλη πλευρά, χω­ρίζεται σε πέντε υπο-στάδια: πρωτόγονη κοινωνία, δουλεία, φεουδαρχία, καπιταλι­σμός, δικτατορία του προλεταριάτου. Υπήρξε βέβαια και ο “ασιατικός δεσποτισμός”, που ο Μαρξ τον ανακάλυψε πολύ αργά, αφού είχε ήδη φτιαχτεί η βολική θεωρία των “πέντε σταδίων” και επί πλέον αυτή είχε τύχει ενθουσιώδους υποδοχής από το “κίνημα”. Έτσι η “ανωμαλία” εξοστρακίσθηκε σιωπηρά εκ μέρους των θεωρητικών ε­πιγόνων, λόγω και των ενοχλητικών ομοιοτήτων της με τον υπαρκτό σοσιαλισμό. Α­κολούθως αντιπροτάθηκαν στη μαρξιστική σταδιοποίηση της ιστορίας άλλες ακόμα πιο θετικιστικές θεωρίες σταδίων, όπως π.χ. αυτή του Ροστόου, για τα στάδια της οι­κονομικής “ανάπτυξης” ή η πιο ευφάνταστη μεταμοντέρνα θεωρία των “τριών κυμά­των” του Τόφλερ: Αγροτικοί πολιτισμοί (πρώτο κύμα), βιομηχανικός πολιτισμός (δεύτερο κύμα), μεταβιομηχανικός-πληροφορικός πολιτισμός (τρίτο κύμα).

Συναφής με κάθε θεωρία σταδίων είναι η διαμάχη ανάμεσα σ’ εκείνους που θεω­ρούν “υποχρεωτικά” τα στάδια και σ’ κείνους που πιστεύουν στη δυνατότητα της “υ­περπήδησής” τους. Τέτοια ήταν η διαμάχη ανάμεσα στους σοσιαλδημοκράτες, που έ­λεγαν ότι για να πας στον σοσιαλισμό πρέπει να περάσεις πρώτα από τον καπιταλι­σμό, και στους κομμουνιστές που ισχυρίζονταν ότι μπορεί μια “προκαπιταλιστική” χώρα να περάσει “κατ’ ευθείαν” στον σοσιαλισμό, “υπερπηδώντας” το καπιταλιστικό στάδιο. Για τη λύση του προβλήματος είχαν προταθεί μάλιστα και οι ειδικότερες θε­ωρίες της “διαρκούς” και της “αδιάκοπης” επανάστασης. Η υπενθύμησή τους μοιάζει σχολαστική, αλλά αναφέρεται στο κεντρικό πρόβλημα κάθε θεωρίας εξελικτικών σταδίων. Υπενθυμίζουμε την ενδιάμεση απάντηση που έδωσαν οι νεομαρξιστές. Αυ­τοί έγραψαν άπειρους τόμους για να υποστηρίξουν ότι, όσο κι αν προσπαθήσουν, οι χώρες της “περιφέρειας” δεν μπορούν να “φτάσουν” τις χώρες του “κέντρου”. Δεν είναι ότι δεν μπορούν να μπουν στο καπιταλιστικό στάδιο. Απλώς ο καπιταλι­σμός που μπορούν να οικοδομήσουν είναι διαφορετικός: εξαρτημένος, υπανάπτυ­κτος, δορυφορικός. Το χάσμα θα παραμένει αδιάβατο. Το πολύ - πολύ να έχουμε “ανάπτυξη της υπανάπτυξης”. Αυτό ήταν και το βασικό τους επιχείρημα εναντίον της “αυταπάτης του εκσυγχρονισμού”. Αλλά εις μάτην. Είναι απίστευτο πόσο διαποτίζει τις αντιλήψεις μας η νεωτερική ανάγκη για σταδιοποίηση του ιστορικού χρόνου. Τι θα έμενε π.χ. από την αντίληψή μας περί “εκσυγχρονισμού” αν παύαμε να πιστεύου­με στα “στάδια”; Υποτίθεται ότι διαφορετικοί ιστορικοί χρόνοι συνυπάρχουν την “ί­δια στιγμή”. Ενώ εγώ π.χ. βρίσκομαι στο παρόν (είμαι “σύγχρονος”), εσύ μπορεί να βρίσκεσαι στο παρελθόν, να είσαι “καθυστερημένος” και “αναχρονιστικός”. Στο ιστο­ρικό “παρόν” βρίσκεται πριν απ’ όλα η Αμερική και ακολουθούν η Δυτική Ευρώπη και η Ιαπωνία. Έπονται κατόπιν, ασθμαίνοντες, όλοι οι άλλοι, με διάφορους βαθ­μούς μετοχής στο “παρόν”. Ως κριτήριο για την κατάταξη των εθνών στη γραμμική ι­στορικιστική κλίμακα χρησιμοποιείται, χωρίς να δηλώνεται, η συναρτημένη με την τεχνολογία διαβάθμιση της ηγεμονικής ισχύος. Αυτή είναι τελικώς το αληθινό μέτρο του “εκσυγχρονισμού”.

Αλλά ας επανέλθουμε στο ιστορικιστικό πρόταγμα. Υπάρχει ο ομογενοποιημένος ι­στορικός χρονο-χώρος της νεωτερικότητας. Είναι ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός, που έχει γίνει “παγκόσμιος”. Λέγεται νεωτερικότητα, λόγω της καταστατικής αντιπα­ραδοσιακότητάς του και της ειδικής σωτηριολογικής αξίας που προσλαμβάνει το “νέ­ο” στη γραμμική-εξελικτική αντίληψη του νεωτερικού ανθρώπου για τον ιστορικό χρόνο. Αναγνωρίζει το “πριν” από τον εαυτό του σαν “προϊστορία” της καθ’ εαυτού ι­στορίας, που είναι το δικό του παρόν. Επειδή όμως νευρωτικά θέλει να “κατέχει” το μέλλον, η νεωτερικότητα δεν μπορεί να αναγνωρίσει ότι είναι ενδεχόμενο να υπάρ­ξει ιστορικό στάδιο και “μετά” απ’ αυτήν. Γι’ αυτό νομιμοποιείται ο Φουκουγιάμα να κηρύσσει ήδη παρόν το “τέλος της Ιστορίας”. Το μέλλον είναι προληπτικά αποικισμέ­νο από τη νεωτερικότητα. Επομένως: αφού η νεωτερικότητα δεν έχει πλέον έδα­φος περαιτέρω επέκτασης, αφού έχει επιβληθεί σε παγκόσμια κλίμακα και πρακτικά δεν έχει βιώσιμους εχθρούς, αφού η δημοκρατία και η ελεύθερη αγορά έχουν επι­κρατήσει, κατά την προεξοφλητική διαπίστωση του Φουκουγιάμα,2 η ιστορία έχει “τελειώσει”. Ο Σκοπός-Τέλος της νεωτερικότητας έχει επιτευχθεί-ολοκληρωθεί. Βέ­βαια το “τέλος” είναι στη νεωτερική αντίληψη ενδοϊστορικό και όχι μεταϊστορικό, ό­πως στην ελληνο-χριστιανική αντίληψη. Κι από δω πηγάζουν του κόσμου τα προβλή­ματα. Πάντως, επί νεωτερικού επιπέδου, το θεώρημα του Φουκουγιάμα είναι ακατα­μάχητο, γιατί ολόκληρη η σκέψη του 19ου και του 20ού αιώνα κινείται στο σχήμα του “τέλους”. Το σχήμα αυτό δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ούτε από τον “ύστερο” μαρξισμό (σχολή Φρανκφούρτης, σχολή Φουκώ-Ντεριντά, “αδύναμη σκέψη”, θεωρη­τικοί του “τέλους των μεγάλων αφηγήσεων”).3 Ο Φουκουγιάμα είναι περισσότερο καίριος απ’ ό,τι φαντάζεται λέγοντας ότι: “Το τέλος της ιστορίας είναι η ολοκλήρω­ση των διαδικασιών εξατομίκευσης, της οποίας προσφορότερη μορφή αποτελεί ο φιλελεύθερος καπιταλισμός”. Η νεωτερική διανόηση αδυνατεί να υπερβεί τη θέση του “τέλους”, γιατί βλέπει το Άτομο σαν την κορυφή της ανθρωπολογικής εξέλιξης.

Θα κλείσουμε την επισκόπησή μας με την παρατήρηση ότι, στη νεωτερική αντίληψη για την εξέλιξη, δεν υπάρχει καθόλου η έννοια της υποστροφής. Η εξέλιξη είναι πά­ντοτε “προοδευτική”. Στην ελληνική συνείδηση, αντίθετα, η διαρκής παρουσία των αντινομιών Χάους-Κόσμου, Ακτίστου-Κτιστού, Προσώπου-Ουσίας, καθιστούν την “προοδευτική” ιδέα τουλάχιστον αφελή. Στην τρίβαθμη ανθρωπολογική κλίμακα (Δούλος-Άτομο-Πρόσωπο) τα πράγματα είναι πολύ σύνθετα αλλά και σαφέστερα: υ­πάρχει νόμος προόδου αλλά συγχρόνως και νόμος υποστροφής. Η εξέλιξη και η πτώση δεν είναι αυτόματη ή τυχαία, αλλά προϊόν ελεύθερης επιλογής. Αλλά, αν υ­πάρχει ανθρωπολογική υποστροφή, τι συμβαίνει στο νεωτερικό Άτομο όταν καταρ­ρεύσει μέσα του ο τεχνολογικός μεσσιανισμός και η πίστη στην Πρόοδο; Τι επιπτώ­σεις έχει πάνω στην “ταύτιση” του ανθρωπο-ανταλλακτικού με τον συστημικό του “ρόλο” το “κενό νοήματος” που δημιουργείται; Αλλά αυτά είναι αντικείμενο μιας άλ­λης συζήτησης.

πηγή: Άρδην τ. 35, Απρίλιος 2002 μέσω http://www.antifono.gr

Ας κάνουμε τα σπίτια μας κρυφά σχολειά

…Ο κυρ-Φώτης ο Κόντογλου υπήρξε ένας από τούς γνησιότερους εκφραστές τής ελληνορδοδόξου παραδόσεώς μας, την οποία είχε ως κύριο δέμα στο συγγραφικό και καλλιτεχνικό του έργο, αγωνίστηκε όσο λίγοι για την προάσπιση και την αναβίωσή της στηλιτεύοντας την ξενομανία και τον μιμητισμό, άλλα κυρίως τήρησε πιστά τις αρχές και τις αξίες της στον προσωπικό του βίο μέχρι το τέλος τής ζωής του…

Έγραφε, λοιπόν, με διορατικότητα, εδώ και μισό αιώνα περίπου, προφητεύοντας σχεδόν την σύγχρονη τραγική μας διολίσθηση και κρίση:

«Η ψευτιά και ο πνευματικός εκφυλισμός απλώνει μέρα με την ημέρα απάνω στους Έλληνες και τούς παραμορφώνει. Έναν λαό πού ξεχωρίζει ανάμεσα σ’ όλα τα έθνη και πού είναι γεμάτος πνευματική υγεία, πάμε να τον κάνουμε εμείς, οι λογής-λογής καλαμαράδες, κι οι άλλοι γραμματιζούμενοι, σαχλόν, χωρίς πνευματικό νεύρο, χωρίς πνευματική ανδροπρέπεια, χωρίς χαρακτήρα».

Είναι ή σύγχρονη λαίλαπα της υποτέλειας, της ξενομανίας, του ραγιαδισμού και του γραικυλισμού πού βιώνουμε στις μέρες μας. Το σύνδρομο, του δήθεν εκσυγχρονισμού και της ψευτοδιανόησης, πού έχει αλλοτριώσει την λεγόμενη «πνευματική ηγεσία» του τόπου μας και την οδηγεί στην άρνηση του ιστορικού μας παρελθόντος, στην απώλεια της ιστορικής μας μνήμης και τής εθνικής μας αυτοσυνειδησίας, στην απαξίωση των αρχών και των ιδανικών τής παραδόσεώς μας και τής φυλής μας.

Η ζωή του Έλληνα έχει ζυμωθεί με την πατρογονική πίστη του, την αγία Ορθοδοξία, την «περιβεβλημένη ως πορφύραν και βύσσον» τα αίματα των μαρτύρων προγόνων του. Έχει ζυμωθεί με την αγάπη για την πατρίδα του, το πάθος και τον πόθο του για την ελευθερία, την θυσία και την αυταπάρνηση για την κατάκτηση και την προάσπισή της.

Αυτός είναι και ο λόγος πού όλοι οι δαίμονες τής κολάσεως ξεχύθηκαν να ξεριζώσουν από την ψυχή του Έλληνα την ορθόδοξη πίστη του και την εθνική του συνείδηση. Πόλεμος κατά τής Εκκλησίας και του Κλήρου, ειρωνεία τής ευσέβειας, υποβάθμιση τής ελληνικής γλώσσας, εξάρθρωση τής ελληνορθόδοξης παιδείας, περιθωριοποίηση και αλλοίωση τής πνευματικής κουλτούρας και του πολιτισμού μας και κάδε άλλο αντίθεο και αντεθνικό σχέδιο μπήκε σ’ εφαρμογή.

Είναι γνωστές, άλλωστε, από πολύ παλιά οι πρακτικές και οι μέθοδοι αυτών πού κινούν τα νήματα τής ιστορίας του πλανήτη και παράγουν ιδεολογία και νοθευμένο τρόπο ζωής, των διαφόρων, δηλαδή, κλειστών ομάδων προωθήσεως και ελέγχου τής εξουσίας με πρωτοπόρους τον διεθνή σιωνισμό, την μασσωνία, τα οικονομικά λόμπυ των πολυεθνικών, τις λέσχες επιλεγμένων ατόμων, όπως η Μπίλντεμπεργκ, πού κατασκευάζουν ηγέτες μαριονέτες, πειθήνια εκτελεστικά όργανα δικά τους, πριν ακόμη οι λαοί τούς επιλέξουν και τούς ψηφίσουν. Προεπιλέγουν και προκατασκευάζουν, έτσι, το πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό σύστημα, το σύγχρονο παγκόσμιο κατεστημένο πού επιβάλλουν στον κόσμο. Μέσω αυτών των εκλεκτών και δοτών ηγετών κυβερνά τον κόσμο μια πανίσχυρη πολιτική, οικονομική, κοινωνική και θρησκευτική ολιγαρχία.

Σε οικονομικό επίπεδο, πολυεθνικές εταιρείες, οικονομικοί κολοσσοί, εταιρείες κατασκευής οπλικών συστημάτων, πανίσχυρα οικονομικά συμφέροντα και νεόκοποι κροίσοι έχουν ήδη αναλάβει και διεκπεραιώνουν την οικονομική παγκοσμιοποίηση μέσω τής οικονομικής εκμετάλλευσης και εξαθλίωσης των ασθενέστερων από τούς οικονομικά ισχυρούς. Χαρακτηριστικό και αντιπροσωπευτικό παράδειγμα η οικονομική ανέχεια στην οποία έχουν οδηγήσει την χώρα μας, με μια Ελλάδα υπό κατάρρευση, με μια κυβέρνηση υπό ξένη κηδεμονία και υπουργούς υπό επίβλεψη.

Ο σκοπός τους είναι ορατός και προδιαγεγραμμένος: πρόκειται για την σαφή και οργανωμένη επιδίωξη όχι για την απλή ένταξη, άλλα για την ολοκληρωτική υποδούλωση τής πατρίδος μας και του λαού μας στους σχεδιασμούς τής παγκοσμιοποίησης, τής Νέας Τάξης Πραγμάτων και τής Νέας εποχής, για την ένταξη και την δέσμευσή μας στην γιγαντιαία αυτή πολιτιστική, θρησκευτική, οικονομική, εθνική και οικονομική χοάνη πού ομογενοποιεί, νωθεύει, μεταλλάσσει, παραλύει, αποδυναμώνει και αποσυνθέτει θεσμούς, πιστεύματα, παραδόσεις, πολιτισμούς, ήθη, αρχές, αξίες, εθνότητες, λαούς και πατρίδες.

Για την βίαιη και άμεση υπαγωγή μας στον ηλεκτρονικό ολοκληρωτισμό πού παρακολουθεί, χαρακτηρίζει, στιγματίζει και ενοχοποιεί ό,τι και όσους επιθυμεί, ό,τι και όσους αντιδρούν και αντιτάσσονται στις επιταγές του. για τον βίαιο και άμεσο εγκλεισμό μας στην νέα παγκόσμια ηλεκτρονική φυλακή.

Με αιχμή του δόρατος τις ηλεκτρονικές κάρτες και κυρίως την κάρτα του πολίτη, πού συνιστά οξύτατη απειλή για τις ατομικές μας ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα μας οδηγούν ως αγέλη στο μεγάλο παγκόσμιο ηλεκτρονικό μαντρί.

Ας ξέρουν, όμως. οι αρχιτέκτονες τής Νέας Τάξης πραγμάτων, πού κρίνουν μόνο με το μυαλό και τα νούμερα, ότι «η τύχη μάς έχει πάντοτε ολίγους. Ότι αρχή και τέλος, παλαιόθεν και ως τώρα, όλα τα θεριά πολεμούν να μάς φάνε και δε μπορούνε. Τρώνε από μάς και μένει και μαγιά». (Μακρυγιάννης).

«Μακάριος» λοιπόν «ο λαός ο γινώσκων αλαλαγμόν», όπως λέγει ό Ψαλμός (Ψαλμ. Πη' (πδ'), 16). Χαρά δηλαδή στο λαό πού ξέρει να γιορτάζει τα μεγάλα γεγονότα τής Ιστορίας του. Να μεθά η ψυχή του από εθνική υπερηφάνεια. Να κάνει άσμα και παιάνα τούς ηρωισμούς και τις θυσίες τής ψυχής του. Να διδάσκει την ανδρεία και τη φιλοπατρία των προγόνων του και να φρονηματίζει τις γενεές πού έρχονται. Να εμπνέεται και να αναζωογονείται από τις παραδόσεις και τις παρακαταθήκες τους. Να τιμά και να διατηρεί τα ήθη και τα έθιμά τους. Ο λαός αυτός δεν χάνεται από το πρόσωπο τής γης. Διότι έχει προορισμό στη ζωή και έχει να επιτελέσει έργο στην Ιστορία.

Και είναι παρήγορο το γεγονός ότι ακόμη και μέσα από αυτή την τραγική κατάσταση των ήμερών μας, μέσα από τα σκοτεινά σύννεφα τού εφησυχασμού, τής ευμάρειας, τής ευδαιμονίας, τής άνεσης, τής ευζωίας και τής αυτάρκειας• μέσα από τα σκοτεινά σύννεφα τής λησμοσύνης, τής άρνησης και τής απαξίας, θερμαίνει ακόμη και φωτοδοτεί η ηλιαχτίδα τής ελπίδας και τής επιστροφής.
Το σύνθημα μάς το δίνει και πάλι ο κυρ-Φώτης ο Κόντογλου:

«Όσοι απομείναμε πιστοί στην παράδοση, όσοι δεν αρνηθήκαμε το γάλα πού βυζάξαμε, αγωνιζόμαστε, άλλος εδώ, άλλος εκεί, καταπάνω στην ψευτιά. Καταπάνω σ' αυτούς πού θέλουνε την Ελλάδα ένα κουφάρι χωρίς ψυχή, ένα λουλούδι χωρίς μυρουδιά».

…Ας κάνουμε τα σπίτια μας κρυφά και νέα σχολειά κι ας γαλουχήσουμε τα παιδιά μας με τις παραδόσεις του γένους μας υποκαθιστώντας εμείς την πλημμελή σχολική εκπαίδευση πού τούς παρέχεται. Να προβάλουμε στα παιδιά μας τα πρότυπα των άγιων και των ηρώων μας, να τούς εμπνεύσουμε την φιλοπατρία, να τούς διδάξουμε σωστά την γλώσσα μας και την ιστορία μας.

Να τούς διδάξουμε το αληθινό νόημα και τον σκοπό τής ζωής μας, πού είναι ο ουρανός, η πραγματική δηλαδή και μόνιμη πατρίδα μας. Σε αυτή την πρόσκαιρη ζωή είμαστε, άλλωστε, οδίτες και όχι κάτοικοι και ένοικοι τής γης. Γι’ αυτό και θα πρέπει να πορευόμαστε εδώ με την προοπτική τής αιωνιότητος…

Απόσπασμα από την ομιλία,
ΠΑΡΑΔΟΣΗ-ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ. Δρόμοι πού χαράξαμε… Για να ακολουθούμε
Αρχιμ. Αθανασίου Αναστασίου
Προηγουμένου Ιεράς Μονής Μεγάλου Μετεώρου Αγίων Μετεώρων

http://moschoblog.blogspot.gr/2013/02/blog-post_27.html

Ποιοι στεναχωριούνται με το ιταλικό αποτέλεσμα;

Με το εκλογικό του αποτέλεσμα ο ιταλικός λαός έδειξε ότι έχει χιούμορ, προτίμησε δύο γελωτοποιούς τον Μπερλουσκόνι και τον Γκρίλο που όμως λένε όχι στην πολιτική λιτότητας και στην γερμανοκρατούμενη Ευρώπη από τους δήθεν σοβαρούς Μόντι και Μπερσάνι που είναι πρόθυμοι να θυσιάσουν τον λαό τους για να μην δυσαρεστήσουν τις αγορές, το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες.


Έδειξαν όμως ότι έχουν και αυτοπεποίθηση και έγραψαν κανονικά τον πολύ Βόλφγκανγκ Σόιμπλε που είχε δημοσίως παρέμβει με την γνωστή γερμανική κομψότητα υποδεικνύοντας τους να μην ψηφίσουν τον Μπερλουσκόνι. Κάτι που δεν έκανε ο ελληνικός λαός που συμμορφώθηκε στις υποδείξεις.

Έχουν όμως και ένστικτο αυτοσυντήρησης οι Ιταλοί. Αν η Ευρώπη δεν εξασφαλίζει το βιοτικό τους επίπεδο, το κοινωνικό κράτος, τα δικαιώματα και την δημοκρατία τους τότε προτιμούν την επιστροφή στην λιρέτα και στην εθνική τους ταυτότητα.

Λύσσαξαν κυριολεκτικά το γερμανικό κατεστημένο, ο Σόιμπλε, ο Ρέσλερ αλλά και ο σοσιαλδημοκράτης Στάινμπρουκ όπως και τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης μετά το αποτέλεσμα. Ξεπερνώντας τον εαυτό τους αποδοκίμασαν ευθέως τον Ιταλικό λαό γιατί δεν πρόσφερε τον λαιμό του στον δήμιο του Βερολίνου και αρνήθηκε να υπογράψει την θανατική του καταδίκη αλά ελληνικά. Ακόμη και μετά τις εκλογές επιχειρούν χωρίς να τηρούν καν τα προσχήματα να υποδείξουν την κυβέρνηση που θα σχηματιστεί. Δείχνουν έτσι ποια Ευρώπη θέλουν να οικοδομήσουν, όπου η θέληση των λαών δεν έχει καμία σημασία. Σωστά ο Ναπολιτάνο αρνήθηκε να δει τον Στάινμπρουκ μετά τις δηλώσεις του Γερμανού –σας θυμίζει κάτι;

Και καλά οι Γερμανοί και τα μέσα ενημέρωσή τους το δικό τους συμφέρον για μία Ευρώπη κάτω από την γερμανική μπότα προωθούν με τους γνωστούς τρόπους που δόξασαν και στο παρελθόν. Το κατεστημένο στην χώρα μας γιατί βγάζει δυσαρέσκεια; Μήπως γιατί θέλει ένας ακόμη λαός να υπομείνει όσα υπομένουμε εμείς τα τελευταία τρία χρόνια; Ή μήπως γιατί εκνευρίστηκαν οι Γερμανοί -Yes Master- και πρέπει να δείξουν ότι μοιράζονται τον θυμό τους; Έχουν όμως πλάκα και τα ελληνικά μέσα και δημοσιογράφοι που καταφέρονται εναντίον των Ιταλών γιατί η στάση τους «δεν δείχνει σοβαρότητα και υπευθυνότητα» και γιατί κινδυνεύουν πια οι μεταρρυθμίσεις, δηλαδή η νεοφιλελεύθερη διάλυση της οικονομίας και της κοινωνίας τους. Είναι εκείνοι που αναπαράγουν το χαζοχαρούμενο λάιφ στάιλ της κρίσης για το πόσο καλό κάνει στην σιλουέτα και στον χαρακτήρα η λιτότητα και η εργασία των 500 ευρώ. Ένιοι εξ αυτών κάνουν καριέρες και περιουσίες εξυμνώντας την γερμανικής έμπνευσης λιτότητα, οι άλλοι επιβεβαιώνουν την ρήση ότι «ενάντια στην βλακεία ακόμη και οι θεοί πολεμούν μάταια».  

Σπύρος Γκουτζάνης

http://www.protothema.gr/blogs/blogger/post/?aid=260421

Επενδυτικά κεφάλαια σίγουρης δυστυχίας

Διαπραγματεύσεις για την αγορά σε χαμηλή τιμή δανεί­ων από τις ελληνικές τράπεζες κάνουν ξένες γερμανικές εταιρείες που ειδικεύονται στις πτωχεύσεις. Παζα­ρεύουν τα δάνεια στο 5 έως 50% της αξίας τους για να εισπράξουν στη συνέχεια το 100% πιέζοντας με κα­τασχέσεις και πλειστηριασμούς.

Στην ιδιοκτησία ξένων εταιρειών, των λεγόμενων «distress funds», που σε κυριολεκτική μετάφραση σημαίνει «επενδυτικά κεφάλαια δυστυχίας», αναμέ­νεται να περάσουν χιλιάδες δάνεια Ελλήνων δανειο­ληπτών το προσεχές διάστημα.

Προς το παρόν πωλήσεις τέτοιου είδους δεν έχουν πραγματοποιηθεί, όμως οι τραπεζίτες επισημαίνουν ότι θα πουλήσουν σε συμφέρουσες τιμέςχαρτοφυλάκια δανείων. Κύ­ριος λόγος για αυτές τις πωλήσεις είναι ότι θέλουν να πετύχουν τη λεγόμενη απομόχλευση στα χαρτοφυλάκιά τους, δηλαδή να μειώσουν τα «ανοίγματα» που έχουν, τα οποία στην προκειμένη περίπτωση είναι τα δάνεια που έχουν χορηγήσει. Άλλωστε στην πράξη οι διαδικασίες πώλησης θα ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του χρόνου, οπότε και λήγει η προστασία από πλειστηριασμούς για την πρώτη κατοικία μέχρι 180.000 ευρώ και οι εταιρείες θα έχουν τη δυνατότητα να πιέσουν για εξόφληση ή να πραγματο­ποιήσουν πλειστηριασμούς.

Τα «κοράκια»

Στελέχη ξένων εταιρειών του είδους αυτού βρίσκονται ήδη στην Ελλάδα και διαπραγματεύονται με τις ελληνικές τράπεζες την αγορά ελληνικών δανείων σε πολύ χαμηλότερη τιμή από την ονομαστική. Όταν ολοκληρωθούν τέτοιες πωλήσεις, οι δανειο­λήπτες θα βρεθούν να χρωστούν το δάνειο πλέον σε ξένες εται­ρείες, οι οποίες θα ξεκινήσουν διαδικασίες είσπραξης.

Οι προσφορές που δίνονται για τα δάνεια από τις ξένες εται­ρείες ξεκινούν από το 5% της αξίας τους, όταν πρόκειται για κα­ταναλωτικά δάνεια που δεν εξοφλούνται, και φτάνουν μέχρι το 45-50%, όταν πρόκειται για δάνεια με υποθήκη, τα οποία είναι ενήμερα.

Οι δανειολήπτες πάντως θα πρέπει να γνωρίζουν ότι:

Η τράπεζα θα πρέπει να τους ενημερώσει ότι το δάνειό τους πουλήθηκε σε τρίτο.

Οι συμβάσεις που έχουν υπογράψει με την τράπεζα από την οποία δανείστηκαν (δηλαδή επιτόκιο, διάρκεια αποπληρωμής κ.λπ.) δεν αλλάζουν.

Σε περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής μιας δόσης, ακόμα και μία ημέρα, θα δέχονται τηλεφωνικές κλήσεις από εισπρα­κτικές εταιρείες.

Αν η πληρωμή καθυστερήσει τρεις μήνες – δηλαδή 90 μέρες –, την 91η μέρα θα ενημερωθούν ότι είναι απαιτητό το σύνο­λο της οφειλής, διαφορετικά θα κινηθούν διαδικασίες κατάσχε­σης.

Ο νόμος που απαγορεύει τους πλειστηριασμούς μέχρι το τέ­λος του 2013 καλύπτει δάνεια πρώτης κατοικίας μέχρι του πο­σού των 180.000 ευρώ.

Αν η οφειλή είναι 181.000 ευρώ, παύει να ισχύει η προστα­τευτική ομπρέλα του νόμου και ο δρόμος για κατάσχεση είναι ανοικτός.

Από τις διαδικασίες είσπραξης θα εξαιρούνται μόνο οι – λί­γοι – δανειολήπτες που θα εμπίπτουν στις ειδικές κατηγορίες, οι οποίες θα προστατεύονται από τη νέα ρύθμιση που θα γίνει τον Μάρτιο.

Ο νόμος που απαγορεύει μέχρι τέλος του χρόνου τους πλειστηριασμούς για πρώτη κατοικία μέχρι του ποσού των 180.000 ευρώ είναι και η αιτία που δεν έχουν προχωρήσει μέχρι στιγμής οι πωλήσεις χαρτοφυλακίων ενυπόθηκων δανεί­ων από τις ελληνικές τράπεζες σε ξένους. u Τα funds λειτουργούν με αμιγώς χρηματο­οικονομικά κριτήρια και όχι με κοινωνικά. Δη­λαδή δεν θα λάβουν υπόψη τους ότι ο δανειολή­πτης μπορεί να είναι άνεργος ή να του έχει μειωθεί ο μισθός στο μισό. Θέλει να πληρωθεί στην ώρα με κά­θε τρόπο.

 Μόνη προστασία θα είναι οι ρυθμίσεις που προωθεί η κυβέρ­νηση, για άνεργους, ασθενείς δανειολήπτες και για όσους έχουν ετήσιο εισόδημα κάτω από 25.000 ευρώ.

 Η είσπραξη του δανείου θα συνεχίσει να γίνεται (κατά 99%) από την τράπεζα που τα πούλησε. Προκειμένου δε να μην είναι «αμελής» η τράπεζα στηνείσπραξη αυτών των δανείων, θα προ­βλέπονται ρήτρες, σύμφωνα με τις οποίες αν αυξηθούν οι επι-σφάλειες στο συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο, η τράπεζα θα πρέ­πει να επιστρέψει στο fund τμήμα των χρημάτων που έλαβε από την πώλησή του.

http://www.topontiki.gr

Κράτος εναντίον πολιτών

Μαλούχος Γεώργιος Π.

Κανονικά σήμερα θα έπρεπε κανείς να γράψει για τον αδιανόητο, βαθειά ολοκληρωτικό χαρακτηρισμό, αυτό το «κλόουν» με τον οποίο ο ηγέτης των Γερμανών σοσιαλδημοκρατών Στάινμπρουκ χαρακτήρισε χθες δύο ανθρώπους που προχθές τους ψήφισαν δεκάδες εκατομμύρια Ιταλών. Αλλά είναι τόσο ιταμό, πραγματικά άθλιο, τόσο χαρακτηριστικό του σκοτεινού δρόμου που έχουν πάρει οι Γερμανοί και, φυσικά, «απαντήθηκε» τόσο καλά από τον πρόεδρο της Ιταλίας Ναπολιτάνο που ακύρωσε το γεύμα του με τον Γερμανό «σοσιαλιστή» ηγέτη, ώστε κάθε σχόλιο περιττεύει. Πάμε λοιπόν πίσω στα δικά μας.

Κατανοεί κανείς την απελπισία στην οποία έχουν περιέλθει οι κυβερνώντες μετά από τα αποτελέσματα των δημοσίων εσόδων. Όμως, αυτά, που είναι σαφώς δραματικά, ήταν ταυτόχρονα και απολύτως αναμενόμενα: ουδείς μπορούσε να έχει αυταπάτες για την πορεία τους. Εκείνο όμως που ούτε να κατανοήσει ούτε να νομιμοποιήσει ο οποιοσδήποτε, είναι, μέσα στην απελπισία της, μια χώρα, ένα κράτος, να στρέφεται ακόμα περισσότερο και πιο μαζικά κατά των πολιτών του για να μπαλώσει αυτές τις τρύπες που, έτσι κι αλλιώς, δεν κλείνουν από πουθενά. Γιατί αυτό συμβαίνει στην Ελλάδα σήμερα.

Δεν υπάρχει προηγούμενο στην ιστορία των δυτικού τύπου δημοκρατιών κατά το οποίο, σε τέτοιες μάλιστα συνθήκες εξαθλίωσης, τόσο μεγάλο μέρος του πληθυσμού να απειλείται με διώξεις, κατασχέσεις, φυλακίσεις, δημεύσεις περιουσιών. Και δεν υπάρχει, για τον πολύ απλό λόγο ότι κάτι τέτοιο εκφεύγει από τα όρια λειτουργίας της δημοκρατίας δυτικού τύπου. Θυμίζει σουλτάνους, θυμίζει παλαιού τύπου απολυταρχίες, αλλά, σε καμία περίπτωση, δεν θυμίζει ελεύθερη, δημοκρατική, δυτική χώρα.

Ο πανικός των εσόδων δεν μπορεί να επιτρέψει στους κυβερνώντες να καταφύγουν σε αυτή τη λύση. Δεν μπορούν καν να διανοούνται ότι θα στείλουν 2,5 εκατομμύρια πολίτες, ή και στους μισούς ακόμα, στο δικαστήριο ή στους πλειστηριασμούς, επειδή δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στους προδήλως άδικους και αντισυνταγματικούς – τουλάχιστον ως προς την αναδρομικότητα – φόρους. Την ώρα μάλιστα που προκλητικά χαρακτηρίζουν τα κότερα ως είδος όχι πολυτελούς διαβίωσης, την ώρα που δεν έχουν κάνει τίποτα για τη μάστιγα της φοροδιαφυγής στα καύσιμα, κοκ. Διώκουν με αυτό τον τρόπο το σύνολο σχεδόν της κοινωνίας. Και το κάνουν άδικα, χωρίς νομιμότητα, χωρίς νομιμοποίηση, χωρίς λογική και, φυσικά, χωρίς τελικά και αποτέλεσμα για τα ίδια τα δημόσια έσοδα.

Που πιστεύουν άραγε ότι μπορεί να καταλήξει όλη αυτή η παράνοια; Τι ακριβώς φαντάζονται ότι θα γίνει; Δεν βλέπουν γύρω τους το μπαρούτι της κοινωνικής έκρηξης να έχει ήδη σκορπίσει παντού; Δεν βλέπουν τα άκρα να καραδοκούν και να ενισχύονται ημέρα με την ημέρα; Δεν βλέπουν την απελπισία που έχει καταστεί ενδημική και την αδικία που εξοργίζει τους πάντες;

Πρέπει  να κάνουν πίσω τώρα, πριν αρχίσει η φωτιά σε ένα φυτίλι το οποίο μπορεί να κάψει τα πάντα. Αν δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς, ας σηκώσουν τα χέρια ψηλά και ας πουν στην τρόικα ότι δεν γίνεται, ότι η Ελλάδα έχει πλέον φτάσει στα ακρότατα όριά της. Αλλά δεν μπορούν να χρησιμοποιούν άλλο το κράτος για την εξόντωση των πολιτών. Αυτό δεν είναι σωτηρία, είναι η απόλυτη καταστροφή. Και, σίγουρα πια, ήδη πιο μεγάλη από εκείνη που θα ζήσει η χώρα αν η τρόικα της «θυμώσει». Ας θυμώσει λοιπόν. Ας πάρουμε όλοι τα ρίσκα μας, που άλλωστε δεν είναι και τόσο μεγάλα όσο συχνά «διαφημίζονται». Είναι πλέον πολύ καλύτερο από τον βέβαιο επερχόμενο θάνατο μιας ολόκληρης κοινωνίας.

http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=500456

Πολιτικός Ονειροκρίτης

Πολιτικός Ονειροκρίτης

Σε μια εποχή που το μέλλον φαντάζει πιο αβέβαιο από ποτέ, o Ονειροκρίτης, σε βοηθά να ερμηνεύσεις με ακρίβεια τα όνειρά σου και να προβλέψεις τί σε περιμένει στη ζωή σου. Αν είσαι τυχερός (που πολύ αμφιβάλλω, γιατί αν ήσουν δε θα φυτοζωούσες στην Ελλάδα του 2013), ενδέχεται κάποια από τις παρακάτω καταστροφές να σε πετύχει ξώφαλτσα.

‘Αδωνις

Αν σε επισκεφθεί Χαϊβάνι στον ύπνο σου- το καταλαβαίνεις κι από μόνος σου, δε χρειάζεται να σου το πω εγώ- άσπρη μέρα δε θα δεις. Ο Μπουμπούκος προμηνύει φασαρίες, μπλεξίματα και υπερκοπώσεις. Από αισθηματικής πλευράς, η/ο σύντροφός σου, θα βρεθεί σε δίλημμα και δε θα μπορεί ν’ αποφασίσει αν πρέπει να παραμείνει μαζί σου ή ν’ ακολουθήσει τον Βαγγέλα τον κρεατέμπορα (εναλλακτικά την άσχημη πλην ματσωμένη κόρη μεγαλοστελέχους ΔΕΚΟ) για μια ζωή άνετη και ανέφελη. Στο τέλος βέβαια, είσαι χαμένος από χέρι. Αν στο διάβα σου βρεθεί Άδωνις γιαουρτωμένος, πρόσεχε την υγεία σου. Δε θα εκπλαγώ καθόλου αν μια απλή γρίπη σε στείλει σε ράντζο του ΕΟΠΥΥ…

Άκης

Αν δεις Άκη στο Παρίσι, θα πάρεις κληρονομιά. Το πιο πιθανό να πέσει τ’ ανάσκελα η πλούσια θειά σου, η οποία καλοπαντρεύτηκε στην Αστραλία, και να χ@στείς στο τάλαρο. Προσοχή: μη βιαστείς να χαρείς και να παραιτηθείς- αν εξακολουθείς να έχεις ακόμα δουλειά. Η κληρονομιά θα εξανεμιστεί μέχρι να πεις κύμινο, γιατί ο Στουρνάρας θα αυξήσει το φόρο κληρονομιάς στο 95%. Αν τώρα ο Άκης περπατάει ανέμελος έξω από την μεζονέτα στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, μην περιμένεις χαρές και πανηγύρια. Μη σύρεις το χορό. Πρόκειται για μια κλασσική περίπτωση αντιστρόφου ονείρου. Το όνειρο προμηνύει μπλεξίματα με την αστυνομία, την τροχαία και την πολεοδομία. Όλα αυτά μαζί!

Βενιζέλος

Ο Βενιζέλος εκφράζει το άγχος και την αγωνία σου για την ακίνητη περιουσία –αν σου χει απομείνει. Όχι άδικα οφείλω να ομολογήσω. Στη θέση σου θα πούλαγα σπίτι, κτήματα και κοτέτσια, θ’ αγόραζα ένα τροχόσπιτο και θα περιδιάβαινα την εξωτική Αλβανία.  Αν τα υπάρχοντά σου περιορίζονται στη σωβρακοφανέλα και τις τρύπιες κάλτσες που φορείς, πήγαινε άμεσα να προμηθευτείς γκαζάκια, αναπτήρες και αν είσαι τύπος μερακλής και παραδοσιακός, δαδιά και καντήλια. Είναι παραπάνω από βέβαιο ότι θα σου κόψει η ΔΕΗ το φως. Αν τώρα δεις Βενιζέλο φουρκισμένο ή σεκλετισμένο, να κρατά στο χέρι ένα 5% και να βολοδέρνει στα Ειδικά Δικαστήρια, μην μπεις στον κόπο να ερμηνεύσεις τον οιωνό. Βγάλε το τελευταίο κατοστάευρω από την Τράπεζα και κοίτα να περάσεις τις τελευταίες σου ώρες όσο πιο ευχάριστα γίνεται.

Βρούτσης

Δε θέλω να σε κάμω να σκιαχτείς αλλά ο Βρούτσης είναι ένα προαιώνιο σύμβολο μιζέριας και επαγγελματικής καταστροφής. Αν έχεις δουλειά θ’ απολυθείς, αν έχεις επιχείρηση θα σε μπαγλαρώσουν για χρέη προς το Δημόσιο και θα σου κάνουν και κατάσχεση, ενώ εάν είσαι άνεργος θα ενημερωθείς ότι δε δικαιούσαι πλέον επίδομα.

Γ.Α.Π.

Εάν δεις στον ύπνο σου Γ.Α.Π., τα μαντάτα- σε κάθε περίπτωση- καλά δε θα ναι.

•    Γ.Α.Π. σε Καστελόριζο: μεγάλο κακό θα σ’ έβρει. Προμηνύονται λοιμοί, σεισμοί, καταποντισμοί. Να μεταλάβεις και να ξομολογηθείς...
•    Γ.Α.Π. σε Κάννες: μια είδηση αναπάντεχη θα σε σοκάρει. Καλού, κακού κάνε τη διαθήκη σου και μην ξεμυτίσεις, για κανένα λόγο, από το σπίτι.
•   Γ.Α.Π. σε ομιλία στη Βουλή: αν είσαι φοιτητής και έχεις εξεταστική, προσπάθησε να την αποφύγεις. Αν αυτό είναι ανέφικτο, πάρε μαζί σου σκονάκια. Όπως και να χει μην κανονίσεις διακοπές για το καλοκαίρι γιατί θα πρέπει να προετοιμαστείς για την εξεταστική του Σεπτεμβρίου. 
•   Γ.Α.Π. σε ποδήλατο: Κάνε ευχέλαιο. Είσαι επιρρεπής σε ατυχήματα και γκρεμοτσακίσματα. Ο θεός να σε φυλά..

Κυριάκος Μητσοτάκης

Εάν δεις στον ύπνο σου το Κυριάκο, προσπάθησε να φανείς ψύχραιμος. Υπάρχουν και χειρότερα: θα μπορούσε φερ’ ειπείν να σου χε μπαστακωθεί στ’ όνειρο ο πατέρας ή την αδερφή του! Στη δεύτερη περίπτωση ο θάνατος θα ήτο αργός και βασανιστικός. Με τον Κυριάκο έχεις πάντα την ελπίδα να «φύγεις» σύντομα, σχετικά ήρεμα και ανώδυνα.

Λοβέρδος

Σε αυτή την περίπτωση, χωριό που φαίνεται κολαούζο δε θέλει. Ο Λοβέρδος συμβολίζει την κακοδαιμονία, τη βαριά ασθένεια και την ανέχεια. Αν είσαι συνταξιούχος, να το δέσεις σχοινί- κορδόνι ότι την αποχαιρετάς την επικουρική που χάνεις. Βάλε επίσης καλά στο μυαλό σου ότι τα όρια συνταξιοδότησης- στην πλέον ευνοϊκή των περιπτώσεων- θα αγγίξουν τα 72 έτη. Αν είσαι νοσηλευόμενος, κάποια αποκλειστική θα σου τραβήξει κατά λάθος το σωληνάκι ή θα σου δώσει αντισυλληπτικά αντί για το φάρμακο της πίεσης.

Ξενογιαννακοπούλου

Η Μαριλίζα προμηνύει φουρτούνες στη σεξουαλική σου ζωή. Είτε είσαι άντρας, είτε γυναίκα το κέρατο, πάει σύννεφο. Το τρως με τη σέσουλα.. Αν δεν επιθυμείς να στείλεις αδιάβαστο το σύντροφό σου γιατί μοιράζεσαι μαζί του το νοίκι και ο μισθός του 15μερου πλέον ανέρχεται στα 300 ευρώ, θα βοήθαγε σημαντικά να σκύβεις όταν μπαίνεις σε κλειστούς χώρους.  Προτείνω επίσης ανεπιφύλακτα να τον/την εκδικηθείς με το ίδιο νόμισμα: εξ’ άλλου είναι τα μόνα κερατιάτικα που δε θα πληρώσεις σε ευρώ.

Πάγκαλος

Μια ερμηνεία αυτού του ονείρου (ειδικά αν ο Θόδωρας κυκλοφορεί καμαρωτός μετά μπουρνουζίου και παντοφλικού), είναι ότι θα χάσεις την προαγωγή, που με τόσο κόπο και μηχανορραφία, είχες μεθοδεύσει. Τζάμπα ρουφιάνευες στο αφεντικό, όλον αυτόν τον καιρό, το συνάδελφο στο διπλανό γραφείο. Όχι μόνο θα σου φάει τη θέση, αλλά θα αποκαλυφθεί η πλεκτάνη και από στέλεχος θα μεταφερθείς στο πρωτόκολλο να βάζεις σφραγίδες. Από την άλλη βέβαια, μπορεί απλά να σου έκατσε βαρύ το χθεσινοβραδινό καζάνι πατσά, στο οποίο δεν μπόρεσες να αντισταθείς και το οποίο σαβούριασες αύτανδρο!

Σαμαράς

Το όνειρο προαναγγέλλει αθέτηση συμφωνίας. Για κανα 2 χρόνια αφότου ο καλαματιανός σε επισκεφθεί στον ύπνο σου, μην υπογράψεις κανενός είδους συμβόλαιο. Μήτε στοίχημα με την μάνα σου μη βάλεις. Είναι απολύτως βέβαιο οτι θα πιαστείς Κώτσος και θα κλαις τους παράδες σου. Αν ο Σαμαράς, συνοδεύεται από Μηταράκη, τα πράματα σκουραίνουν ακόμα περισσότερο. Το πρώτο Ψυχοσάββατο που θα ακολουθήσει τον Σαμαροεφιάλτη, φτιάξε πρόσφορο και νήστεψε ακόμα και το νερό

Στουρνάρας

Εγώ εάν ονειρευόμουν Στουρνάρα, το πρώτο πράμα που θα κανα θα ήταν μια «δυνατή» ασφάλεια ζωής για να εξασφαλίσω το σόι μου σε περίπτωση που τα κακαρώσω. Ο Γιάννης συμβολίζει την καταστροφή. Είναι πιθανό να σε επισκεφθεί το ΣΔΟΕ, να γίνεις αυτόπτης μάρτυρας σε ένοπλη ληστεία, να διασταυρωθείς με Κουλούρη που περνά κόκκινο στον κάθετο προς εσένα δρόμο, να κλειστείς στο ασανσέρ με τη Φάνη-Πάλη Πετραλιά και να έχουν απεργία κείνη την μέρα οι απεγκλωβιστές και τα παλικάρια της ΕΜΑΚ..  Κρίνω μάταιο να ζωστείς φυλαχτά και σκόρδα. Ο Στουρνάρας είναι απ’ τα όνειρα κείνα που άμα τα δεις καλύτερα να κρατήσεις την αναπνοή σου για να σκάσεις.

Τσίπρας

Αλέξης ομιλών την αγγλικήν, είναι σημάδι ύποπτο και αμφίσημο. Από τι να πρωτοφυλαχτείς δεν ξέρω. Αν είσαι δημόσιος υπάλληλος, υπάρχει η πιθανότητα να ρθουν τα πάνω κάτω και εκεί που πίστευες ότι θα είσαι ο μόνος που θα διασωθεί από την εφεδρεία, να είσαι ο μόνος που θα πάρει τα παπούτσια στο χέρι. Αν εργάζεσαι στον ιδιωτικό τομέα, θα λάβεις ενημέρωση μιας εβδομάδας, για περικοπές ύψους 30%, στον ήδη κουτσό σου μισθό. Αν στο όνειρό σου ο Αλέξης συνομιλεί με Τσάβες και έχει και την Περιστέρα παραμάσχαλα, κάποια είδηση που αφορά στον οικογενειακό σου περίγυρο θα σε ξαφνιάσει. Μπορεί π.χ. να λάβεις προσκλητήριο γάμου, από τον gay γιο της πρώτης σου ξαδέρφης.

Πηγή: http://kopritis-alert.blogspot.gr/

Να ενωθούν οι φωνές της Νότιας Ευρώπης

Η Νότια Ευρώπη αντιδρά και επαναστατεί δημοκρατικά θα μπορούσε να είναι ο τίτλος του άρθρου. Η Ισπανία εδώ και μήνες είναι σε αναβρασμό καθώς οι συνεχείς κινητοποιήσεις και διαμαρτυρίες μονοπωλούν το δημόσιο διάλογο δίπλα στην οικονομία. Την ίδια στιγμή τα κοινωνικά κινήματα (για τα στεγαστικά ή αλληλεγγύης) απλώνονται επιθετικά έναντι των τραπεζών και των πολιτικών. Ομοίως και η Πορτογαλία σιγοβράζει κοινωνικά. Η δε Ιταλία έδειξε πώς μπορούν οι εκλογές να γίνουν μέσω έκφρασης δυσαρέσκειας των πολιτών και πώς μπορούν οι πολίτες να κουνήσουν ολόκληρη ήπειρο.

Ο αδιαφιλονίκητος νικητής των εκλογών, ο Γκρίλο, εκφράζει ακριβώς αυτή την πολιτική στάση των γειτόνων να έρθουν στο προσκήνιο και να αναζητήσουν μία διαφορετική εκπροσώπηση μακριά από τα κομματικά συμπλέγματα του παρελθόντος. Ο Γκρίλο εκφράζει την αγωνία και την αντίθεση των Ιταλών στην πολιτική λιτότητας, στα αδιέξοδα της νεοφιλελεύθερης πολιτικής (σε συνδυασμό με τον καταποντισμό του Μόντι) ειδικά σε μία χώρα με τόσο ισχυρή βιομηχανία και τόσες εξαγωγές.

Οι γείτονες φοβήθηκαν ακριβώς μη γίνουν Ελλάδα, μη βιώσουν την ανθρωπιστική κρίση που αναταράσσει την ελληνική κοινωνία. Ήδη οι αυτοκτονίες, η κατάθλιψη και ο οικονομικός στραγγαλισμός έκαναν αισθητή την παρουσία τους στην ιταλική κοινωνία. Ταυτόχρονα, η υπερψήφιση ενός τέτοιου κόμματος (και λιγότερο του Μπερλουσκόνι) αποτελεί και μία ηχηρή απάντηση των Ιταλών προς τα κέντρα αποφάσεων και τη γερμανική ηγεμονία. Απαιτούν, κατά το ελληνικό προηγούμενο, να είναι εκείνοι που ορίζουν τη μοίρα τους.

Οι Ιταλοί αντιλήφθηκαν ότι η λιτότητα δεν είναι πρόβλημα αντικειμενικό, αλλά τεχνητό. Και η υπερψήφιση του Γκρίλο δεν μπορεί να εξεταστεί κάτω από το πρίσμα του λαϊκιστή ή του κωμικού, ούτε από την αγωνία των φιλελεύθερων Ελλήνων που κρίνουν με όρους της ελληνικής πολιτικής σκηνής. Ας μην παραβλέπουμε ότι ως κόμμα ανεδείχθη πρώτο στις εκλογές (τρίτο καταγράφεται λόγω της ύπαρξης συνασπισμών). Ουσιαστικά, δηλαδή, ο Γκρίλο εξέφρασε το μεγαλύτερο κομματικό μέρος των Ιταλών ψηφοφόρων. Ένα κόμμα χωρίς οργανωτικές βάσεις και τόσο πρόσφατο κατάφερε κι εξέφρασε το ένα τέταρτο (1/4) των Ιταλών.

Παρενθετικά ας σημειώσουμε μόνο ίσως το μεγάλο αρνητικό στην περίπτωση Γκρίλο είναι ακριβώς το ότι δεν έχει σαφή ιδεολογικό ορίζοντα και ταυτότητα. Ωστόσο, αυτή ακριβώς η απουσία εκφράζει μάλλον και την ανάγκη των Ιταλών για κάτι νέο.

Οι φωνές στη Νότια Ευρώπη ολοένα και γίνονται δυνατότερες. Οι πρώτες κινητοποιήσεις, οι φωνές και οι συγκρούσεις στους δρόμους με τις δυνάμεις καταστολής (καθολικό πια φαινόμενο στις νοτιοευρωπαϊκές διαμαρτυρίες) μετουσιώθηκαν σε κοινωνικά κινήματα αλληλεγγύης ως αντίσταση στην κρίση και έφεραν μέσω της χρήσης του εκλογικού δικαιώματος πολιτικές αναταράξεις στη γηραιά ήπειρο. Μετά τις ελληνικές εκλογές και την ανάδειξη νέων δυνάμεων έναντι του σάπιου πολιτικού συστήματος, τη σκυτάλη πήραν οι Ιταλοί που επέλεξαν κάποιον μακριά από την πολιτική κάστα. Το πολιτικό σύστημα σε όλο το Νότο συνταράσσεται.

Και αν το ελληνικό εκλογικό αποτέλεσμα πέρασε εύκολα στις Βρυξέλλες, λόγω μικρής οικονομικής εμβέλειας της χώρας, οι εκλογές στην τρίτη δύναμη της ευρωζώνης (5η κάτοχο χρυσού στον κόσμο με πρώτους το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα), σίγουρα δεν μπορούν να αφήσουν ανεπηρέαστο το κλίμα. Κάποιοι φοβούνται ότι χάνεται ο μονόδρομος.

Η πολιτική ποτέ δεν είχε μονοδρόμους. Οι λαοί αποφασίζουν με τα δικά τους κριτήρια. Ωστόσο, όλος ο Νότος έχει δείξει ότι δεν αντέχεται άλλο η μονόπλευρη πολιτική λιτότητας και δε θα υποκύψουν εύκολα στην νεοφιλελεύθερη λαίλαπα. Και ίσως είναι καιρός, αυτά τα εγχώρια κινήματα να μεταλλαχθούν σε υπερεθνικές. Είναι η ώρα της κατάργησης των συνόρων μεταξύ των τοπικών κινημάτων. Η Νότια Ευρώπη έχει ανάγκη το κράτος πρόνοιας, ισχυρά εκπαιδευτικά συστήματα, βιομηχανική ανάπτυξη και επενδύσεις.

Ίσως ήρθε και η ώρα σε επίπεδο κινημάτων να προχωρήσουμε σε μία Ευρωμεσογειακή Ένωση ως αντιστάθμισμα απέναντι στην επέκταση της γερμανικής ηγεμονίας και την πολιτική μονόπλευρης λιτότητας. Σαφώς και οι εθνικές και η βορειοευρωπαϊκή ελίτ δε θα το επιτρέψουν έτσι εύκολα ούτε και θα ήθελαν μία πιθανή διάσπαση της σημερινής ευρωζώνης. Είναι όμως η ώρα η αλληλεγγύη να περάσει τα σύνορα και να απλωθεί σε όλη τη Βόρεια Μεσόγειο.

Μία οραματική, βέβαια, Οικονομική Ένωση του Νότου με διακίνηση κεφαλαίων και πολιτική ένωση των βορειομεσογειακών χωρών σε συνθήκες κρίσης θα ήταν βέβαια μία ισχυρή απάντηση και στις αγορές και στους νεοφιλελεύθερους, αλλά όχι αναίμακτη, αφού οι ελίτ συνδέονται με το υπάρχον νόμισμα. Και κάτι τέτοιο ξεπερνά την απλή πολιτική συμμαχία. Απαιτεί πλήρη μεταστροφή των οικονομικών/μνημονιακών προγραμμάτων μονόπλευρης λιτότητας και περιστολής του κράτους. Και φυσικά οι αγορές θα αντιδράσουν επιθετικά.

Είναι όμως η εποχή που αρχίζει κάτι νέο. Το ίδιο το σύστημα αλλάζει, μετασχηματίζεται. Οι δρόμοι πια είναι πολλοί και σίγουρα δεν υπάρχει ένας αλάνθαστος δρόμος. Οι πολίτες διεκδικούν λόγο και συμμετοχή, διεκδικούν άπλωμα των δημοκρατικών θεσμών και στο Νότο δείχνουν ότι δε θέλουν τον παραγκωνισμό τους. Συμμετέχουν ενεργότερα από ποτέ και η φωνής τους γίνεται όλο και πιο δυνατή.

Πηγή: http://chldimos.blogspot.gr/

Η Lidl απέσυρε προϊόντα με κρέας αλόγου

Στην ανάκληση έξι κωδικών προχώρησε στις 15/2/2013 η αλυσίδα Lidl στη Γερμανία, καθώς ανιχνεύτηκαν σε αυτούς κρέας αλόγου. Σύμφωνα με πληροφορίες, η αλυσίδα είχε την υποψία για ίχνη κρέατος από άλογο σε προϊόντα της και προχώρησε σε αυτόνομους εσωτερικούς ελέγχους, οι οποίοι και τελικά επιβεβαίωσαν τις υποψίες της.

Έτσι, μεταξύ των κωδικών που ανακλήθηκαν ήταν μία κονσέρβα, η οποία, με βάση την ετικέτα της, είχε βοδινό κρέας, καθώς και ένας κωδικός με τορτελίνια γεμισμένα με κρέας.

Οι γερμανικές αρχές δεν της επέβαλαν κανένα πρόστιμο, καθώς το συγκεκριμένο διατροφικό σκάνδαλο προέκυψε από άλλους “παίκτες” και όχι από την ίδια τη Lidl.

Το θέμα είναι ότι το συγκεκριμένο σκάνδαλο έχει ταρακουνήσει τη γερμανική αγορά, καθώς έχει ανιχνευτεί κρέας αλόγου σε προϊόντα 15 λιανεμπορικών αλυσίδων της χώρας, μεταξύ των οποίων Μετρό, Rewe, Edeka, Kaufland κ.λπ.

Ο Ιρλανδικός ΕΦΕΤ

Στα ράφια των σούπερ μάρκετ αναγραφόταν ότι ήταν προϊόντα από βόειο κρέας, αλλά η ανάλυσή τους έδειξε ότι υπήρχε κρέας αλόγου μέχρι και κατά 29%, όπως ανακοίνωσε επίσημα ο ιρλανδικός «ΕΦΕΤ».

Τουλάχιστον πέντε μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ που δραστηριοποιούνται τόσο στην Ιρλανδία όσο και στην Βρετανία, οι Tesco, Iceland, Dunnes Stores, Lidl και Aldi, διέθεταν στους καταναλωτές το συγκεκριμένο προϊόν, όπως γράφει το BBC.

Τα δείγματα που εξετάστηκαν παράχθηκαν και συσκευάστηκαν σε τρία διαφορετικά εργοστάσια, δύο στην Ιρλανδία και ένα στην Βρετανία.

Ετσι, ο εντοπισμός άλλου κρέατος δεν μπορεί να θεωρηθεί «τυχαίος» ή «ατύχημα», αν και δεν υπάρχει κάποια απειλή για την δημόσια υγεία.

Από τα 27 δείγματα τα 10 είχαν και κρέας αλόγου, ενώ τα 23 είχαν και χοιρινό. Το «ρεκόρ» προήλθε από ένα δείγμα στο οποίο το αλογίσιο κρέας έφτασε το 29% της συνολικής μάζας.

Σε άλλο έλεγχο για διάφορα προϊόντα που θα έπρεπε να περιέχουν βοδινό κρέας, από τα 31 δείγματα τα 21 περιείχαν και χοιρινό κρέας.

Ο επικεφαλής του FSAI, του ιρλανδικού «ΕΦΕΤ», καθηγητής Αλαν Ράιλι, ήταν σαφής ως προς το παράδοξο των ευρημάτων: «η παρουσία χοιρινού σε αυτά τα προϊόντα δικαιολογείται από το ότι στις ίδιες μονάδες παράγονται προϊόντα από διαφορετικά ζώα, αλλά δεν υπάρχει σαφής εξήγηση για την παρουσία DNA αλόγου, σε προϊόντα εργοστασίων που δεν χρησιμοποιούν αυτό το κρέας στην παραγωγή τους... Στην Ιρλανδία δεν τρώμε κρέας αλόγου και δεν περιμένουμε να το εντοπίσουμε μέσα σε ένα μπιφτέκι».

Σημείωσε επίσης ότι «αντίστοιχα για κάποιες θρησκευτικές ομάδες που δεν τρώνε χοιρινό, η παρουσία του σε άλλα προϊόντα είναι απαράδεκτη».

toxrima.gr/ethnos.gr μέσω http://www.flashnews.gr